W życiu zdarzają się różne sytuacje i niespodziewane wydatki, które wymagają sporych nakładów finansowych. Niekiedy nie można liczyć na pożyczki od rodziny czy znajomych, a konto oszczędnościowe świeci pustkami. Wówczas jedyną deską ratunku okazują się pożyczki z firm pozabankowych czy kredyty bankowe. Czasami jednak wysokość pożyczonych środków jest znacznie wyższa niż możliwości finansowe kredytobiorcy, przez co pojawiają się problemy ze spłatą zobowiązania i kolejne zaciągnięte pożyczki. Jak sobie wówczas poradzić? Jak wyjść z pętli kredytowej?
Czym jest pętla kredytowa?
Pętla kredytowa, inaczej spirala zadłużenia, jest zjawiskiem polegającym na spłacie bieżących zadłużeń ze środków pozyskanych z kolejnego zobowiązania. Osoba mająca problemy ze spłatą obecnych rat pożyczek, kredytów, chwilówek czy innych zobowiązań zaciąga kolejne pożyczki, by mieć środki na spłatę zaległości. W ten sposób tworzy się właśnie pętla kredytowa, z której niełatwo jest wyjść. Zaciąganie coraz więcej liczby kredytów prowadzi do jeszcze większych trudności z ich spłatą, co skutkuje ciągłym powiększaniem się długu, dodatkowymi odsetkami i finansowymi tarapatami. Jak się z tym uporać i co można zrobić, by nie wpaść w pętlę kredytową?
Na czym polega pętla kredytowa?
Popadanie w długi zwykle zaczyna się niewinnie. Jedna pożyczka na niewielką kwotę lub nieduży kredyt z optymalnym okresem spłaty. Do tego znajdujesz się w dobrej sytuacji finansowej, masz dobrze płatną pracę i zero zobowiązań, przez co domowy budżet bez problemu udźwignie jedną ratę. Po jakimś czasie dochodzą jednak kolejne wydatki, które chcesz sfinansować środkami z banku – np. pragniesz nowego samochodu czy egzotycznych wakacji, których nie możesz zakupić z własnych środków, więc ponownie zwracasz się do banku lub pożyczkodawcy. W międzyczasie może jednak nastąpić nieprzewidziana sytuacja, np. utrata pracy, pożar, śmierć bliskiej osoby czy nieumiejętne zarządzanie finansami, co doprowadzi do problemów ze spłatą zobowiązania. W takiej sytuacji częstym rozwiązaniem jest zaciągnięcie kolejnego zobowiązania, np. chwilówki czy szybkiej pożyczki na raty, by móc spłacić bieżące raty i nie zalegać z płatnością w banku, nie patrząc na to, jak sytuacja będzie wyglądać w przyszłym miesiącu. Właśnie w taki sposób powstaje pętla kredytowa.
Jak uniknąć pętli kredytowej?
Najprostsza odpowiedź, to niezaciąganie zobowiązań w bankach i instytucjach pozabankowych, ale nie zawsze jest to możliwe. Czasami niezbędny jest kredyt hipoteczny na zakup wymarzonego mieszkania, kredyt samochodowy, by móc poruszać się autem czy pożyczka gotówkowa na zakup sprzętów koniecznych do życia. Przed zaciągnięciem jakiegokolwiek zobowiązania należy jednak dokładnie się zastanowić, czy jest ono potrzebne oraz szczegółowo przeanalizować swoją sytuację finansową. Rozpisując domowy budżet, można obliczyć, na jak wysoki kredyt możesz sobie pozwolić, ile maksymalnie może wynosić miesięczna rata i jaki okres spłaty będzie dla Ciebie optymalny. Przede wszystkim policz, czy stać Cię na wzięcie pożyczki i kredytu oraz czy comiesięczna spłata niezbyt mocno obciąży Twój budżet.
