Dane te oznaczają "bardzo znaczący spadek w stosunku do badania sprzed dwóch lat, kiedy odsetek takich firm wynosił 54 proc." - uważa Marcin Kossowski z firmy PricewaterhouseCoopers (PwC), która przygotowała raport. Ekspert podkreślił jednak, że średnia kwota straty poniesionej przez statystyczne przedsiębiorstwo w Polsce wzrosła w tym czasie prawie 3-krotnie.
"Można postawić tezę, że zmienił się charakter przestępstw. Są one popełniane częściej w tych samych firmach na coraz większe kwoty" - wyjaśnił Kossowski.
Do najczęstszych przestępstw w przedsiębiorstwach zaliczył sprzeniewierzenie aktywów. Chodzi m.in. o kradzież laptopa przez osobę spoza firmy lub wyprowadzanie środków przez dyrektora za pomocą fałszywych transakcji. Jedna trzecia firm w Polsce doznała szkód z tego tytułu - mówił Kossowski.
Równie często popełnianym przestępstwem gospodarczym w naszym kraju jest korupcja. Stanowi ona problem dla 27 proc. polskich przedsiębiorstw.
Z raportu PwC wynika, że połowa poszkodowanych firm w Polsce nie odzyskała utraconego w wyniku przestępczości gospodarczej majątku. "Ten odsetek jest i tak niższy niż w Europie Środkowej czy w ogóle na świecie. Z drugiej strony, tylko niewiele naszych firm jest w stanie odzyskać powyżej 60 proc. szkód" - podkreślił Kossowski.
Według autorów raportu, w naszym kraju firma, która padła ofiarą przestępczości gospodarczej, średnio straciła 1,2 mln USD. W skali globalnej (na świecie) było to ponad 2 mln USD. Oszustwa występowały najczęściej w sektorze ubezpieczeń i handlu detalicznego - 57 proc. firm na świecie z tej branży odnotowało co najmniej jedno przestępstwo. Dalej znalazły się: sektor publiczny (54 proc. firm), usługi finansowe (46 proc.) oraz branża motoryzacyjna (44 proc.).
85 proc. osób popełniających przestępstwa gospodarcze na świecie to mężczyźni w wieku od 31 do 50 lat, z czego połowa posiada wykształcenie wyższe lub wyższe uzupełniające. Wśród powodów popełniania oszustw finansowych autorzy raportu wymieniają: bodziec finansowy (57 proc. badanych), rozrzutny styl życia (36 proc.) oraz rozczarowanie karierą zawodową (12 proc.).
"Przedsiębiorstwa w Polsce opierają się na tradycyjnych metodach wykrywania przestępstw, czyli na wewnętrznym i zewnętrznym audycie oraz na systemie kontroli wewnętrznej" - wyjaśnił Kossowski. Z kolei na świecie - jak zaznaczył - firmy większy nacisk kładą na "kształtowanie kultury korporacyjnej i budowę systemu wartości, które pozwalają zapobiegać przestępstwom".
Jego zdaniem, "mechanizmy kontroli w organizacji nie wystarczą, aby skutecznie eliminować przestępczość gospodarczą". "Konieczne jest wprowadzenie takiej kultury organizacyjnej, która będzie wspierać działania kontrolne i promować odpowiednie postawy etyczne wśród pracowników" - dodał.
Badanie PwC zostało przeprowadzone w 40 krajach od maja do września 2007 r. Uwzględniono w nim ponad 5,4 tys. wywiadów telefonicznych z prezesami, dyrektorami finansowymi oraz członkami wyższej kadry zarządzającej odpowiedzialnymi za wykrywanie przestępstw i zapobieganie im.
pap, ss