Europa ograbiana z miliardów. Wszystko przez mafie vatowskie

W zastraszającym tempie rosła w Polsce w latach 2007-2015 luka VATowska. O ile w 2007 wyłudzenia podatkowe szacowano na 0,6 proc. PKB, o tyle w 2015 wyniosły one aż 3 proc. PKB. O tym, jak wielka jest to kwota mogą świadczyć konkretne liczby. Według ekspertów PwC, od 2008 do 2015 roku wyprowadzono 220 mld zł należnych z tytułu podatku VAT. Dla porównania to aż 85 proc. wszystkich funduszy unijnych przyznanych Polsce na lata 2014-2020.

To, że ostatnie lata były niemal rajem dla VATowskim przestępców, potwierdza także raport Najwyższej Izby Kontroli z czerwca 2018 roku. Wynika z niego, że w latach 2013-2015 zjawisko wyłudzania VAT występowało na szeroką skalę.

„Nasiliło się wykorzystywanie fikcyjnych faktur. Groźne były także tzw. karuzele podatkowe, czyli tworzone przez oszustów struktury pozorujące przepływ towarów pomiędzy państwami Unii Europejskiej, służące wyłudzeniu podatku VAT. Administracja podatkowa i skarbowa nie była wówczas wystarczająco skuteczna w zwalczaniu oszustw związanych z VAT”–czytamy w raporcie NIKu.

Jak się jednak okazuje, nie tylko Polska borykała i wciąż boryka się z VATowskimi oszustami. Dziurawy system podatkowy to bolączka prawie całej Europy. Każdego roku państwa Unii Europejskiej mogą tracić nawet 152 mld euro.

– Wiele europejskich państw zmaga się z problemem luki w VAT. Zjawisko to oprócz oczywistych konsekwencji w postaci uszczuplania wpływów do budżetu, negatywnie oddziałuje również na uczciwych przedsiębiorców i ich konkurencyjność, a także psuje wizerunek całego kraju. Dlatego tak ważne jest, by uszczelnienie systemu podatkowego było priorytetem rządzących – tłumaczył Tomasz Barańczyk, partner zarządzający działem prawno-podatkowym PwC.

Uszczuplenia podatkowe w krajach Unii są na bardzo zróżnicowanym poziomie. W 2016 r. szacowane luki w podatku VAT państw członkowskich wahały się od 0,85 proc. w Luksemburgu do 35,88 proc. w Rumunii. To właśnie Rumunia, jak wynika z raportu opublikowanego przez Komisję Europejską, zajmuje w tej kwestii niechlubne pierwsze miejsce. W 2014 roku kraj ten tracił aż 40,30 proc. tego, co powinien otrzymać z podatku od towarów i usług. W 2016 nastąpiło jednak uszczelnienie systemu, a wyłudzony VAT oszacowano właśnie na wspomniane 35,88 proc.

Wielki problem z podatkowymi przestępstwami ma również Słowacja, której uszczuplenia w 2015 roku szacowane były na ponad 29 proc. Jednocześnie trzeba zauważyć, że nasi południowi sąsiedzi zrobili duży postęp jeśli chodzi o uszczelnienie systemu podatkowego. Jeszcze 3 lata wcześniej w 2012 roku państwo to traciło aż 36,69 proc. należnych wpływów z podatku VAT. W 2016 wyłudzenia VATowskie wynosiły z kolei 25,68 proc.

Wśród rekordzistów należy wymienić też Grecję, która według raportu KE w 2016 roku na wyłudzeniach VATowskich mogła stracić 29,22 proc.wpływów. Źle jest też we Włoszech, gdzie luka VATowska wynosiła 25,90 proc. i na Litwie. Wyłudzenia podatkowe u naszych sąsiadów oszacowano bowiem na 24,52 proc. Ciekawe zjawisko można z kolei zaobserwować w Bułgarii. Tam luka podatkowa spadła z 20,67 proc. w 2015 roku do 13,56 proc. w 2016.

Polska nieznacznie lepiej

Na tle krajów Europy Środkowo-Wschodniej nieznacznie lepiej wygląda Polska. Według raportu Komisji Europejskiej, w 2012 r. przestępcy VATowscy wyprowadzili 27 proc. należnych wpływów. W 2015 luka VATowska wynosiła prawie 25 proc., a w 2016 - 20,80 proc. Jak poinformował jednak premier Mateusz Morawicki, system podatkowy jest sukcesywnie uszczelniany. W 2017 luka VAT-owska w Polsce wyniosła 15 proc.

Takie kilkunastoprocentowe uszczuplenie wciąż należy jednak uznać za duże. Szczególnie, że są kraje, które z mafiami VATowskimi radzą sobie znacznie lepiej. Najniższą lukę VATowską odnotowuje się w Luksemburgu. W 2016 roku oszacowana została na 0,85 proc. Dobry wynik ma też Szwecja, gdzie wyłudzenia podatkowe spadły z 6,7 proc. w 2012 do 1,08 proc. w 2016 i Holandia, której luka podatkowa to 4 proc. Jak się okazuje, Polska mogłaby też brać przykład z Hiszpanii (4,05 proc. w 2015 i 2,71 proc. w 2016) i Chorwacji (4,22% w 2015 i 1,15% w 2016).

Mateusz Morawiecki nie ukrywa, że rozpoczęta walka z podatkowymi przestępcami twa i będzie kontynuowana. Premier chce bowiem, aby w 2020 r. luka w VAT została ograniczona do ok. 5 proc. Tak zredukowana dziura w podatku uplasowałaby Polskę w gronie krajów mogących poszczycić się najbardziej uszczelnionym systemem podatkowym.

Zaniedbania rządzących w latach 2008-2015 sprawiły jednak, że budżet państwa stracił aż 220 mld zł. Za tak gigantyczne pieniądze można było wybudować około miliona nowych mieszkań dla polskich rodzin, 5500 km autostrad, zapewnić darmowe leki dla wszystkich Polaków przez 6 lat lub kupić cztery najnowocześniejsze amerykańskie lotniskowce.