Fundamentalne zmiany w wydawaniu „wuzetek”. Paraliż urzędów
O ustalenie Warunków Zabudowy (WZ) może się ubiegać nie tylko właściciel działki, lecz także każdy, kto planuje na niej inwestycję, czyli dzierżawca, najemca, a nawet osoba, która przed zakupem nieruchomości chce się upewnić, że będzie mogła na danej działce zbudować np. dom.
„Wuzetki”, to decyzja administracyjna określająca, jak można zagospodarować i zabudować teren, gdy nie ma dla niego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (MPZP). Decyzja zawiera parametry, takie jak wysokość budynku, powierzchnia zabudowy, rodzaj dachu, czy linie zabudowy, które inwestor musi spełnić, aby móc uzyskać pozwolenie na budowę.
Patowa sytuacja gmin z wprowadzaniem planów ogólnych
W 2024 roku 2024 roku zaczęły obowiązywać przepisy wprowadzające plany ogólne dla gmin. To dokument, który w założeniu ma uporządkować sposób planowania przestrzeni w Polsce i nadać mu większą spójność urbanistyczną i architektoniczną. Plan ogólny określa ramy i kierunki zagospodarowania przestrzennego, natomiast MPZP (miejscowy plan) rozwija je w sposób bardziej szczegółowy.
Każda gmina ma obowiązek opracowania planu ogólnego, a jego ustalenia będą obejmować cały obszar administracyjny gminy –bez żadnych wyjątków. Gminy miały czas na uchwalenie planów ogólnych do 31 grudnia 2025 roku.
Według danych Ministerstwa Rozwoju i Technologii, jesienią 2025 roku zalewie 4 gminy w całym kraju uchwaliły plan ogólny, a nieco ponad 120 z 2479 gmin rozpoczęło procedurę jego opracowania, czyli zarejestrowało zbiór danych przestrzennych dla planu ogólnego gminy w ewidencji zbiorów i usług danych przestrzennych prowadzonej przez Główny Urząd Geodezji i Kartografii. Problem w tym, że brak planu ogólnego może oznaczać wstrzymanie wydawania decyzji o Warunkach Zabudowy, dlatego termin ich uchwalenia został wydłużony o pół roku – do 30 czerwca 2026 roku.
Warunki Zabudowy tylko dla właściciela działki
Ponieważ WZ wydane po 1 stycznia 2026 roku będą ważne tylko przez 5 lat (dotychczas były bezterminowe), urzędy są zalane wnioskami o ich wydanie – w niektórych samorządach ich liczba wzrosła nawet o 100 proc. Marek Wójcik, pełnomocnik zarządu Związku Miast Polskich poinformował na łamach Portalu Samorządowego o propozycji urzędników, która ma poprawić sytuację: chcą, by wnioski w sprawie „wuzetek” mogły składać wyłącznie osoby, które są właścicielem nieruchomości w księgach wieczystych.
Obecnie o ustalenie Warunków Zabudowy może się ubiegać nie tylko właściciel działki, lecz także każdy, kto planuje na niej inwestycję, czyli dzierżawca, najemca, a nawet osoba, która przed zakupem nieruchomości chce się upewnić, że będzie mogła na danej działce zbudować np. dom.