Start-up i co dalej?

Dzięki unijnym środkom przeznaczonym na wspieranie innowacji przed polskimi przedsiębiorcami otwiera się wiele możliwości finansowania ich biznesu, niezależnie od tego, czy dopiero kiełkuje u nich idea, czy też są na etapie inkubacji, wdrażania albo dalszego rozwoju. To także możliwość podniesienia kwalifikacji zawodowych poprzez uczestnictwo w stażach i szkoleniach. Gdzie szukać takiego wsparcia?

Platformy startowe – od pomysłu po wdrożenie

Program Polska Wschodnia pozwala przedsiębiorczym osobom z pomysłem na innowacyjny biznes otrzymać kompleksowe wsparcie, dzięki któremu rozwiną swój pomysł w rentowny model biznesowy. Platformy startowe to partnerstwo rozmaitych podmiotów: ośrodków innowacji, wyższych uczelni, funduszy venture capital oraz przedstawicieli biznesu. Ich zadaniem jest selekcja przyszłych start-upów, pomoc w dopracowaniu pomysłu biznesowego w innowacyjny produkt (wyrób bądź usługę) i stworzeniu modelu biznesowego, tak by start-up był gotowy do wejścia na rynek. To tzw. etap inkubacji. Pomysłodawcy otrzymują zindywidualizowane wsparcie w postaci precyzyjnie dopasowanego do ich potrzeb pakietu usług biznesowych, marketingowych i technologicznych oraz opieki mentora.

Wsparcie obejmuje pakiet usług podstawowych i specjalistycznych. Do pierwszego zaliczamy usługi w zakresie stworzenia fundamentów biznesowych przedsięwzięcia, warsztaty i szkolenia z zakresu wystąpień publicznych oraz prezentacji projektu, mentoring, obsługę księgową, podatkową i prawną, pomoc w stworzeniu elementów identyfikacji korporacyjnej, a nawet zapewnienie powierzchni biurowej koniecznej do rozwoju start-upu. Zaś drugi pakiet, to specjalistyczne usługi „szyte na miarę”, np. z zakresu projektowania i modyfikacji z wykorzystaniem wiedzy naukowej oraz technicznej, zarządzania i przedsiębiorczości pod kątem rozwijanego pomysłu, analiz potrzeb klienta lub projektowania graficznego oraz tworzenia nazw i znaków firmowych.

Swój pomysł na start-up można zgłosić, dołączając do jednej z kilku Platform startowych. Oceniane są m.in.: innowacyjność koncepcji (do inkubacji mogą się zakwalifikować jedynie innowacje produktowe), przewaga konkurencyjna w stosunku do istniejących produktów, potencjał biznesowy oraz kwalifikacje zespołu, który ma rozwijać produkt. Po zakwalifikowaniu pomysłu, osoba koordynująca w ramach Platformy startowej etap inkubacji, tzw. menedżer inkubacji, przygotuje szczegółowy plan prac nad rozwojem pomysłu, czyli skrojony na miarę plan przygotowania do prowadzenia działalności. Po jego zrealizowaniu i uzyskaniu pozytywnej rekomendacji ekspertów można się starać o dotację na dalszy rozwój swojego biznesu na najtrudniejszym, początkowym etapie funkcjonowania (wejście na rynek i pierwsza sprzedaż). Do zdobycia jest nawet milion złotych.

Osoba zgłaszająca pomysł nie musi pochodzić z Polski Wschodniej, jednak warunkiem otrzymania wsparcia jest założenie działalności gospodarczej w jednym z województw: lubelskim, podkarpackim, podlaskim, świętokrzyskim lub warmińsko-mazurskim. Nowy program Fundusze Europejskie dla Polski Wschodniej na lata 2021-2027 obejmie swoim zasięgiem również część Mazowsza, tzw. statystyczny region mazowiecki regionalny. Oznacza to, że w nadchodzących latach wsparciem zostaną także objęci pomysłodawcy z województwa mazowieckiego z pominięciem Warszawy i przylegających do niej powiatów. Trwają negocjacje ostatecznego kształtu programu z Komisją Europejską.

Instrumenty finansowe – wsparcie zwrotne

Na każdym etapie rozwoju firmy, pod warunkiem że wpisze się w założenia programu, jest możliwe dodatkowe wsparcie finansowe oraz mentorskie. Program Inteligentny Rozwój (POIR) oferuje obecnie różne formy finansowania projektów, w zależności od rodzaju inwestycji i poziomu związanego z nią ryzyka. To tzw. wsparcie zwrotne poprzez instrumenty finansowe (takie jak m.in. instrumenty kapitałowe, pożyczki i gwarancje). Ze środków POIR przeznaczono blisko 1,7 mld zł na utworzenie instrumentów oferujących finansowanie typu venture capital, których celem jest inwestowanie w innowacyjne spółki na różnych etapach rozwoju. Poszczególne instrumenty są dopasowane do etapu, na jakim się znajduje dany start-up.

Co ważne w przypadku start-upów, wspólną zasadą działania tych funduszy jest to, że oferują tzw. smart money – oprócz inwestycji kapitałowej (objęcia akcji lub udziałów w firmie) dzielą się również wiedzą i doświadczeniem biznesowym oraz kontaktami branżowymi. Z instrumentów finansowych mogą korzystać mikro-, małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). Więcej o wsparciu z Funduszy Inwestycyjnych na www.pfrventures.pl.

