Chcesz założyć własną firmę? Zobacz, jakie masz opcje!

Jakie są formy działalności gospodarczej?

Zakładając własną firmę w Polsce, masz do wyboru kilka form prawnych działalności gospodarczej. Każda z nich ma swoje wady i zalety, które mogą mieć znaczenie w zależności od rodzaju działalności, jaką planujesz prowadzić, a także Twoich oczekiwań co do rozwoju biznesu. Te formy to:

• jednoosobowa działalność gospodarcza,
• spółka cywilna,
• spółki osobowe (spółka jawna, spółka partnerska, spółka komandytowa, spółka komandytowo-akcyjna),
• spółki kapitałowe (spółka z odpowiedzialnością, spółka akcyjna, prosta spółka akcyjna).

Wybór formy prawnej ma wpływ m.in. na Twoje koszty początkowe, na to, jak będziesz rozliczać się z urzędami, jak będą wyglądały Twoje obowiązki księgowe oraz odpowiedzialność za zobowiązania. Co warto wiedzieć o poszczególnych formach działalności gospodarczej?

Jednoosobowa działalność gospodarcza – co to? Zalety i wady

Jednoosobowa działalność gospodarcza (JDG) znana jest również jako indywidualna działalność gospodarcza. Co to takiego? Jest to najprostsza forma prowadzenia firmy, bardzo popularna wśród osób rozpoczynających swoją przygodę z biznesem, szczególnie jeśli początkowo planują jego prowadzenie na małą skalę. Jest to opcja szczególnie atrakcyjna dla freelancerów, drobnych przedsiębiorców i osób, które chcą spróbować swoich sił w handlu online. Z jednoosobową działalnością gospodarczą możesz m.in. zarejestrować konto firmowe i rozpocząć sprzedaż na Allegro.

Zalety:

• prostota założenia – rejestracja działalności jest szybka i można ją zrealizować przez internet;
• niskie koszty początkowe – nie ma konieczności wnoszenia kapitału początkowego, a sama rejestracja firmy w CEIDG jest darmowa;
• samodzielne zarządzanie – jako jedyny właściciel masz pełną kontrolę nad decyzjami dotyczącymi firmy;
• proste rozliczenia – możesz prowadzić uproszczoną księgowość, co zmniejsza koszty związane z prowadzeniem ksiąg rachunkowych.

Wyzwania:

• odpowiedzialność majątkowa – prowadząc jednoosobową działalność, odpowiadasz za zobowiązania firmy całym swoim majątkiem osobistym;
• ZUS – niezależnie od osiąganych dochodów, musisz regularnie opłacać składki na ubezpieczenie społeczne;
• ograniczenia w rozwoju – wraz z rozwojem firmy może być konieczne jej przekształcenie w inną formę prawną.

Podsumowując, indywidualna działalność gospodarcza to idealne rozwiązanie dla osób, które chcą szybko rozpocząć działalność.

Spółka cywilna – co to? Zalety i wady

Spółka cywilna to prosta forma działalności, która polega na współpracy co najmniej dwóch osób fizycznych. Wspólnicy razem prowadzą firmę i odpowiadają za jej zobowiązania.

Zalety:

• prostota – założenie spółki cywilnej jest łatwe; wystarczą umowa między wspólnikami oraz zarejestrowanie działalności w CEIDG;
• elastyczność – wspólnicy mogą dostosować umowę spółki do swoich potrzeb, dzieląc się obowiązkami i zyskami;
• niskie koszty – spółka cywilna nie wymaga wniesienia kapitału początkowego, co sprawia, że jest stosunkowo tania w założeniu.

Wyzwania:

• odpowiedzialność solidarna – każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem, co może być ryzykowne;
• brak osobowości prawnej – oznacza to, że spółka nie jest podmiotem prawnym, który może we własnym imieniu zaciągać zobowiązania, realizować inwestycje itp.;
• ograniczone możliwości rozwoju – wraz z rozwojem firmy może być konieczne jej przekształcenie w inną formę prawną.

Spółka cywilna to może być dobry wybór dla niewielkich działalności. W tym przypadku bardzo ważne są jednak współpraca i zaufanie między wspólnikami.

Spółki osobowe – co to? Zalety i wady

Spółki osobowe należą do bardziej zaawansowanych form prowadzenia działalności. Do spółek osobowych zaliczamy spółkę jawną, partnerską, komandytową czy komandytowo-akcyjną. Pomiędzy nimi istnieją pewne istotne różnice, ale mają one też kilka wspólnych cech, które pomogą Ci zdecydować, czy warto zainteresować się tymi formami prowadzenia działalności.

