ZUS podnosi emerytury. Tyle dostaną seniorzy

Od 1 stycznia 2026 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych automatycznie przeliczy część emerytur i rent według nowych, korzystniejszych zasad waloryzacji. Zmiany mają zakończyć wieloletni problem tzw. emerytur czerwcowych, a przeciętna podwyżka sięgnie ok. 220 zł miesięcznie. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej szacuje, że obejmie to około 103 tys. osób, które co miesiąc zobaczą wyższą kwotę na swoim koncie.

Dla kogo ponowne przeliczenie?

Chodzi o emerytów urodzonych po 1948 r., którzy przeszli na świadczenie w latach 2009–2019 i złożyli wniosek właśnie w czerwcu. Jak przypomina resort, osoby te dostawały niższe emerytury niż ci, którzy w tym samym okresie wnioskowali w innych miesiącach. Mechanizm liczenia świadczenia w czerwcu okazywał się dla nich niekorzystny, co od lat wywoływało poczucie niesprawiedliwości i liczne spory.

W kolejnych latach problem częściowo łagodzono, ale nowe przepisy nie objęły wszystkich poszkodowanych. Nowelizacja z 2021 r. nie uwzględniła osób, które nabyły prawo do emerytury w czerwcu w latach 2009–2019. W 2022 r. Trybunał Konstytucyjny uznał takie pominięcie za sprzeczne z zasadą równości wobec prawa i zobowiązał parlament do naprawienia sytuacji. Efektem tych rozstrzygnięć są właśnie regulacje, które wejdą w życie na początku 2026 r.

Nowe przepisy zakładają, że ZUS przeliczy świadczenia z urzędu, bez konieczności składania dodatkowych wniosków. Obejmie to osoby, które przeszły na emeryturę w czerwcu w latach 2009–2019, a także pobierających rentę rodzinną po ubezpieczonych, którym w tym okresie ustalono emeryturę czerwcową.

Korzystniejsze rozwiązanie

Resort wyjaśnia, że przy ponownym ustalaniu wysokości świadczenia zastosowany zostanie mechanizm waloryzacji składek taki jak przy obliczaniu emerytury w maju danego roku – o ile będzie to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Na tej podstawie zostanie wyliczona nowa kwota emerytury lub renty, która następnie zostanie poddana wszystkim późniejszym waloryzacjom rocznym, tak jakby od początku obowiązywały zasady przyjęte w maju.

Co istotne, nowa wysokość emerytury lub renty zostanie ustalona z mocą od pierwotnej daty przyznania świadczenia. Jednocześnie przepisy gwarantują, że kwota po przeliczeniu nie będzie niższa niż dotychczas wypłacana. Jeśli zatem nowe zasady okazałyby się dla konkretnej osoby mniej korzystne, pozostanie ona przy dotychczasowej wysokości świadczenia.

Ministerstwo szacuje, że roczny koszt wprowadzenia zmian wyniesie około 280 mln zł. W kolejnych latach wydatki będą stopniowo maleć, ponieważ liczba osób objętych przeliczeniem naturalnie się zmniejszy. Ustawa nie przewiduje natomiast wyrównania za lata ubiegłe, gdyż wcześniejsze świadczenia przyznano zgodnie z obowiązującymi wtedy przepisami.

Dzięki nowym regulacjom tzw. emerytury czerwcowe zostaną ostatecznie zrównane z emeryturami przyznawanymi w innych miesiącach, a kilkaset tysięcy osób – licząc łącznie z kolejnymi waloryzacjami – skorzysta z wyższych wypłat w przyszłości.