Jak sprawdzić jakość i deklarowane parametry materiałów budowlanych?
Każdy, kto buduje dziś dom, zmaga się z problemem wyboru odpowiednich materiałów budowlanych. Niezależnie od wybranego produktu zakłada się, że jego jakość jest zgodna z deklaracjami. W teorii konkurencyjny rynek eliminuje wyroby złej jakości, a państwo stoi na straży interesów konsumentów i uczciwej konkurencji. Czy jest tak zawsze? Kto odpowiada za jakość wyrobów i jak jest nadzorowany rynek materiałów budowlanych ?
Zgodnie z Unijną Dyrektywą o wyrobach budowlanych, którą już w lipcu zastąpi Europejskie Rozporządzenie, pełną odpowiedzialność za jakość wyrobów - zgodność ich właściwości z deklaracjami, podawanymi informacjami - ponosi producent, ale jednocześnie każde państwo członkowskie odpowiada za nadzór nad rynkiem wyrobów wprowadzonych do obrotu. Jak to działa w praktyce, pokazać można na przykładzie wyrobów izolacji cieplnej.
Takie materiały są produkowane, badane i oceniane zgodnie z polską, a jednocześnie europejską normą, opracowaną dla tych wyrobów przez CEN (Europejski Komitet Standaryzacji). W tej normie opisany jest również sposób oceny jakości tych wyrobów. Co do zasady wyroby, które osiągają lepsze klasy reakcji na ogień (od A1 do C), podlegają ściślejszym badaniom, z większym udziałem jednostek niezależnych od producentów, bo od pewności zachowania tych klas zależeć może bezpieczeństwo pożarowe konstrukcji. Tymczasem od wyrobów o niskich klasach reakcji na ogień nie ma takich oczekiwań, bo i tak wiadomo, że w każdej sytuacji są palne, więc deklarację zgodności, potwierdzającą jakość i prowadzenie kontroli wyrobów wydaje sam producent: na swoją wyłączną odpowiedzialność i bez żadnego udziału jednostek od niego niezależnych.
Dlatego może się zdarzyć, ze nieuczciwi producenci nadużywają swobody, jaką dają systemy oceny 3 i 4 i nie zawsze deklarują rzetelnie. Tutaj powinien wkroczyć państwowy nadzór nad rynkiem wyrobów, ale ten nie zawsze nadąża, nie zawsze ma też wystarczająco dużo środków, by systematycznie badać jakość wyrobów znajdujących się na rynku. Wyniki sporadycznych badań wyrobów, publikowane przez GUNB i organizacje producentów wskazują, że ich jakość pozostawia wiele do życzenia. W tej sytuacji większą pewność przestrzegania norm i spełnienia deklarowanych parametrów jakościowych dają wyroby , oceniane z udziałem jednostek niezależnych, w tzw. systemach oceny 1 lub 1+, częściowo również 2. Można to stwierdzić odnajdując na etykiecie umieszczony tam obowiązkowo numer certyfikatu zgodności i numer jednostki notyfikowanej, która bierze udział w ocenie zgodności wyrobu. Brak informacji o jednostce uczestniczącej w ocenie wskazuje na to, że wyrób jest oceniany w systemie 3 lub 4 - czyli jedynie przez producenta.
Informacje na temat systemu, według którego bada się i weryfikuje jakość produktów powinny się znajdować w deklaracjach zgodności. Produkty ze skalnej wełny mineralnej ROCKWOOL, ze względu na swoja niepalność, podlegają w tym obszarze weryfikacji zgodnie z systemem 1. Taki proces weryfikacji i ciągłego nadzoru nad jakością produktów gwarantuje pewność spełnienia deklarowanych parametrów. Nie wymaga działań po stronie inwestora, ani żadnych innych doraźnych działań.