Zawsze należy także dokładnie zapoznać się z umową pożyczkową i kredytową i przyjrzeć się wszystkim opłatom związanym z finansowaniem. Oprócz kapitału należy bowiem zwrócić również odsetki, prowizję czy inne koszty związane z pożyczką. Większość zobowiązań udzielanych jest ze zmiennym oprocentowaniem, na które ma wpływ aktualna wysokość stóp procentowych NBP. Dlatego Twoja rata może wzrosnąć, co także należy mieć na uwadze.
Jak sprawdzić swoje zadłużenie?
Warto regularnie kontrolować saldo swojego zadłużenia – zwłaszcza, jeśli spłacasz jakiekolwiek raty. Wnioskując o kredyty bankowe, masz dostęp do historii swoich spłat i informacji o przyszłych ratach do spłaty na swoim internetowym koncie klienta, np. w bankowości online. Również znane firmy pozabankowe wymagają utworzenia konta klienta, za pomocą którego również można kontrolować spłatę bieżących zobowiązań. Jeśli jednak nie śledzisz tego regularnie, a liczba spłacanych rat jest zbyt duża, zajrzyj do baz dłużników. Warto w tym celu sprawdzić ERIF, Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej oraz Krajowy Rejestr Długów. Pomocne jest również Biuro Informacji Kredytowej, czyli BIK, z którego możesz pobrać raport przez internet, by widzieć listę wszystkich swoich zadłużeń.
Zadłużenie Polaków – ile wynosi?
Na koniec 2020 roku niespłacone zadłużenia posiadało 2,74 mln osób w Polsce – podał Krajowy Rejestr Długów. Zaś na koniec marca 2021 łączna kwota zaległości kredytowych i pozakredytowych Polaków wynosiła 79 936 459 131 zł. Najbardziej zadłużoną osobą jest 47-letni mieszkaniec województwa pomorskiego, którego długi osiągnęły wysokość ponad 75 700 000 zł. Największe problemy ze spłatą mają jednak mieszkańcy Mazowsza – średni dług na mieszkańca województwa mazowieckiego wynosi 40 734 zł, bowiem zaległości kredytowe szacuje się tam na kwotę ok. 8,5 mld zł.
Pętla kredytowa – jak z niej wyjść?
Choć wyjście z pętli kredytowej nie jest czymś szybkim i prostym, jest jak najbardziej możliwe. Należy jednak przyznać się do tego, że problem istnieje i wykazać się ogromem chęci i determinacją, by w pełni osiągnąć cel i pozbyć się długów raz na zawsze. Co należy zrobić? Od czego zacząć? Jak wyjść z długów i pętli kredytowej?
- Ustal, ile dokładnie wynosi Twoje zadłużenie – wypisz wszystkie swoje niespłacone pożyczki, chwilówki, kredyty, karty kredytowe, rachunki, zakupy na raty i określ wysokość długu. Pomocne będą tutaj bazy dłużników i raport z BIK. Pamiętaj, że pożyczkodawcy naliczyli odsetki karne, które zwiększyły wysokość niespłaconych zobowiązań.
-
Skontaktuj się ze swoimi pożyczkodawcami – powiedz wprost o swojej sytuacji finansowej i chęci uregulowania należności; możesz poprosić i wnioskować o wydłużenie terminu spłaty i ponowne przeliczenie rat lub dowiedzieć się, czym jest kredyt konsolidacyjny i czy będzie dla Ciebie dobrym rozwiązaniem. To połączenie wszystkich zobowiązań w jedno, dzięki czemu zyskasz długi termin spłaty oraz jedną, niższą ratę miesięczną.
-
Stwórz plan spłaty zadłużenia – dokładnie pilnuj terminów spłaty i wlicz wszelkie miesięczne raty do swojego budżetu domowego.
-
Zastanów się, jak możesz poprawić swoją sytuację finansową – ogranicz wydatki, zrezygnuj ze zbędnych zakupów, rozplanuj swój budżet domowy, pomyśl o pracach dodatkowych i dodatkowym przychodzie, sprzedaj niepotrzebne przedmioty zalegające w domu.
- Nie zaciągaj kolejnych pożyczek!
Czytaj też:
Umowa kredytowa – czym jest?