Jak cyrkularna jest Polska? „Zagrożeniem jest próba bycia perfekcyjnym”

Drugiego dnia XXXI Forum Ekonomicznego w Karpaczu odbyła się debata pod tytułem „Jak cyrkularna jest Polska? Czy jest otwarta na zamknięcie obiegu?”, podczas której paneliści dyskutowali o tym, w jakiej sytuacji jest obecnie polska gospodarka jeśli chodzi o ponowne wykorzystanie materiałów, recykling i zarządzanie zasobami.

„Poznanie aktualnego poziomu cyrkularności polskiej gospodarki, jest niezbędne do zidentyfikowania możliwości poprawy sytuacji w przyszłości. Gospodarka obiegu zamkniętego opiera się na innowacjach biznesowych i społecznych, dzięki którym możliwe jest utworzenie nowych miejsc pracy, usług i gałęzi przemysłu, umożliwiając poprawę jakości życia, przy ograniczeniu negatywnego oddziaływania na środowisko” – można przeczytać w komunikacie organizatora.

Jak mierzona jest cyrkularność gospodarek?

Tylko 8,6 proc. surowców jest ponownie przetwarzana i wraca do gospodarki. Reszta stanowi odpady, które trafiają na składowiska, wynika z raportu przedstawionego przez Natalię Papu Carrone, Ekspertkę ds. Strategii Circle Economy.

W 2017 zaczęto mierzyć to, jak można zmienić systemy, by gospodarki stały się bardziej ekologiczne. Pod uwagę były brane nie tylko zasoby naturalne, paliwa kopalne, ale także np. biomasa. – Jednym z największych wyznań jest to, w jaki sposób wykorzystywać zasoby, takie jak np. opakowania dłużej, aby można było produkować ich mniej, a co za tym idzie generować mniej odpadów – powiedziała.

4 października ukarze się raport o poziomie cyrkularności polskiej gospodarki. O swoje działania w tej sprawie pytani byli przedstawiciele biorący udział w panelu.

- W 2012 uruchomiliśmy swoją pierwszą strategię, która skupiała się między innymi na cyrkularności. Myślimy w kilku perspektywach. Jest to m.in. projektowanie produktów w taki sposób, aby nadawały się one również do recyklingu. Chodzi także o sposób sprzedaży, który pozwala na łatwiejsze użytkowanie produktów, czy nawet nadawanie im drugiego życia, przez przekazywanie ich nowym właścicielom – powiedziała Marina Dubakina, Prezeska i Dyrektorka Generalna ds. Zrównoważonego Rozwoju IKEA Retail. – Jestem bardzo dumna, że zrozumieliśmy, że mamy problem i wszyscy zwracamy na niego uwagę i staramy się go rozwiązać – dodała.

- Poprzez swój cel „Kreowanie opakowań z myślą o zmieniającym się świecie" oraz strategię zrównoważonego rozwoju „Na teraz. I na Przyszłość”, DS Smith angażuje się w przyspieszenie wprowadzenia gospodarki o obiegu zamkniętym. Firma dostarcza swoim klientom, a co za tym idzie konsumentom ekologiczne rozwiązania − zastępuje tworzywa sztuczne, redukujeślad węglowy z łańcuchówdostaw i zapewnia nowatorskie rozwiązania w zakresie recyklingu. – powiedział Reinier Schlatmann, Prezes regionu Europy Wschodniej w DS Smith. - Do roku 2025 wyeliminujemy z półek sklepowych 1 miliard problematycznych opakowań z tworzyw sztucznych. – dodał.

- Niestety bardzo trudno zmotywować klienta, aby zrobić coś ekstra, mimo tego, że w badaniach większość faktycznie mówi, że chciałaby bardziej cyrkularnej gospodarki. Trzeba pracować nad tym, aby nie tylko wprowadzać nowe rzeczy, ale także, aby dbać o wykorzystywanie tych, które już znamy, szczególnie w krajach, które mają z tym problemy, a czuję, że tak może być w Polsce – powiedziała Anna Sapota, Wiceprezes ds. Public Affairs dla Europy Północno-Wschodniej w ramach Grupy TOMRA Systems ASA.

