Teoria Markowitza — co to jest i na czym polega?

Inwestując na giełdzie, musisz liczyć się z pewnym ryzykiem. W zależności od obranej strategii decydujesz się na większe lub mniejsze ryzyko, jednak w większości operacji jest ono cały czas obecne. Inwestorzy, którzy pomnażają w ten sposób pieniądze, są już w pewnym stopniu obeznani z działaniem giełdy, dlatego potrafią przewidzieć, które akcje i obligacje są korzystne. Często wykorzystują także teorie ekonomiczne, między innymi właśnie teorię Markowitza. Na czym dokładnie polega ta teoria? Jak wprowadzić jej punkty do realnego inwestowania?

Kim jest Markowitz?

W skrócie Harry Markowitz to amerykański ekonomista urodzony w 1927 roku w Chicago. W swojej karierze był profesorem Uniwersytetu Nowojorskiego oraz dyrektorem badawczym towarzystwa ubezpieczeniowego Daiwa Securitis. Stworzył modele symulacji logicznej. Współczesna ekonomia zawdzięcza mu przede wszystkim teorię portfela inwestycyjnego, czyli teorię alokacji środków w warunkach niepewności, która zajmuje się kwestią optymalizacji inwestycji, w zależności od przewidywanych zysków i ryzyka. Markowitz jest także laureatem nagrody Nobla za nowatorską ekonomiczną teorię finansową związaną z finansowaniem przedsiębiorstw.

Na czym polega teoria Markowitza?

Markowitz w swojej teorii stworzył ramy, w których możemy podjąć się analizy ryzyka i zysku, wykorzystując wzajemne zależności. W taki sposób powstała teoria portfelowa, która mówi o takim doborze aktywów umieszczanych w portfelu alby zminimalizować ryzyko utraty środków przy jednoczesnym określonym poziomie stopy zwrotu lub maksymalizować zysk przy określonym poziomie ryzyka. W tym celu wykorzystał analizę statystyczną oraz programowanie matematyczne, którego zadaniem jest wytworzenie takich zależności między zyskiem a ryzykiem, aby optymalizować stopy zwrotu w najbardziej bezpiecznych warunkach.

Markowitz wziął także pod uwagę fakt, że inwestorzy różnią się od siebie zarówno zasobnością portfela, czyli posiadanym kapitałem inwestycyjnym jak i tolerancją oraz gotowością do podjęcia ryzyka. Biorąc poprawkę również na takie aspekty, okazuje się, że stworzenie portfela inwestycyjnego powinno opierać się na zmyślnej kombinacji różnych akcji i obligacji, a nie skupiać się na jednym papierze wartościowym. Warto jednocześnie pamiętać, że liczba tych inwestycji nie powinna być zbyt duża, ponieważ generuje to dodatkowe koszty, a objęcie opieką takiej liczby akcji i obligacji, może okazać się zadaniem przerastającym nawet najlepszych inwestorów

Teoria portfelowa to przede wszystkim kompromis między zyskiem a ryzykiem. Innymi słowy, optymalizacja kapitału przy najniższym możliwym ryzyku. W teorii Markowitza ważne jest także to, że inwestor, który decyduje się na wysokie kapitalizowanie inwestycji, musi mieć świadomość dużego ryzyka utraty tych środków. Tutaj z pomocą przychodzi rozwiązanie zaproponowane przez Markowitza, czyli dywersyfikacja portfela inwestycyjnego. To właśnie ta dywersyfikacja jest odpowiedzialna za zmniejszenie tego ryzyka, przy możliwości osiągnięcia najwyższych zysków. Głównym założeniem dywersyfikacji portfela jest takie rozlokowanie aktywów, które zabezpiecza inwestora przed jednorazową utratą wszystkich środków. Takie zabezpieczenie polega przede wszystkim na inwestowaniu kapitału w papiery wartościowe z różnych branż.

Główne założenia teorii Markowitza

Wśród głównych założeń teorii Markowitza możemy znaleźć między innymi zapisy mówiące o tym, że:

• inwestorzy opierają swoje decyzje na dwóch parametrach funkcji rozkładu prawdopodobieństwa, takich jak spodziewana stopa zwrotu oraz prawdopodobieństwo osiągnięcie stopy zwrotu,
• zwrot z inwestycji odzwierciedla osiągnięte z niej dochody, przy czym inwestorzy znają rozkład prawdopodobieństwa osiągnięcia danych stóp zwrotu z konkretnej inwestycji,
• prognozy inwestorów dotyczące podejmowanego ryzyka są proporcjonalne do rozkładu oczekiwanych stóp zwrotu,
• inwestorzy podejmują minimalne ryzyko, oczekując danej stopy zwrotu, natomiast przy konkretnym stopniu ryzyka skłaniają się do inwestycji o największej rentowności.

Portfele inwestycyjne

Markowitz zauważa, że sformowana przez niego zasada dywersyfikacji portfela jest w stanie stworzyć portfel efektywny. Jak to rozumieć? Taki portfel charakteryzuje się tym, że jego całościowe ryzyko inwestycyjne jest niższe, niż ryzyko poszczególnych akcji i obligacji, które się w nim znajdują. Ponadto Markowitz zauważa, że tak naprawdę istnieje tylko jeden portfel efektywny, który daje maksymalne stopy zwrotu przy minimalnym możliwym stopniu ryzyka. Rolą racjonalnego inwestora jest stworzenie takiego portfela, który daje oczekiwaną stopę zwrotu, nie większą niż stopa zwrotu z aktywu o niższej stopie i nie większą niż stopa zwrotu aktywu o wyższej stopie zwrotu.

Oprócz portfela efektywnego, który według Markowitza jest najlepszym wyborem, możemy wyróżnić jeszcze inne rodzaje portfeli inwestycyjnych, takich jak:

• agresywne
• zachowawcze
• krytyczne
• minimalnego ryzyka
• rynkowe
• optymalne