Nowoczesne technologie bardzo rozwinęły tę dziedzinę medycyny. Mimo to pacjenci wciąż obawiają się zabiegów
– Anestezjologia jest dziś na wznoszącej fali rozwoju i jest to związane z pandemią COVID-19 i rosnącą rolą anestezjologa w systemie ochrony zdrowia. Jednocześnie obserwujemy też postęp zarówno w technologii, jak i w produkcji, w wytwarzaniu nowych leków, które poprawiają nie tylko komfort pracy anestezjologa, ale także komfort leczenia, czyli komfort pacjenta, który jest poddawany znieczuleniu – mówi prof. dr hab. n. med. Janusz Andres, prezes Polskiego Towarzystwa Anestezjologii i Intensywnej Terapii.
Według statystyk Naczelnej Izby Lekarskiej w Polsce jest ok. 7 tys. aktywnych zawodowo anestezjologów, którzy odgrywają kluczową rolę w szpitalach, zapewniając ciągłość opieki w okresie okołooperacyjnym, na intensywnej terapii i innych dziedzinach, gdzie konieczne jest podtrzymywanie życia pacjenta. Dzięki wyśrubowanym standardom wypracowywanym w ostatnich dekadach dziś anestezjologia jest jedną z najbezpieczniejszych dziedzin medycyny, która mocno się przyczyniła do spadku śmiertelności w okresie okołooperacyjnym.
– Pacjenci często pytają, czym się różni sedacja od znieczulenia, czyli popularnie mówiąc narkozy – mówi prof. dr hab. n. med. Janusz Andres. – Można powiedzieć, że jest to stopień wyłączenia świadomości i funkcji oddechowej u pacjenta. Znieczulenie ogólne polega na tym, że wyłączamy tę świadomość całkowicie. Leki, które w tym przypadku stosujemy, porażają ośrodek oddechowy, w związku z tym anestezjolog musi zabezpieczyć oddech pacjenta za pomocą aparatury, a jednocześnie monitorować jego funkcje życiowe w czasie zabiegu. Z kolei leki sedacyjne pozwalają zachować świadomość pacjenta, niwelują ból, powodują amnezję, taką niepamięć wsteczną, natomiast nie zaburzają podstawowych funkcji, jaką jest oddychanie i przytomność, dają pacjentowi komfort i pozostawiają jego fizjologiczne parametry w granicach normy.
– Sedacja może być stosowana praktycznie w każdym zabiegu diagnostycznym czy terapeutycznym. Wyobraźmy sobie np. rezonans magnetyczny, czyli badanie bardzo nieprzyjemne dla pacjenta – szczególnie dla takiego, który ma klaustrofobię, więc on będzie w tym przypadku beneficjentem sedacji. Wyobraźmy sobie też np. zabiegi endoskopowe: kolonoskopię czy bronchoskopię – tu sedacja również będzie korzystna dla pacjenta, podobnie jak w przypadku nastawienia złamania, zmiany bolesnego opatrunku, nacięcia ropnia czy usuwania zmiany skórnej. Tych zabiegów jest cała, długa lista i niemalże w każdej specjalności zabiegowej znajdziemy miejsce, w którym sedacja jest potrzebna – dodaje prof. dr hab. n. med. Łukasz Krzych, kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Stanów Nagłych na Śląskim Uniwersytecie Medycznym.
Anestezjologia korzysta w tej chwili z różnorodnej aparatury i leków. Znaczący postęp nastąpił m.in. w zakresie terapii podtrzymującej funkcje narządów, a ostatnie lata przyniosły również zwiększoną dostępność nowoczesnego sprzętu i leków stosowanych w intensywnej terapii. Wprowadzono wytyczne, rozwinięto międzynarodową współpracę w tym zakresie oraz procedury umożliwiające znieczulanie i leczenie pacjentów nawet w skrajnych stanach chorobowych. Ten postęp pozwala dziś na skuteczne leczenie przypadków, które jeszcze kilkanaście lat temu były uznawane za nie do leczenia.