Możliwość przechowywania nasienia w ciekłym azocie z perspektywą wykorzystania go w przyszłości, to często jedyna szansa na potomstwo dla wielu par. Użycie zamrożonych plemników zdrowych dawców w technikach wspomaganego rozrodu stosuje się coraz częściej, ponieważ jakość nasienia w kolejnych pokoleniach spada.
Wiele badań i publikowanych danych potwierdza, że płodność mężczyzn maleje w kolejnych pokoleniach. W 2010 r. WHO po raz kolejny obniżyło normy parametrów nasienia uznawanego za prawidłowe - poprzednie, które obowiązywały przez 10 lat, spełniało coraz mniej mężczyzn. Ocenia się, że w 75% przypadków nie można określić przyczyny niepłodności męskiej. Nie bez znaczenia jest standard i styl życia (np. stosowanie używek i niektórych leków - np. sterydów anabolicznych używanych niezgodnie z rejestracją przez zdrowych mężczyzn na poprawę masy mięśniowej), odżywianie, zawody, w których istnieje podwyższone ryzyko zaburzeń płodności, związane z ekspozycją na promieniowanie, przegrzewanie jąder, szkodliwe środki chemiczne, a także chemiczne dodatki do kosmetyków i chemii gospodarczej, mogące mieć wpływ na układ hormonalny człowieka( parabeny itp).
Podstawowym kryterium określającym potencjał płodności mężczyzny jest wykonane dwukrotnie badanie nasienia. Nasiennie do badania najlepiej oddać bezpośrednio w klinice, gdzie wykonywane będzie badanie a próbkę pobiera się po 3 - 7 dniowej abstynencji (czyli powstrzymaniu się od współżycia). We wszystkich ośrodkach znajdują się specjalne pokoje, w których mężczyzna może oddać nasienie sam lub w towarzystwie partnerki. W sytuacji, w której oddanie nasienia w klinice może być zbyt stresujące istnieje możliwość oddania i dostarczenia w ciągu godziny nasienia z domu. Istnieją również specjalne prezerwatywy (bez środków plemnikobójczych), które umożliwiają oddanie nasienia do badania w trakcie współżycia w domu. Doświadczenia wielu zespołów leczących niepłodność dowiodły, że badania kobiety i mężczyzny najlepiej przeprowadzić jest w jednym ośrodku leczenia, gdzie decyzja o wyborze metody leczenia może być oparta o ocenę potencjału rozrodczego pary.
Kriokonserwacja nasienia
Z możliwości zamrożenia i przechowywania nasienia przede wszystkim powinni skorzystać mężczyźni, u których w wyniku leczenia onkologicznego może nastąpić utrata płodności. W wielu krajach, poinformowanie pacjenta o takiej możliwości to standard i obowiązek przed wdrożeniem terapii przeciwnowotworowej. Niestety, w Polsce jeszcze nie. Większość pacjentów, którzy zdecydowali się zamrozić nasienie, przychodzi do nOvum z własnej inicjatywy. A to lekarz prowadzący terapię onkologiczną powinien informować o szansie na przyszłe ojcostwo, bo często w obliczu ciężkiej choroby pacjent nie myśli o powrocie do normalnego życia po zakończeniu leczenia. Dzisiejsza onkologia jest coraz skuteczniejsza i coraz więcej wyleczonych mężczyzn będzie funkcjonować jak zdrowa część społeczeństwa, założy rodziny, a co za tym idzie zapragnie rodzicielstwa. Ci, którzy zabezpieczyli swoje plemniki, mają duże szanse zostać ojcami, dzięki wykorzystaniu ich w procedurze in vitro.
W nOvum, pierwszy taki szczęśliwy przypadek miał miejsce w 2002 roku, kiedy udało się uzyskać ciążę z nasienia zamrożonego 12 lat wcześniej, jako zabezpieczenie płodności pacjenta przed leczeniem onkologicznym mówi dr Piotr Lewandowski z warszawskiej Przychodni nOvum - z kolejnych porcji tego samego nasienia uzyskano dwie kolejne ciąże i urodzone dzieci. Dzięki temu, że mężczyzna zabezpieczył swoją płodność, mamy dziś szczęśliwą pięcioosobową rodzinę.
W procedurze in vitro, z możliwości przechowywania nasienia korzysta się również u mężczyzn, u których nie ma pewności, czy w dniu pobrania komórek jajowych uzyska się liczbę plemników wystarczającą do ich zapłodnienia. Również w sytuacji kiedy mężczyzna nie może być w klinice tego dnia może wcześniej zamrozić odpowiednią porcję nasienia.
Kiedy mężczyzna nie ma własnych plemników
Banki nasienia przychodzą na ratunek tym parom, w których mężczyźni nie mają własnych plemników, a pragną mieć potomstwo. Dawcą może zostać mężczyzna, który ma nasienie o parametrach zdecydowanie lepszych niż przeciętne. Zanim zostanie dawcą przechodzi szereg badań, m.in. testy z krwi potwierdzające ogólny dobry stan zdrowia oraz wykluczające nosicielstwo niektórych chorób genetycznych i wirusowych. Jeśli to jest możliwe niesienie dawcy dobierane jest do wyglądu przyszłych rodziców dziecka. korzystanie z banku najczęściej jest obustronnie anonimowe: dawca jest anonimowy dla biorcy i odwrotnie. Czasami pacjenci chcą jednak mieć możliwość przekazania danych o dawcy dorosłemu dziecku, które urodzi się w wyniku tej procedury. W Polsce nie jest to popularne i dawcy zazwyczaj nie zgadzają się na taka ewentualność. W takiej sytuacji istnieje możliwość sprowadzenia nasienia z banku zagranicznego, którego dawca zgadza sie nie być anonimowy dla urodzonego dziecka.
Kriokonserwacja a jakość nasienia
Mrożone nasienie może różnić się parametrami w porównaniu do świeżego materiału i zazwyczaj nieco obniża potencjał życiowy plemników, jednak w większości wypadków nie ma to niekorzystnego wpływu na wyniki zapłodnienia komórek jajowych. Wydaje się nawet, że użycie plemników, które przeżyły mrożenie, wykazują prawidłowy ruch i budowę morfologiczną, jest swojego rodzaju selekcją tych najżywotniejszych. Niekiedy jednak zdarza się, że gdy wyjściowe wyniki są bardzo słabe, plemników jest mało i są słabo ruchliwe, preferowane jest użycie świeżych plemników.
Proces mrożenia krok po kroku
Na czym jednak właściwie polega sam proces mrożenia nasienia? Na podstawie badania próbki nasienia oddanego po 3 - 7 dniowej abstynencji, w laboratorium ocenia się jakość nasienia. Jeśli nasienie kwalifikuje się do mrożenia, w laboratorium in vitro do materiału dodaje się krioprotektant (substancja chroniąca plemniki w trakcie zamrażania). Po około 10 min. nasienie jest porcjowane do oznakowanych słomek, czyli porcji, które będą w przyszłości rozmrażane do jednego zabiegu, inseminacji lub zapłodnienia in vitro (z 1 ml nasienia uzyskuje się ok 4 słomek) a następnie umieszczane w zaprogramowanym komputerowo urządzeniu i stopniowo schładzane. Po uzyskaniu odpowiedniej temperatury depozyt przenoszony jest do kriostatu, gdzie w temp. 196°C oczekuje na wykorzystanie.
Więcej informacji na stronie: www.novum.com.pl