Przykładem rozwijania biznesu z wykorzystaniem funduszy unijnych jest firma Sundose, która jest innowatorem na rynku suplementów w Polsce. Sundose wypuścił na rynek tzw. smart suplement. Na podstawie opracowanej przez dietetyków ankiety dotyczącej m.in. wieku, płci, stylu życia i towarzyszących schorzeń klienta, unikatowa aplikacja ustala personalizowany skład suplementu, który jest przez specjalistów monitorowany i wspólnie z klientem modyfikowany w zależności od potrzeb organizmu i wyznaczanych celów. Sundose z Funduszy Europejskich skorzystał już trzykrotnie – początkowo otrzymał wsparcie merytoryczne oraz dotację na rozwój biznesu w ramach przedsiębiorstwa typu start-up, a następnie wsparcie z instrumentu Starter skierowane do innowacyjnych przedsiębiorstw na najwcześniejszym etapie rozwoju. O drodze, którą przeszedł – od innowatorskiego pomysłu po postawienie linii produkcyjnej – oraz o wsparciu pochodzącym ze środków Unii Europejskiej na różnych etapach rozwijania biznesu mówi prezes zarządu Sundose sp. z o.o. Michał Gołkiewicz.

Jak wyglądał początkowy rozwój waszego start-upu? Jak długo korzystaliście z tzw. bootstrappingu, czyli finansowania biznesu ze środków własnych?

W początkowym okresie byliśmy skoncentrowani na dopracowaniu pierwszej koncepcji produktu i modelu biznesowego. Spółka nie generowała wtedy jeszcze wysokich kosztów. Inwestowaliśmy wtedy głównie własny czas i zaangażowanie. Wiedzieliśmy, że tworzymy coś nowego i to, jaka wizja będzie nam przyświecać, będzie kluczowe na etapie, w którym pojawi się zewnętrzne finansowanie. Pierwsze działania finansowane z dotacji zaczęliśmy realizować już w pierwszym roku działalności.

Co was skłoniło do dołączenia do Platformy startowej?

Dla każdego nowego pomysłu biznesowego najważniejsze jest wsparcie w pierwszym okresie działalności. To wtedy najczęściej rozstrzyga się to, czy pomysł upadnie, czy też będzie rozwijany. Dołączenie do Platformy startowej w naszym odczuciu było zwiększeniem szansy na to, że pomysł rozwiniemy możliwie szybko i będzie on miał większe szanse na dalsze zewnętrzne finansowanie.

Jak przebiegała wasza inkubacja w Platformie startowej, z jakich usług skorzystaliście i które z nich okazały się najbardziej przydatne?

W pierwszym etapie inkubacji otrzymaliśmy głównie wsparcie szkoleniowe – doradcze. To był czas opracowywania pomysłu i na tym etapie najbardziej przydatne było zbieranie pierwszych opinii na jego temat.

Co z perspektywy czasu uważacie za największą zaletę udziału w Platformie startowej? Jakich rad udzielilibyście startującym przedsiębiorcom?

Z pewnością była to możliwość pozyskania środków finansowych na rozwój na wczesnym etapie biznesu. Pozwoliło to na finansowanie konkretnych działań związanych z wprowadzeniem Sundose na rynek. Dzięki temu mogliśmy stosunkowo szybko się przekonać, jak reagują na nasz produkt klienci, co trzeba zmienić, co udoskonalić. To na pewno istotna rada dla startujących przedsiębiorców – jak najszybciej zbierać informacje zwrotne płynące do nas z rynku!

Jak wykorzystaliście pieniądze z Funduszy Europejskich, tj. na jakie wydatki je przeznaczyliście?

Głównie były to koszty związane z uruchomieniem systemu informatycznego, a także na pierwsze działania marketingowe.

Kiedy podjęliście decyzję o sięgnięciu po pieniądze inwestorów i skorzystanie z instrumentów finansowych? Jak wykorzystaliście to wsparcie?

W momencie, w którym zobaczyliśmy pozytywną reakcję klientów na Sundose i byliśmy w stanie udowodnić, że ten nowy produkt rzeczywiście może zmienić rynek suplementów. Wsparcie inwestorów pozwoliło nam istotnie zwiększyć dynamikę rozwoju oraz skalę działalności.

Na co waszym zdaniem trzeba zwrócić uwagę, korzystając z pomocy ww. instrumentów?

Ważne jest, żeby właściwie dopasowywać źródło zewnętrznego finansowania do potrzeb, jaki ma 
start-up na danym etapie.

Zważywszy na ścieżkę, jaką przeszliście, jakich rad udzielilibyście start-upom oraz kandydatom na start-upy, którzy szukają wsparcia z zewnętrznych źródeł, z Funduszy Europejskich?

Myślę, że warto działać odważnie i mieć silną wiarę w to, co chcemy osiągnąć. Potrzebna jest przy tym także otwartość na wszystkie sygnały z zewnątrz – w szczególności trzeba dobrze wsłuchiwać się w głos klientów oraz osób, którym ufamy i które są gotowe nas wspierać swoim doświadczeniem. Jeśli już dokładnie wiemy, gdzie jest nasz cel i w jaki sposób zgromadzenie zewnętrznych funduszy pomoże nam do niego dotrzeć – działajmy!