Emerytury zagrożone w razie wojny? Jednoznaczny komunikat rządu

Widmo konfliktu zbrojnego w Europie coraz mocniej oddziałuje na nastroje społeczne w Polsce. Rosyjskie prowokacje wywołują pytania, czy w razie kryzysu państwo zagwarantuje wypłatę emerytur i rent. W tej sprawie pojawiły się jednoznaczne deklaracje.

Emerytury a wojna

Przykład Ukrainy pokazuje, że nawet w warunkach pełnoskalowej wojny system emerytalny może działać. Od ponad trzech lat ukraiński Fundusz Emerytalny realizuje wypłaty dla ponad 10 milionów osób, także przesiedlonych czy mieszkających za granicą. Pomimo drastycznego spadku wpływów ze składek i ogromnego deficytu, uzupełnianego dzięki wsparciu międzynarodowemu, świadczenia są przekazywane terminowo. Kluczowe znaczenie ma cyfryzacja – pieniądze trafiają głównie drogą elektroniczną, nawet tam, gdzie infrastruktura została zniszczona.

Zdalna obsługa wniosków i możliwość aktualizacji danych pozwalają zachować ciągłość wypłat także w regionach objętych walkami. Takie rozwiązania pokazują, że nowoczesny, zintegrowany z systemem bankowym model może funkcjonować również w sytuacjach skrajnych.

Polski system emerytalny, zdaniem rządu, jest dziś znacznie lepiej przygotowany niż w przeszłości. ZUS od lat inwestuje w rozwój Platformy Usług Elektronicznych, centralizację i zabezpieczenie danych. Rejestry obejmujące ponad 25 milionów ubezpieczonych są przechowywane w wielu rozproszonych centrach danych. Nawet zniszczenie części z nich nie sparaliżuje systemu. Dane są szyfrowane, a dostęp do nich – ściśle kontrolowany, co chroni je także przed cyberatakami.

Ponad 80 proc. emerytur i rent w Polsce wypłacanych jest bezgotówkowo, co w razie kryzysu ogranicza ryzyko problemów z dystrybucją gotówki. Doświadczenia pandemii COVID-19, gdy ZUS obsłużył miliony dodatkowych wniosków, potwierdzają, że infrastruktura potrafi działać w warunkach wyjątkowego obciążenia.

Stanowisko rządu

Rządowe komunikaty podkreślają, że wypłata świadczeń jest konstytucyjnym obowiązkiem państwa. Artykuł 67 Konstytucji RP gwarantuje obywatelom prawo do zabezpieczenia społecznego. Przedstawiciele resortów obrony i cyfryzacji zapewniają, że obowiązują szczegółowe procedury zapewniające ciągłość działania instytucji.

Historia dowodzi, że system potrafił funkcjonować nawet w najtrudniejszych czasach. Podczas II wojny światowej ZUS, choć działał w ograniczonym zakresie, nie zaprzestał wypłat, a legitymacje emeryckie chroniły wiele osób przed wywózką na roboty przymusowe.

Obecnie, dzięki cyfryzacji, integracji z bankami i testom odporności, Polska dysponuje narzędziami pozwalającymi reagować na sytuacje nadzwyczajne i informować beneficjentów o ewentualnych zmianach. To sprawia, że państwo jest przygotowane do zachowania ciągłości świadczeń nawet w razie kryzysu militarnego.