Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji

O fakcie istnienia Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji prawdopodobnie słyszał każdy. Niewiele osób jednak wie, jakie jest pierwotne źródło funkcjonowania tej instytucji w naszym kraju, a także jakie są jej zadania i obowiązki. Tych ostatnich, zgodnie z Ustawą z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji, po stronie KRRiT jest naprawdę sporo. W niniejszym artykule przedstawimy szczegółową listę, wskażemy też na trzy główne cele powstania tej instytucji, a także powiemy o sposobie jej działania.

Podstawy prawne funkcjonowania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

Przepis, który stanowi podstawę funkcjonowania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji znajduje się w najważniejszym dla naszego kraju akcie prawnym – a więc Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Ustęp 1 artykułu 213 Konstytucji mówi bowiem, że instytucja ta stoi na straży „wolności słowa, prawa do informacji oraz interesu publicznego w radiofonii i telewizji”. Uznawana powinna być więc za instytucjonalną gwarancję realizacji podstawowych praw i wolności każdego obywatela naszego kraju. Stoi przy tym na trzech wspomnianych już, równorzędnych filarach, a więc:

1. Wolności słowa – czyli wolności do wyrażania poglądów;
2. Prawa do informacji – czyli prawa do uzyskiwania informacji o działalności organów władzy publicznej oraz osób pełniących funkcje publiczne, a także (choć nie wszyscy konstytucjonaliści do tego prawa podchodzą tak szeroko) wolności pozyskiwania wszelkich informacji;
3. Ochrony interesu publicznego – a więc staniu na straży wartości ważnych i wspólnych dla całego społeczeństwa (w tym między innymi zapewnieniu rzetelnego relacjonowania najważniejszych procesów demokratycznych w naszym kraju, takich jak na przykład kampanie wyborcze).

Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji w celu obrony tych wartości może wydawać rozporządzenia, a także podejmować uchwały w indywidualnych sprawach. Możliwość wydawania przez KRRiT rozporządzeń to przy tym odstępstwo od zasady, wedle której akty tego typu mogą ustanawiać wyłącznie organy władzy wykonawczej. Instytucja ta zdaje się bowiem pozostawać poza schematem funkcjonującego w naszym kraju trójpodziału władzy.

Skład Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji w całości powoływany jest przez Sejm, Senat oraz Prezydenta Polski, natomiast organ ten jest całkowicie niezależny i niepodporządkowany żadnym innym instytucjom państwowym.

Szczegółowe zadania Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji

Szczegółowe zasady i tryb działania KRRiT wynikają z przepisów Ustawy z dnia 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji. Ustawa ta określa także dokładnie wszystkie zadania tej instytucji. Co należy do najważniejszych z nich? Oto oparta o przepisy lista:

1. Projektowanie (w porozumieniu z premierem Rzeczypospolitej Polskiej) kierunków polityki państwa w dziedzinie radiofonii i telewizji;
2. Określanie warunków prowadzenia na terenie Polski działalności przez dostawców usług medialnych oraz dostawców platform udostępniania wideo;
3. Podejmowanie decyzji dotyczących koncesji na rozpowszechnianie programów;
4. Przyznawanie oraz odbieranie tytułu „Nadawcy społecznego” (tytuł ten pozwala na zwolnienie z opłaty za udzielenie koncesji i jej ponawianie);
5. Przeprowadzanie kontroli działalności dostawców usług medialnych oraz dostawców platform udostępniania wideo;
6. Organizowanie badań treści i odbioru usług medialnych oraz platform;
7. Prowadzenie wykazów audiowizualnych usług medialnych na żądanie oraz platform udostępniania wideo;
8. Ustalanie wysokości opłat za udzielenie koncesji, a także wskazywanie danych, które powinien zawierać wniosek o udzielenie koncesji;
9. Ustalanie wysokości opłat abonamentowych;
10. Opiniowanie projektów aktów prawnych oraz umów międzynarodowych dotyczących radia i telewizji;
11. Inicjowanie postępu naukowo-technicznego i kształcenie kadr w dziedzinie radiofonii i telewizji;
12. Współpraca z zagranicą w dziedzinie radiofonii i telewizji, a także ochrony praw autorskich, praw wykonawców, producentów i dostawców (w tym w szczególności bieżący kontakt z organami regulacyjnymi państw członkowskich Unii Europejskiej, a także różnymi zagranicznymi i międzynarodowymi organizacjami oraz instytucjami);
13. Inicjowanie i wspieranie samoregulacji w zakresie dostarczania usług medialnych i platform udostępniania wideo;
14. Rozpowszechnianie umiejętności świadomego korzystania z mediów (w tym zakresie również współpraca z organizacjami pozarządowymi oraz zajmującymi się tym instytucjami);
15. Dokonywanie oceny stanu edukacji medialnej w naszym kraju;
16. Prowadzenie punktu kontaktowego umożliwiającego dostarczanie informacji i skarg w kwestiach związanych z dostępnością usług medialnych dla osób z niepełnosprawnościami wzroku oraz słuchu;
17. Publikacja i bieżąca aktualizacja listy dostawców usług medialnych oraz dostawców platform udostępniania wideo działających na terytorium Polski;
18. Inicjacja, wspieranie i promowanie powstawania kodeksów dobrych praktyk związanych z działalnością mediów w Polsce;
19. Przekazywanie Komisji Europejskiej:
    – list dostawców medialnych oraz dostawców platform wideo działających na terenie Polski;
    – sprawozdań z wykonywania przez tych dostawców określonych obowiązków;
    – sprawozdań ze stanu edukacji medialnej, a także oceny działań dostawców usług medialnych oraz dostawców platform udostępniania wideo;
20. Coroczne przedstawianie Sejmowi, Senatowi i Prezydentowi RP sprawozdania ze swojej działalności, a także udostępnienie im informacji o podstawowych problemach radia i telewizji w Polsce;
21. Wydawanie rozporządzeń dotyczących sposobu prowadzenia ewidencji czasu nadawania programów telewizyjnych i audycji, a także czasu przechowywania tych ewidencji oraz zakresu informacji, które powinny być w nich zawarte;
22. Wydawanie rozporządzeń dotyczących sposobu prowadzenia w programach radiowych i telewizyjnych działalności reklamowej i telesprzedaży, a także dopuszczonych sposobów sponsorowania audycji i innych przekazów oraz warunków oznaczania lokowania produktów;
23. Wydawanie rozporządzeń wskazujących na cechy oraz szczegółowe warunki kwalifikowania, rozpowszechniania i sposobu zapowiadania audycji i innych przekazów, a także ukazywanie prawidłowego trybu ich utrwalania i przechowywania;
24. Wydawanie rozporządzeń wskazujących na rodzaje udogodnień dla osób z niepełnosprawnościami, które muszą zapewnić dostawcy w zależności od pory emisji, a także charakteru i rodzaju danego programu;
25. Wszelkie działania związane z kartami powinności konkretnych radiostacji i kanałów telewizyjnych;
26. Wydawanie rozporządzeń wskazujących na sposób prowadzenia dokumentacji przez spółki świadczące usługi mieszczące się pod pojęciem radiofonii i telewizji;
27. Wydawanie rozporządzeń określających szczegółowy sposób i tryb prowadzenia rejestru programów rozpowszechnianych wyłącznie w systemie teleinformatycznym;
28. Działania w zakresie ochrony małoletnich (w tym udostępnienie w drodze rozporządzenia szczegółowych warunków kwalifikowania i oznaczania audycji i innych przekazów, a także wzorów odpowiednich symboli graficznych, mających być ostrzeżeniem przed określonymi treściami).