Zapowiedziane 14 lutego szczegóły dotyczące akcji deregulacyjnej są już znane. Zaanonsował je szef InPostu w poście opublikowanym 17 lutego na platformie X.
„Zbyt skomplikowane przepisy, zbędna biurokracja, niejasne regulacje – wszyscy na co dzień się z tym mierzymy. Czas to zmienić! Jako przedsiębiorcy podjęliśmy wyzwanie i w ciągu zaledwie 7 dni(!) stworzyliśmy zespół kilkuset wolontariuszy, ekspertów i urzędników, których połączyła wspólna wizja zmiany machiny biurokratycznej państwa” – napisał Rafał Brzoska, przedstawiając szczegóły społecznej inicjatywy deregulacyjnej „sprawdzaMY”.
sprawdzaMY: Prawie 2 tys. zgłoszeń w ciągu 12 godzin
Jeszcze tego samego dnia Rafał Brzoska poinformował, że w ciągu 12 godzin od uruchomienia platformy wpłynęło blisko 2 tys. zgłoszeń.
„1 729 zgłoszeń. 309 osób gotowych do działania. Liczby, które mówią same za siebie, ale to nie one są tu najważniejsze. Najważniejsza jest energia, którą czuć w każdym przesłanym pomyśle, w każdym zgłoszeniu, w każdej wiadomości, która trafia do nas od ludzi wierzących w ten projekt” – napisał szef InPostu w poście w serwisie X.
Dekryminalizacja obrotu gospodarczego
Jednym z kluczowych postulatów w ramach akcji deregulacyjnej jest dekryminalizacja obrotu gospodarczego. Ma ona prowadzić do racjonalizacji wymiaru kar za przestępstwa gospodarcze.
– W obecnym stanie prawnym część przestępstw gospodarczych jest karanych równie surowo, a często i surowiej niż znacznie poważniejsze przestępstwa przeciwko zdrowiu i życiu – zauważa radca prawny Alicja Szyrner i jako przykład podaje nierzetelne prowadzenie dokumentacji księgowej powodujące szkodę powyżej 10 mln zł. Przedsiębiorcy grozi za to kara pozbawienia wolności nawet do 25 lat. W porównaniu do np. nieumyślnego spowodowania śmierci człowieka, za które można trafić do więzienia na maksymalnie 5 lat, wydaje się ona nieproporcjonalnie wysoka.
– Dekryminalizacja części przestępstw gospodarczych ma pozwolić przedsiębiorcom na skupieniu się na prowadzeniu i rozwoju swoich firm, a nie na obawie przed wysokimi karami – wyjaśnia prawniczka.
Deregulacja – nadużywanie postępowań karnoskarbowych
To jedna z najbardziej „gorących” kwestii, którymi ma zająć się zespół Brzoski. Jak wyjaśnia ekspertka, propozycja deregulacyjna będzie polegała na wprowadzeniu mechanizmu, który ograniczy instrumentalne nadużywanie postępowań karnoskarbowych do zawieszania przedawnienia zobowiązań podatkowych.
– Na ten moment okres przedawnienia zobowiązań podatkowych ulega zawieszeniu z chwilą zawiadomienia podatnika o wszczęciu przeciwko niemu postępowania. W praktyce urzędy bardzo często wszczynają takie postępowania tuż przed upływem okresu przedawnienia. Zespół ds. deregulacji proponuje wprowadzenie braku możliwości zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych poprzez wszczęcie postępowania karnoskarbowego na rok przed upływem przedawnienia. Ma to doprowadzić do większej jasności co do przedawnienia należności podatkowych oraz zmniejszenia przewlekłości postępowań – wyjaśnia mec. Alicja Szyrner.
Prawniczka zauważa, że problem instrumentalnego wszczynania postępowania karnoskarbowego tuż przed upływem terminu przedawnienia był już przedmiotem analizy NSA.
– W wyroku NSA z 30 lipca 2020 r. (I FSK 128/20) wskazano, że art. 70 § 6 pkt 1 Ordynacji podatkowej nie może stanowić podstawy do zawieszenia biegu terminu przedawnienia podatkowego, jeżeli wszczęcie postępowania karnoskarbowego nastąpiło z przekroczeniem zasady zaufania do organów podatkowych. Dodatkowo NSA podkreślił, że sądy administracyjne mogą kontrolować, czy nie doszło do instrumentalnego wykorzystania przepisów dotyczących zawieszenia przedawnienia postępowania podatkowego. Wyrok ten był przełomowy i bezprecedensowy, jednak nie zmienił praktyki urzędów – zauważa prawniczka, wyrażając nadzieję, że proponowana przez zespół Brzoski zmiana doprowadzi do wprowadzenia postulatu NSA w życie.
Deregulacja – kwestie podatkowe
Wśród propozycji deregulacyjnych nie mogło zabraknąć kwestii podatkowych.
– Chodzi m.in. o skrócenie okresu przedawnienia zobowiązań podatkowych z 5 do 3 lat, wprowadzenie domniemania niewinności podatnika w rozliczeniach podatkowych oraz ograniczenie karania podatników i księgowych za niecelowe błędy i pomyłki w rozliczeniach podatkowych. Zespół Rafała Brzoski postuluje także, aby w przypadku przekroczenia 6 miesięcy trwania kontroli podatkowej organ nie mógł naliczać odsetek za zwłokę. Ma to doprowadzić do większej stabilności i przewidywalności prawa dla przedsiębiorców oraz skrócić czas trwania i ograniczyć liczbę wszczynanych postępowań – tłumaczy mec. Alicja Szyrner.