Rząd przyjął we wtorek dwa ważne dla sektora węgla kamiennego w Polsce dokumenty: ustawę o funkcjonowaniu węgla kamiennego i strategię dla górnictwa, która przewiduje prywatyzację spółek węglowych, ale za każdym razem za zgodą związków zawodowych i przy zabezpieczeniu praw pracowniczych.
Według Ministerstwa Gospodarki, w ciągu najbliższych kilkunastu lat górnictwo węgla kamiennego potrzebuje inwestycji rzędu 17-20 mld zł. Jednym ze sposobów zdobycia pieniędzy na modernizację kopalń jest ich prywatyzacja przez giełdę.
Jak powiedział szef resortu gospodarki Piotr Woźniak, spółki węglowe będą musiały opracować dokumenty dotyczące potrzeb inwestycyjnych, bo prywatyzacja przez giełdę pozwoli na zaspokojenie jedynie potrzeb inwestycyjnych.
Strategia zakłada jednak zagwarantowanie większościowego udziału akcji spółek węglowych Skarbowi Państwa. Zdaniem szefów resortu gospodarki, takie dokapitalizowanie spółek węglowych jest nieodzowne, jeśli nie chcemy dopuścić do drastycznego spadku wydobycia węgla.
Tymczasem wydobycie to - choć nieznacznie - z roku na rok spada. W 2005 r. w Polsce wydobywano 100 mln ton węgla, w 2006 r. 96 mln ton, a w 2007 r. będzie to ok. 93,5-94 mln ton. Choć - jak podkreślił wiceminister Tchórzewski - "na razie spadek nie jest katastrofalny", to w ciągu najbliższych trzech - czterech lat będą zamykane kolejne kopalnie i pola wydobywcze.
W samej JSW na otwarcie nowych pól potrzebne jest ok. 2 mld zł. Bez inwestycji w nowe pokłady i modernizację kopalń, spadek wydobycia mógłby wynieść kilkanaście milionów ton rocznie, a to - jak powiedział Krzysztof Tchórzewski - "oznacza spadek zatrudnienia".
Przyjęta we wtorek strategia przewiduje zakończenie prac dotyczących przekształceń organizacyjnych sektora. Chodzi m.in o zakończenie budowy Grupy Węglowo Koksowej na bazie Jastrzębskiej Spółki Węglowej oraz włączenie w jej struktury kopalni Budryk. Resort gospodarki chce również połączyć Spółkę Restrukturyzacji Kopalń z Bytomską Spółką Restrukturyzacji Kopalń.
Jak podkreślili szefowie resortu gospodarki, w strategii zapisano również znacznie niższy niż dotąd udział budżetu państwa i pomocy publicznej w finansowaniu sektora. Jednocześnie wydłużono okres spłaty odroczonych zobowiązań spółek węglowych w równych ratach od 2008 r. do końca 2013 r. To dobra wiadomość szczególnie dla Kompanii Węglowej, której raty spłacanego zadłużenia zmaleją z 450 do 250 mln zł rocznie.
Spółki będą musiały stworzyć u siebie specjalny fundusz w wysokości 3 proc. przychodów, przeznaczony na cele restrukturyzacji terenów pogórniczych.
Ważnym elementem przyjętego we wtorek dokumentu jest również poprawa bezpieczeństwa pracy w kopalniach. chodzi przede wszystkim o wprowadzenie wyższych niż dotąd wymagań wobec firm, które prowadzą prace w zakładach górniczych oraz zwiększenie nad nimi kontroli ze strony organów nadzoru górniczego.
Strategia zakłada również utrzymanie znaczącej roli węgla kamiennego w energetyce oraz wykorzystanie go do produkcji paliw gazowych i ciekłych. Resort chce finansować prace badawczo - rozwojowe dotyczące czystych technologii węglowych. Pieniądze na ten cel będą pochodzić z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013.ab, pap