„Lekcja: Enter” – czas na zmiany w nauczaniu

Google zamiast encyklopedii

W dzisiejszym świecie funkcjonujemy przy niemal permanentnym dostępie do Internetu i rozwiniętych technologii. Najmłodsze pokolenia nie pamiętają już, jak wyglądała rzeczywistość bez internetu, laptopów czy smartfonów. Dzieci i młodzież nie szukają dziś wiedzy w encyklopedii czy słowniku, a otwierają wyszukiwarkę Google czy Wikipedię. Pisanie ołówkiem na kartce papieru to dla nich relikt przeszłości. I tutaj pojawia się nowe wyzwanie dla nauczycieli i szkół, które przyzwyczajone są do stosowania tradycyjnych materiałów dydaktycznych i metod nauczania. Jak prowadzić atrakcyjne i nowoczesne lekcje, angażujące uczniów, wykorzystując e-zasoby i nowe technologie? Jak skupić uwagę uczniów, którzy spędzają na nauce wiele godzin dziennie i często są tym zwyczajnie znudzeni?

Problemy z koncentracją były szczególnie wyraźne podczas lekcji zdalnych, kiedy to uczniowie siedzieli przed swoimi komputerami, często nawet nie widząc prowadzącego i kolegów. Odpowiedzią na wiele z tych problemów jest projekt darmowych szkoleń dla nauczycieli pod nazwą „Lekcja:Enter”. Choć warto podkreślić, że wcale nie chodzi w nim o naukę narzędzi potrzebnych do zdalnych lekcji.

Współczesna szkoła powinna być miejscem rozwoju młodego człowieka, dostosowującym się do szybko zmieniającej się rzeczywistości. Użycie nowych technologii i metod aktywizujących w procesie edukacyjnym daje szansę większego angażowania się uczniów, którym aspekty technologiczne są bliskie, uczy krytycznego myślenia, pracy w grupie oraz poszukania wiedzy w sposób praktyczny i bardziej przyswajalny – mówi Monika Eilmes, Kierowniczka projektu „Lekcja: Enter”, z Fundacji Orange.

– Podstawa programowa nie musi ograniczać. W projekcie „Lekcja: Enter” pokazujemy, jak prowadzić lekcje, wykorzystując technologię jako narzędzie wspierające uczniów w poszukiwaniu wiedzy w sposób twórczy i kreatywny. Dbając o rozwój nauczycieli, podnosimy ich kompetencje cyfrowe na wyższy poziom i uczymy, jak optymalnie mogą wykorzystywać te, które już posiadają – dodaje.

Iść z duchem czasu

– Dzieci teraz nie chcą się uczyć na kartkach, tak jak my dawniej. Chcą zrobić coś aktywnego, coś co będzie dawało im dodatkową frajdę. Wykorzystanie takich programów, jak Wordwall, Classromm, Quizlet czy Quizy daje nam nauczycielom przewagę i pozwala łatwiej dotrzeć do uczniów i więcej ich nauczyć – mówi Tomasz Nowak, nauczyciel biologii i przyrody ze Szkoły Podstawowej w Jaworznie.

Ogromnym ułatwieniem w uczeniu angażująco i atrakcyjnie jest dla nauczycieli właśnie korzystanie z nowych technologii. Po pierwsze jest to naturalne, znane środowisko dla ucznia, po drugie zaś wykorzystanie prezentacji PowerPoint, filmów, nagrań wideo, programów/stron internetowych daje zupełnie nowe możliwości tworzenia interaktywnych zajęć.

Program „Lekcja: Enter” pozwolił mi na zapoznanie się ze wszystkimi dostępnymi programami, które mogę wykorzystać w szkole. To jest wspaniała rzecz, ponieważ mam już za sobą 21 lat stażu pracy, a szkolenie to pomogło mi tak naprawdę iść z duchem czasu – przyznaje Tomasz Nowak.

