Karol Nawrocki zdecyduje o rencie wdowiej. Tysiące seniorów czeka na zmianę

Na biurku prezydenta Karola Nawrockiego leży petycja, która może zmienić zasady przyznawania renty wdowiej. Dokument z 27 sierpnia 2025 r. domaga się pilnej korekty art. 95a ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Wnioskodawczyni – samotna matka pięciorga dzieci, której mąż zmarł w wieku 47 lat – wskazuje, że obecne kryterium wieku pozbawia ją prawa do świadczenia mimo spełnienia pozostałych warunków. Jej zdaniem regulacja jest „dyskryminująca”, ponieważ odbiera wsparcie osobom, których małżonkowie zmarli „zbyt wcześnie”.

Renta wdowia

Obowiązujące dziś przepisy przewidują, że renta wdowia umożliwia łączenie renty rodzinnej po zmarłym małżonku z własnym świadczeniem emerytalnym lub rentowym. Uprawnione są osoby mające prawo do renty rodzinnej oraz własnej emerytury (ZUS, KRUS, emerytura mundurowa) lub renty z tytułu niezdolności do pracy. Wnioskodawca musi w momencie śmierci małżonka pozostawać we wspólności małżeńskiej i nie wstąpić w nowy związek. Kluczowa bariera to wymóg nabycia prawa do renty rodzinnej nie wcześniej niż 5 lat przed osiągnięciem wieku emerytalnego. W praktyce oznacza to, że wdowa może starać się o świadczenie dopiero po ukończeniu 55 lat, a wdowiec – 60 lat. Jeśli małżonek zmarł przed osiągnięciem tych progów, prawo do renty rodzinnej nie przysługuje.

Zasady łączenia świadczeń przewidują dwa warianty: 100 proc. renty rodzinnej plus 15 proc. własnego świadczenia albo 100 proc. własnego świadczenia i 15 proc. renty rodzinnej. Od stycznia 2027 r. wysokość „drugiego” świadczenia ma wzrosnąć z 15 proc. do 25 proc. Jednocześnie łączna kwota wypłat nie może przekroczyć trzykrotności najniższej emerytury (obecnie ok. 5636–5637 zł miesięcznie). Po przekroczeniu limitu ZUS odpowiednio obniża sumę świadczeń.

Wniosek do ZUS

Aby otrzymać rentę wdowią, należy złożyć do ZUS wniosek ERWD – dostępny online i w placówkach. Świadczenie przysługuje od miesiąca złożenia kompletnego wniosku. Problem w tym, że wielu zainteresowanych nie spełnia wymogu wieku, choć spełnia pozostałe kryteria. To właśnie ten element – zdaniem autorki petycji – wyklucza tysiące osób z należnego wsparcia po śmierci małżonka.

Petycja została oficjalnie zarejestrowana w Kancelarii Prezydenta RP, a jej treść udostępniono publicznie. Wnioskodawczyni apeluje do prezydenta Karola Nawrockiego o inicjatywę ustawodawczą znoszącą lub modyfikującą kryterium wiekowe. Zmiana miałaby przywrócić dostęp do świadczenia osobom pozostającym w trudnej sytuacji materialnej po utracie małżonka. Zwolennicy korekty podkreślają, że korekta przepisów mogłaby realnie ulżyć tysiącom wdów i wdowców, którzy dziś – mimo spełnienia wielu warunków – nie mogą skorzystać z renty rodzinnej z powodu granicy wieku.