Rząd wykupi domy na terenach zalewowych. Nowe przepisy dla poszkodowanych

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o usuwaniu skutków powodzi przewiduje wykup nieruchomości zagrożonych zalaniem, wprowadzenie zakazu zabudowy na przejętych terenach oraz możliwość skorzystania z premii remontowych. Dodatkowo zaplanowano wydłużenie terminów składania wniosków o pomoc dla poszkodowanych.

Wykup nieruchomości na obszarach powodziowych

Zgodnie z opublikowanymi założeniami, osoby poszkodowane przez powódź z września 2024 roku będą mogły sprzedać Skarbowi Państwa swoje nieruchomości mieszkalne, znajdujące się na terenach szczególnie zagrożonych i przeznaczonych do rozbiórki. Cena wykupu obejmie wartość rynkową gruntu oraz budynków mieszkalnych i lokali.

Aby ograniczyć przyszłą zabudowę w miejscach narażonych na powodzie, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie otrzyma uprawnienia do dobrowolnego wykupu nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa. Dotyczyć to będzie obszarów o co najmniej 10-procentowym prawdopodobieństwie wystąpienia powodzi. Cena wykupu będzie równa wartości rynkowej, powiększonej o 20 proc.

Dodatkowo, wykupem objęte zostaną także nieruchomości zniszczone do tego stopnia, że ich odbudowa byłaby niecelowa ze względu na dalsze zagrożenie powodziowe. W takich przypadkach wartość wykupu zostanie powiększona o 20 proc. i ustalana na podstawie wyceny rzeczoznawcy majątkowego. Środki na realizację programu pochodzić będą z budżetu państwa.

Zakaz zabudowy i kontrola nowych inwestycji

Rząd planuje wprowadzenie bezwzględnego zakazu zabudowy na nieruchomościach przejętych przez Wody Polskie. Wyjątek stanowić będzie infrastruktura liniowa, krytyczna oraz przeciwpowodziowa.

Dodatkowo, rejestry decyzji o warunkach zabudowy będą regularnie przekazywane Wodom Polskim, co umożliwi bieżącą weryfikację zgodności nowych inwestycji z przepisami dotyczącymi terenów zagrożonych powodzią.

Premia powodziowa na remonty budynków wielorodzinnych

Projekt zakłada również utworzenie nowego instrumentu wsparcia finansowego – premii powodziowej, która będzie przeznaczona na remonty budynków wielorodzinnych uszkodzonych w wyniku powodzi. Wysokość dofinansowania wyniesie:

• 70 proc. dla gmin i TBS-ów,
• 50 proc. dla wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych,
• 60 proc. w przypadku budynków zabytkowych.

Wsparcie będzie przyznawane w formie bezzwrotnej dotacji lub grantu pokrywającego część kosztów remontowych.

Ułatwienia w odbudowie infrastruktury i wydłużenie terminów pomocy

Aby przyspieszyć odbudowę po powodzi, część inwestycji zostanie zwolniona z obowiązku uzyskania decyzji środowiskowej. Dotyczyć to będzie m.in. odbudowy urządzeń wodnych o parametrach odbiegających od wcześniej istniejących. W przypadku wałów przeciwpowodziowych ich rekonstrukcja będzie możliwa wyłącznie w odległości równej lub większej od koryta rzeki.

Dodatkowo przewidziano wydłużenie terminów na składanie wniosków o pomoc:

• Wnioski o świadczenie interwencyjne będzie można składać do końca czerwca 2025 r.
• Przedsiębiorcy otrzymają więcej czasu na oszacowanie szkód – 10 miesięcy zamiast 5 od momentu otrzymania świadczenia.
• Czas na składanie wniosków o pożyczkę dla firm zostanie wydłużony do 18 miesięcy (wcześniej było to 6 miesięcy).
• Beneficjenci pożyczek będą mieli 18 miesięcy na ich rozliczenie zamiast dotychczasowych 6 miesięcy.

Planowane zmiany mają na celu skuteczniejsze przeciwdziałanie skutkom przyszłych powodzi oraz wsparcie dla osób, które straciły swoje domy i dorobek życia.