Odwrócona hipoteka zyskuje na popularności wśród osób starszych. Mechanizm pozwala seniorom przekazać swoje mieszkanie funduszowi hipotecznemu w zamian za comiesięczne wypłaty pieniężne, które trwają do końca ich życia. Wartość przekazanych nieruchomości już przekroczyła 150 mln zł, jednak wysokość miesięcznych świadczeń pozostawia wiele do życzenia.
Jak działa odwrócona hipoteka?
Proces odwróconej hipoteki jest stosunkowo prosty. Senior przekazuje prawo własności swojego mieszkania prywatnej firmie, która zobowiązuje się do regularnych wypłat pieniężnych. Wypłaty te są ustalane indywidualnie na podstawie takich czynników, jak:
- wartość nieruchomości,
- wiek właściciela,
- płeć,
- inne parametry demograficzne.
Średnia miesięczna wypłata w 2023 r. wynosiła 1033 zł, co odpowiadało 38,6 proc. przeciętnego dochodu rozporządzalnego w Polsce. Dodatkowo, wypłacane kwoty podlegają corocznej waloryzacji, uwzględniającej wskaźnik inflacji konsumenckiej.
Czytaj też:
Wyższe emerytury w 2025 roku. Sprawdź, ile zyskasz na waloryzacji i dodatkach
Brak szczegółowych regulacji prawnych
Chociaż odwrócona hipoteka funkcjonuje na polskim rynku od lat, wciąż brakuje jasnych regulacji prawnych. Obecne umowy opierają się głównie na przepisach ustawy o księgach wieczystych, kodeksu cywilnego oraz postępowania cywilnego. Zasady działania funduszy hipotecznych są dodatkowo wspierane zestawem rekomendowanych dobrych praktyk, które jednak nie mają mocy prawnej.
Kto korzysta z odwróconej hipoteki?
Według danych Związku Przedsiębiorstw Finansowych, od 2010 do 2023 r. fundusze hipoteczne wypłaciły seniorom łącznie 34 mln zł. Najwięcej umów zawierają osoby w wieku od 75 do 80 lat. Przeciętna wartość mieszkania przekazywanego funduszowi wynosiła 411,6 tys. zł, a średnia powierzchnia takich lokali to około 51,7 m². Zdecydowana większość transakcji dotyczyła woj. mazowieckiego.
Czytaj też:
Kiedy będzie podwyżka zasiłku pogrzebowego? Znamy datę
Wady i zalety odwróconej hipoteki
Zalety:
- Stały dochód dożywotni,
- Możliwość poprawy jakości życia na emeryturze,
- Waloryzacja świadczeń.
Wady:
- Niska wysokość wypłat w porównaniu do wartości nieruchomości,
- Brak szczegółowych regulacji prawnych,
- Utrata prawa własności mieszkania.