Przełomowy wyrok TSUE! Banki mogą stracić miliardy przez błąd w umowach
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że banki mogą zostać pozbawione prawa do odsetek, jeśli nie dopełnią obowiązku informacyjnego wobec konsumentów.
Banki mogą stracić odsetki – przełomowy wyrok TSUE
TSUE wydał orzeczenie, zgodnie z którym instytucje finansowe mogą zostać pozbawione prawa do odsetek, jeśli naruszą obowiązek informacyjny wobec klientów. Wyrok zapadł w sprawie skierowanej przez polski sąd, który rozpatrywał pozew przeciwko bankowi dotyczący rzekomego wprowadzenia konsumenta w błąd przy zawieraniu umowy kredytowej.
Początek sprawy – pozew przeciwko bankowi
Postępowanie rozpoczęła firma Lexitor, zajmująca się windykacją. Konsument scedował na nią swoje prawa wynikające z umowy kredytowej, twierdząc, że bank nie dopełnił obowiązku informacyjnego. W związku z tym Lexitor domagał się zwrotu odsetek i opłat zapłaconych przez klienta.
W pozwie wskazano dwa kluczowe uchybienia banku:
- Zawyżenie rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania (RRSO). Zdaniem powoda jeden z zapisów umowy, który wpłynął na sposób obliczania RRSO, był nieuczciwy i nie powinien obowiązywać klienta.
- Niejasne warunki zmiany opłat. Umowa nie określała w sposób przejrzysty, na jakiej podstawie mogą one zostać zwiększone, co mogło utrudniać konsumentowi zrozumienie pełnych kosztów kredytu.
TSUE: Sąd krajowy zdecyduje o wadze naruszenia
Sąd Rejonowy w Warszawie skierował do TSUE pytania prejudycjalne, prosząc o wyjaśnienie, czy naruszenie przez bank obowiązku informacyjnego uzasadnia pozbawienie go prawa do odsetek i opłat.
Trybunał uznał, że:
- RRSO musi być podana jasno i rzetelnie w momencie zawierania umowy. Jej zawyżenie nie zawsze jest jednak traktowane jako naruszenie obowiązku informacyjnego, o ile konsument nie został wprowadzony w błąd.
- Warunki zmiany opłat powinny być przejrzyste i zrozumiałe dla klienta. Jeśli opierają się na niejasnych wskaźnikach, które trudno zweryfikować, może to być uznane za naruszenie przepisów.
- Jeśli naruszenie obowiązku informacyjnego uniemożliwiło klientowi ocenę zakresu zobowiązań, sąd krajowy może pozbawić bank prawa do odsetek i dodatkowych opłat.
Banki w trudnej sytuacji po wyroku
TSUE uznał, że kara w postaci utraty prawa do odsetek i kosztów kredytu może być uzasadniona, nawet jeśli skala naruszenia różni się w poszczególnych przypadkach. Ostateczna decyzja należy jednak do sądu krajowego, który musi ocenić, czy bank rzeczywiście naruszył obowiązek informacyjny w sposób mający wpływ na decyzję konsumenta.
Orzeczenie to może mieć istotne konsekwencje dla sektora finansowego w Polsce. Może doprowadzić do wzrostu liczby pozwów klientów domagających się zwrotu odsetek i opłat, jeśli okaże się, że banki stosowały niejasne lub niepełne informacje w umowach kredytowych.