Chcesz wyciągnąć pieniądze z PPK? To będzie kosztowny ruch dla twojego portfela

Pracownicze Plany Kapitałowe powstały jako system długoterminowego oszczędzania na czas po zakończeniu pracy zawodowej. Nie oznacza to jednak, że środki są zablokowane do emerytury. Ustawodawca przewidział możliwość wcześniejszego sięgnięcia po zgromadzony kapitał, choć wiąże się to z konkretnymi kosztami. PPK zapewniają większą elastyczność niż klasyczne produkty emerytalne, ale korzystanie z niej przed ukończeniem 60 lat ma swoją cenę.

Wypłata środków

Osoba, która nie osiągnęła wieku emerytalnego, może w dowolnym momencie złożyć dyspozycję tzw. zwrotu, czyli wcześniejszej wypłaty środków z rachunku PPK. Nie trzeba uzasadniać decyzji ani wskazywać celu wydatkowania pieniędzy – można je przeznaczyć na dowolne potrzeby. W standardowym trybie zwrot obejmuje jednak całość środków, bez możliwości częściowej wypłaty, chyba że występują szczególne okoliczności losowe – przypomina Business Insider.

Decyzja o takim ruchu uruchamia mechanizm potrąceń. Przed wypłatą instytucja finansowa musi pomniejszyć kwotę widoczną w aplikacji PPK o kilka elementów. Po pierwsze, uczestnik traci wszystkie dopłaty od państwa – zarówno wpłatę powitalną, jak i dopłaty roczne, które wracają do Funduszu Pracy. Po drugie, z części sfinansowanej przez pracodawcę potrącane jest 30 proc. tych środków. Nie przepadają one jednak całkowicie – trafiają do ZUS i są zapisywane na koncie ubezpieczonego jako składka emerytalna.

Dodatkowo opodatkowaniu podlega zysk wypracowany przez fundusz inwestycyjny: w części przypadającej na wpłaty uczestnika oraz na pozostałe 70 proc. środków od pracodawcy. Od tej części naliczany jest 19-procentowy podatek od zysków kapitałowych, który obniża ostateczną wypłacaną kwotę.

Mimo tych redukcji, uczestnik zawsze otrzymuje 100 proc. własnych wpłat (powiększonych o zyski lub pomniejszonych o ewentualne straty funduszu) oraz 70 proc. wpłat pracodawcy, już po uwzględnieniu podatku. Zwrot nie oznacza też automatycznego zakończenia udziału w programie – rachunek PPK pozostaje aktywny i kolejne wpłaty mogą nadal na niego wpływać, chyba że pracownik złoży odrębną rezygnację.

Sytuacje szczególne

Ustawa przewiduje również szczególne sytuacje, w których środki można wypłacić na preferencyjnych zasadach. Pierwszą z nich jest potrzeba sfinansowania wkładu własnego przy kredycie hipotecznym na budowę domu lub zakup mieszkania. Z tej opcji mogą skorzystać osoby przed ukończeniem 45. roku życia, z obowiązkiem późniejszego zwrotu pobranej kwoty na rachunek PPK w określonym terminie.

Drugim wyjątkiem jest poważne zachorowanie uczestnika, jego małżonka lub niepełnoletniego dziecka. W takim przypadku wypłata nie jest obciążona podatkiem od zysków kapitałowych, a uczestnik zachowuje wszystkie dopłaty. Ma to stworzyć finansowe zabezpieczenie na czas nagłych zdarzeń losowych.

Zarówno wniosek o zwrot, jak i wypłatę na cele szczególne składa się bezpośrednio w instytucji finansowej prowadzącej rachunek PPK, często z wykorzystaniem bankowości elektronicznej i aplikacji, bez konieczności wizyty w placówce. System PPK, wzorowany na zagranicznych rozwiązaniach, łączy wymóg długoterminowego oszczędzania z możliwością sięgnięcia po środki w kryzysie, równocześnie zachęcając do pozostawienia kapitału do wieku emerytalnego dzięki systemowi dopłat i potrąceń.