Pedagog podkreśla, że nowe umiejętności okazały się niezbędne podczas nauki zdalnej. – Podczas lekcji online nie można tylko wysyłać uczniom karty pracy, bo byłaby to lekcja stracona. Zajęcia kończą się sprawdzeniem wiedzy – tego ile uczniowie się nauczyli, co zapamiętali, co było fajne, co nie było. Te programy bardzo pomagają w uzyskaniu informacji zwrotnej - na ile to, co przekazaliśmy poprzez nauczanie zdalne dotarło do nich, ile zostanie w ich pamięci.

Warto zauważyć, że jeszcze przed pandemią ponad połowa pedagogów oceniała swoją wiedzę z wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych jako podstawową. Oczywiście wielu nauczycieli w nowej formie nauczania widzi szansę na zmianę w szkole. Deklarują jednak, że niezbędna jest im w tym zakresie profesjonalna pomoc.

Dobry nauczyciel musi umieć zaciekawić ucznia, a nie zaciekawi, jeżeli będzie trwał w tym, co było 15 lat temu. Nauczyciel ma być przed uczniem. Jeżeli wchodzą nowe technologie, my jako pierwsi musimy je przetestować. Jeśli pojawia się nowy smartfon, to my staramy się przynajmniej w jakimś stopniu go poznać. Tylko wtedy stajemy się autorytetem dla ucznia, możemy go poprowadzić i nauczyć go tego, co później wykorzysta w przyszłości. Jeżeli my zostaniemy w tyle, to i uczniowie będą w tyle, a przecież to oni są naszą przyszłością – podkreśla Katarzyna Gałaszewska, dyrektor Szkoły Podstawowej w Płocicznie-Tartak.

„Lekcja: Enter”, czyli jak poznać nowoczesne metody nauczania

– Mimo, że jestem osobą dość obeznaną z nowymi technologiami, to podczas tych 40 godzin szkoleń, poznałam zupełnie nowe metody. Nie wiedziałam np. nigdy, a pracuję już 27 lat, że jest coś takiego jak Cykl Kolba, który pozwala dziecku lepiej zrozumieć lekcję. Nauczyciele potrzebują inspiracji do wykorzystania narzędzi cyfrowych i nowych technologii w edukacji i to właśnie daje „Lekcja: Enter”. Szkolenia poszerzają nasza wiedzę, a do tego pokazują jak z niej umiejętnie korzystać. Dla mnie te szkolenia to był strzał w dziesiątkę! – przyznaje Katarzyna Gałaszewska.

W ramach „Lekcji: Enter”, projektu finansowanego ze środków z UE, nauczyciele oraz dyrektorzy szkół mogą skorzystać z bezpłatnych szkoleń, na które można zgłaszać się przez cały rok. Są one przeznaczone dla nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych (licea ogólnokształcące, licea profilowane, technika, szkoły branżowe I stopnia). Ponieważ cały cykl to 40 h, zainteresowani powinni już pomyśleć o zgłoszeniu się.

W szkoleniach mogą wziąć udział wszyscy nauczyciele z danej szkoły, dzięki temu zmiana może zajść w całej placówce, a nie tylko u danego nauczyciela.

Do tej pory z projektu korzysta już 45 000 nauczycielek i nauczycieli, a 34 000 z nich ukończyło cykl szkoleniowy. Zajęcia odbywają się w małych grupach, co pozwala na indywidualne podejście do uczestników. Podczas pandemii prowadzone są również online. Wykwalifikowani trenerzy uczą, jak stopniowo i efektywnie zmieniać sposób prowadzenia lekcji na bardziej angażujący uczniów, m.in. poprzez wykorzystanie w procesie edukacji narzędzi cyfrowych, programów i aplikacji. Podczas szkoleń uczestnicy zobaczą także, jak rozwijać umiejętność twórczego myślenia i pracy w zespole. Dzięki zdobytej wiedzy pedagodzy przekażą uczniom umiejętności, które ułatwią im wejście w dorosłe życie, a także funkcjonowanie na rynku pracy.