Zalety:elastyczność – spółki osobowe pozwalają na dopasowanie struktury do potrzeb wspólników, szczególnie w spółkach komandytowych, gdzie jeden ze wspólników może ograniczyć swoją odpowiedzialność;

• brak wymogu kapitału zakładowego – w spółkach jawnych i komandytowych nie ma obowiązku wnoszenia kapitału zakładowego;
• proste procedury likwidacji – likwidacja spółek osobowych jest znacznie łatwiejsza niż w przypadku spółek kapitałowych;
• podmiotowość prawna – spółki osobowe są podmiotami prawa, a więc mogą we własnym imieniu nabywać prawa i zaciągać zobowiązania.

Wyzwania:

• odpowiedzialność – wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki swoim majątkiem (wyjątkiem są komandytariusze w spółce komandytowej);
• formalności – wymagane są bardziej skomplikowane formalności przy założeniu niż w przypadku działalności jednoosobowej lub spółek cywilnych, a przeniesienie udziałów jest trudniejsze niż w spółkach kapitałowych
• pełna księgowość – w przypadku spółek komandytowych i komandytowo-akcyjnych należy prowadzić pełną księgowość, co wiąże się z wyższymi kosztami (w spółkach jawnych i partnerskich można prowadzić uproszczoną księgowość do momentu przekroczenia 2 mln euro obrotu rocznie);
• wysoki kapitał zakładowy przy niektórych formach – spółki komandytowo-akcyjne wymagają wniesienia kapitału zakładowego w kwocie 50 000 zł.

Spółki osobowe mogą stanowić dobry wybór dla firm, które potrzebują większej elastyczności i formalizacji niż spółki cywilne. Zapewniają też możliwość nabywania praw i zaciągania zobowiązań w imieniu spółki.

Spółki kapitałowe – co to? Zalety i wady

Spółki kapitałowe to bardziej skomplikowane formy prowadzenia działalności. Do spółek kapitałowych zalicza się przede wszystkim spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.) oraz spółkę akcyjną, a także prostą spółkę akcyjną.

Zalety:

• ograniczona odpowiedzialność – wspólnicy spółki z o.o. czy akcjonariusze spółki akcyjnej odpowiadają za zobowiązania firmy tylko do wysokości wniesionych wkładów, co minimalizuje ich ryzyko;
• łatwość pozyskania kapitału – spółki kapitałowe mają większe możliwości pozyskiwania kapitału, np. poprzez emisję udziałów czy akcji;
• prestiż – spółki kapitałowe cieszą się dużym prestiżem, co ułatwia współpracę z większymi firmami oraz instytucjami finansowymi.

Wyzwania:

• wysokie koszty – założenie kapitałowej wiąże się z koniecznością wniesienia kapitału zakładowego (w przypadku spółki akcyjnej jest to aż 100 000 zł), a także większymi kosztami prowadzenia;
• skomplikowane formalności – procedury związane z zakładaniem i prowadzeniem spółek kapitałowych są bardziej skomplikowane niż w przypadku innych form działalności;
• obowiązek pełnej księgowości – spółki kapitałowe muszą prowadzić pełną księgowość, co wiąże się z wyższymi kosztami obsługi księgowej.

Spółki kapitałowe to dobre rozwiązanie dla większych przedsięwzięć, które wymagają zabezpieczenia prawnego oraz większych zasobów finansowych.

Jaką formę prowadzenia działalności wybrać?

Wybór formy działalności gospodarczej zależy od wielu czynników, takich jak planowana skala biznesu czy ryzyko finansowe, jakie jesteś w stanie ponieść. Jeśli planujesz rozpocząć działalność na małą skalę (usługi, handel), jednoosobowa działalność gospodarcza może być najlepszym wyborem ze względu na jej prostotę i niskie koszty początkowe. Zdecydowana większość początkujących przedsiębiorców wybiera właśnie tę formę prowadzenia działalności. Spółka cywilna lub spółki osobowe mogą być dobrym wyborem, jeśli planujesz prowadzić większe przedsięwzięcie ze wspólnikami. Natomiast spółki kapitałowe są odpowiednie przede wszystkim dla firm o dużym potencjale rozwoju i dużych zasobach, ponieważ oferują większe możliwości finansowania i ochrony majątku.

Zanim podejmiesz ostateczną decyzję, warto się skonsultować z księgową, doradcą lub prawnikiem. Dzięki temu uzyskasz pewność, że wybrana forma działalności najlepiej odpowiada Twoim potrzebom i planom biznesowym.