Czy poziom cyrkularności trzeba wymusić zmianami prawa?

Komisja Europejska jest bardzo zdeterminowana, aby zwiększyć poziom recyklingu. Czy zmiany prawa są szansą dla firm?

– Już w 2019 roku Unia Europejska wprowadziła zakaz sprzedaży i używania jednorazowych, plastikowych produktów, takich jak plastikowe słomki, sztućce i kubeczki z dodatkiem polistyrenu. W najbliższych latach czekają nas kolejne zaostrzenia przepisów, tak by każdy kraj członkowski w 2025 roku osiągnął recykling odpadów z plastiku na poziomie 55 procent. – powiedział Prezes DS Smith.Podkreślił on także istotną rolę innowacji, które z jednej strony stanowią ważny oręż w walce o zrównoważoną przyszłość, a z drugiej pozwalają na wprowadzenie znaczących optymalizacji kosztowych i rozwój, nie tylko dla takich firm, jak nasza, ale przede wszystkim dla naszych klientów. Nowopowstałe Centrum Innowacji i Produkcji Opakowań Wspierających Zrównoważony Rozwój w Bełchatowie ma wzmocnić potencjał krajowych i międzynarodowych firm oraz pozycję Polski w walce o zrównoważoną przyszłość, będąc jednocześnie odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na innowacje. – dodał.

– Jakikolwiek krok w kierunku recyklingu jako codzienności, jest dobrym ruchem. Z każdym tego typu ruchem się zgadzamy, wprowadzamy go w życie i zachęcamy klientów do przyłączenia się do trendu – powiedziała przedstawicielka IKEA. – Dobrym przykładem są plastikowe kubki i sztućce. Myśleliśmy, że nie uda się ich wycofać. Udało się i nikt już nie pamięta, że kiedyś ich używaliśmy – dodała.

– Zmiany prawne są bardzo dobre, bo one popychają do zmian. Ale samo prawo nie zmienia zachowania konsumentów. Musimy znaleźć sposób, aby klienci chcieli się zachowywać bardziej ekologicznie – powiedział przedstawiciel Coca-Coli. – Uważam, że czasem, zamiast uczyć się z przykładów, które gdzieś zadziałały, to staramy się wymyślać coś nowego. Tracimy tak mnóstwo czasu – dodał.

Jak pokazują dane z badania przeprowadzonego na nasze zlecenie –. dla polskich konsumentów coraz ważniejsze są pro-ekologiczne działania marek. Aż 40 proc. użytkowników kanału sprzedaży eCommerce, wskazało że otrzymało zbyt dużą przesyłkę w stosunku do zakupionego produktu, a przewożone w niej „powietrze”, generuje koszty surowca i zabiera miejsce w transporcie, co przekłada się na zbędną emisje CO2. Jak pokazują zaś dane Ipsos – aż 85 proc. konsumentów przyznaje, że chce kupować produkty, do których pakowania użyto jak najmniej surowca. To świadczy o wzroście świadomości konsumentów oraz że podążamy we właściwą stronę. – podsumował Reinier Schlatmann.

Największe zagrożenia dla gospodarki cyrkularnej

Paneliści zostali zapytani także o to, co ich zdaniem jest obecnie zagrożeniem dla rozwoju gopsodarki cyrkularnej. Wnioski wszystkich rozmówców okazały się bardzo podobne.

–Kluczowe jest działanie na wielu płaszczyznach. Zmiany legislacyjne są ważne, ale konieczna jest także współpraca pomiędzy firmami. Tylko wspólnie możemy mieć realny wpływ na kreowanie rozwiązań przyjaznych środowisku, odpowiadając jednocześnie na potrzeby konsumentów. – zaznaczył Reinier Schlatmann. Problemem będzie brak współpracy. Musimy się komunikować, aby nie marnować czasu i starań – wtórował mu przedstawiciel Coca-coli.

–Zagrożeniem jest próba bycia perfekcyjnym. Nie starczy nam ani pieniędzy, ani kompetencji, aby być idealnym od samego początku – podsumowała przedstawicielka IKEA.

Zapraszamy do obejrzenia rozmowy Marcina Chabera, dziennikarza Wprost z Reinierem Schlatmannem z DS Smith Polska: