Albania zawiesza „złote paszporty”, kontrowersyjny sposób na uzyskanie obywatelstwa

Część krajów europejskich umożliwia uzyskanie obywatelstwa osobom, które zainwestują określoną sumę lub kupią nieruchomość. Tzw. złote paszporty do 2020 roku wydawały Cypr i Malta. Przestały to robić, gdy Komisja Europejska zwróciła uwagę, że sprzedawanie obywatelstwa (bo osoba uzyskująca je nie musiała spełnić żadnych dodatkowych warunków, choć przepisy każdego kraju precyzują, komu można nadać obywatelstwo) stoi w sprzeczności z regulacjami obowiązującymi w całej Unii. Pojawiły się uzasadnione obawy, że sprzyja to korupcji.

Malta i Cypr zawiesiły „złote paszporty”

O sprawie nadawania obywatelstwa w zamian za inwestycje zrobiło się głośno po tym, jak reporterzy Al-Dżaziry nagrali w 2020 roku przewodniczącego cypryjskiego parlamentu Demetrisa Syllurisa oferującego pomoc w uzyskaniu cypryjskiego paszportu osobie podającej się za chińskiego kryminalistę.

W reakcji na krytykę cypryjski rząd zawiesił program przyznawania tzw. złotych paszportów. Jednocześnie KE wszczęła przeciwko Cyprowi i Malcie procedurę o złamanie prawa Unii Europejskiej.

Komisja argumentowała, że przyznawanie obywatelstwa Malty i Cypru bez stawiania dodatkowych wymogów ma wpływ na całą Unię, bo osoba, która uzyska paszport państwa członkowskiego automatycznie staje się obywatelem UE i korzysta ze wszystkich praw, jak np. prawo do swobodnego przemieszczania się między krajami.

Albania zawiesza program i czeka na unijne rozstrzygnięcia

Program „złotych paszportów” obowiązuje w Albanii, która nie jest członkiem Unii Europejskiej, więc paszporty w zamian za inwestycje nie dają biznesmenom żadnych dodatkowych uprawień poza Albanią. Program zostanie jednak zawieszony, o czym poinformował dziś premier Edi Rama.

– Daliśmy jasno do zrozumienia, że zawiesiliśmy proces do czasu wyjaśnienia sytuacji na szczeblu europejskim. My samy nie wymyśliliśmy „złotych paszportów”, zapożyczyliśmy pomysł z krajów UE, które z powodzeniem go wdrożyły – powiedział Rama po czwartkowym spotkaniu z szefem unijnej dyplomacji Josepem Borrellem.

Dodał, że ostateczną decyzję podejmie po tym, jak zakończy się sprawa dotycząca „złotych paszportów” wydawanych przez Maltę i Cypr. – W europejskim sądzie toczy się obecnie sprawa; jeśli zdecyduje on przeciwko, kwestia będzie zamknięta. Jeśli zdecyduje na korzyść, każdy kraj dokona własnego wyboru – dodał albański premier.

130 tys. posiadaczy „złotych paszportów”

Programy udzielania prawa pobytu w zamian za inwestycje istnieją w 12 państwach członkowskich. Opierają się na różnych kwotach i opcjach inwestycji.

W latach 2011-2019 przynajmniej 130 tysięcy osób skorzystało z programów obywatelstwa i prawa pobytu dla inwestorów. Przyniosło to państwom, które stosują takie programy, zyski w wysokości ponad 21 miliardów euro.