W dzisiejszych czasach działania, które nie tylko wpływają na zwiększenie świadomości związanej z recyklingiem, ale przede wszystkim pomagają wdrażać praktyczne zmiany w tym obszarze, są na wagę złota. Wynika to nie tylko z regulacji wynikających z Europejskiego Zielonego Ładu zainicjowanego przez Komisję Europejską w 2019 roku, ale i z realnej potrzeby. Jak wynika z raportu Global Resources Outlook 20191, już w 2050 roku może zabraknąć surowców naturalnych – ich zasoby kurczą się w zastraszającym tempie. Jednym z kluczowych rozwiązań są przedsięwzięcia na rzecz podnoszenia poziomu przetwórstwa surowców, pozwalające zamykać ich obieg w gospodarce.
Recykling kluczem do realizacji celów
Wieloma przykładami działań na rzecz budowania gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ) już dziś może pochwalić się Tetra Pak, firma od dekad zajmująca się przetwarzaniem żywności i produkcją opakowań. Dzięki podejmowanym przez nią inicjatywom na rzecz cyrkularności cel neutralności klimatycznej kontynentu do 2050 roku ma szansę na urzeczywistnienie. Innowacyjność działań firmy wyraża się jednak nie tylko w prekursorskich systemach pakowania, ale też w projektach podejmowanych z myślą o roli i znaczeniu przetwórstwa surowców.
Jeden z ważniejszych kamieni milowych w drodze Tetra Pak do budowy gospodarki obiegu zamkniętego został zrealizowany w czerwcu 2023 r. To właśnie wtedy w partnerstwie z fińsko-szwedzką firmą Stora Enso, uruchomiona została nowoczesna linia recyklingowa w polskim zakładzie przetwórczym w Ostrołęce. Inwestycja jest jedną z największych tego typu w Europie, a jej potencjał pozwala potroić wolumen przetwarzanych w Polsce kartonów po żywności płynnej. Podstawowa funkcja nowej linii polega na rozdziale materiałów z kartonów po płynnej żywności, aby celulozę użytą w produkcji opakowań można było poddać ponownemu przetworzeniu na materiały tekturowe, a frakcja nazywana w skrócie polyAl, czyli połączenie polimerów i aluminium, mogła zostać przekształcona w nowe produkty. W tym zakresie działania recyklingowe wspierają rozwiązania opracowane przez czeską spółkę Plastigram Industries.
Recykling 2.0
Polietylen i aluminium to cenne surowce, które powinny wracać do obiegu. Tetra Pak nie ustaje w wysiłkach mających na celu podnoszenie poziomów ich recyklingu, a przez to nadawanie tym materiałom drugiego życia. W wielu miejscach w Europie podejmowane są nowatorskie sposoby wykorzystania polyAl do produkcji nowych przedmiotów.
W tym miejscu warto odnotować współpracę Tetra Pak z włoskim przedsiębiorstwem Ecoplasteam, które, wykorzystując zużyte warstwy polyAl pochodzące z opakowań kartonowych po napojach, opracowało materiał o nazwie EcoAllene®. To surowiec, który może być poddawany ponownemu przetworzeniu bez ograniczeń, i z którego powstawać mogą nowe produkty, takie jak przedmioty użytku domowego, zabawki, czy przybory piśmiennicze. To strategiczna wizja całego łańcucha wartości, w którym powstają nowatorskie rozwiązania z korzyścią dla środowiska i społeczeństwa. W planach obu firm jest budowa nowych zakładów przetwórczych zlokalizowanych w okolicach papierni w Hiszpanii, Francji i Niemczech, których potencjał przetwórczy szacowany jest na ponad 300 000 ton polyAl.
Kolejnym wspólnym projektem Tetra Pak we Włoszech jest inicjatywa realizowana w partnerstwie z Lucart Italy – firmą zajmującą się recyklingiem papieru. Dzięki stałej wymianie wiedzy i informacji możliwe stało się opracowanie rozwiązania do przetwarzania nie tylko celulozy stanowiącej ponad 3/4 masy opakowania, ale też polyAl.
Inna włoska spółka, Ecorevive we współpracy z Maip Compounding, stworzyła innowacyjny produkt ALFAPAK 3D, który można wykorzystać jako filament, czyli materiał termoplastyczny do druku 3D. Wykonany właśnie z polyAl, może być wykorzystany zarówno w profesjonalnych drukarniach, jak i drukarkach domowych.
Ofensywa projektów recyklingowych
Tam, gdzie przetwarzane są kartony po napojach, tam Tetra Pak oferuje wsparcie, zarówno w postaci wiedzy i doświadczenia, jak i dodatkowych inwestycji. Doskonałym przykładem takich działań jest współpraca z zakładem Alier w Hiszpanii, w której co roku recyklingowi poddawanych jest nawet 150 000 ton kartonów po żywności płynnej. Iberyjski partner Tetra Pak to jeden z największych w Europie zakładów zajmujących się recyklingiem opakowań kartonowych, gdzie rozwijana jest obecnie nowa linia do przetwórstwa polyAl. W Hiszpanii Tetra Pak stawia sobie ambitne cele w zakresie recyklingu tego surowca: do 2025 roku recyklingowi chce poddać nawet 30 000 ton tej frakcji.
W Irlandii wspólnie z Alliance for Beverage Cartons and the Environment, Tetra Pak zainwestowała w zakład odzyskiwania surowców prowadzony przez firmę Panda w Dublinie. Nowa technologia sortowania zrobotyzowanego to fenomen na skalę światową. Najnowocześniejszy system sztucznej inteligencji, opracowany przez Recycleye i Fanuc, oferuje możliwość skanowania i identyfikacji aż 28 różnych frakcji materiałów, w tym kartonów po napojach. Robot precyzyjnie identyfikuje, pobiera i sortuje kartony, usprawniając i przyspieszając proces recyklingu.
Zielona przyszłość Europy
Realizacja założeń Europejskiego Zielonego Ładu w dużej mierze uzależniona jest od szeregu działań, ale jednym z istotnych aspektów podążania drogą ku neutralności klimatycznej będzie domykanie obiegu surowców w gospodarce. Wdrażanie kolejnych innowacji w tym zakresie będzie miało istotne przełożenie na tempo realizacji stawianych na kontynencie celów.
Doskonale wie o tym Tetra Pak, która od dekad pracuje nad zwiększeniem potencjału przetwórstwa kartonów po napojach. Czyni to poprzez inwestycje w nowy sprzęt i infrastrukturę wspólnie z podmiotami zajmującymi się recyklingiem, dostawcami technologii i innymi partnerami. W samym tylko 2022 roku na projekty zbiórki i recyklingu odpadów na całym świecie firma przeznaczyła prawie 30 mln euro, a w kolejnych latach planuje inwestować w takie inicjatywy nawet 40 mln euro rocznie.
Działania Tetra Pak mają ważne znaczenie w kontekście gospodarczym – promują efektywne wykorzystanie zasobów i stymulują rozwój nowych technologii oraz rynków surowców wtórnych. Opisywane projekty dowodzą, że odpowiedzialność środowiskowa i innowacyjność mogą iść w parze, przynosząc korzyści zarówno biznesowi, jak i planecie. To dzięki takim inicjatywom Europa może szybciej osiągnąć klimatyczną neutralność.
Bibliografia:
1 https://www.resourcepanel.org/reports/global-resources-outlook