Opracowywane i testowane są technologie otrzymywania biopaliw; wykorzystania odtwarzalnych i biodegradowalnych surowców. Nowe tematy badawcze obejmują robotyzację procesu produkcji materiału siewnego jednopiennych konopi włóknistych, a także opracowywanie biodegradowalnej maseczki typu drugiego składającej się z włókien naturalnych.
W ramach Instytutu działają Zakłady Naukowe rozwijające zagadnienia biotechnologiczne, tematy hodowli i agrotechniki roślin włóknistych i zielarskich, nowe metody przetwórstwa tych roślin i wytwarzania biomateriałów na potrzeby rolnictwa oraz wielu sektorów gospodarki, w tym przemysłu farmaceutycznego, włókienniczego, budownictwa, transportu, energii, przemysłu spożywczego, medycyny oraz ochrony środowiska. Poza Zakładami Naukowymi Instytut posiada Zakład Przetwórstwa Nasion, który prowadzi działalność w zakresie produkcji olejów lnianych i konopnych oraz prozdrowotnych preparatów z nasion roślin włóknistych. Zakłady Doświadczalne znajdujące się w strukturze IWNiRZ PIB pozwalają na prowadzenie prac hodowlanych roślin, prowadzenie polowych doświadczeń rolniczych oraz przetwórstwa roślin. Instytut realizuje prace pod nadzorem i na potrzeby Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Nadrzędną ideą Instytutu jest opracowywanie i wprowadzanie w życie innowacyjnych rozwiązań służących rozwojowi rolnictwa i biogospodarki. W sposób ciągły prowadzi prace hodowlane i agrotechniczne mające na celu opracowanie nowych odmian roślin zielarskich i włóknistych, podnoszenie odporności roślin na warunki środowiskowe oraz uzyskanie roślin o zwiększonej zawartości prozdrowotnych substancji aktywnych. Odmiany roślin zarówno włóknistych, jak i konopnych opracowanych w INWiRZ zyskały wielkie uznanie na całym świecie, nasiona zwłaszcza konopi są sprzedawane do krajów wszystkich kontynentów dzięki realizowanemu w Instytucie programowi konopnemu.
Instytut w ramach swoich kompetencji pracuje na rzecz poprawy jakości życia społeczeństwa rozwijając technologie przyjazne środowisku, w trosce o jakość gleb i czystości powietrza zgodnie ze strategią Europejskiego Zielonego Ładu.
Instytut opracował metodę rekultywacji i remedacji terenów poprzemysłowych oraz pokopalnianych przy pomocy specjalistycznych upraw konopi. Dzięki tej metodzie, po ok. 4 latach tereny ze względu na silną degradację uznane za stracone, stają się ponownie żyzne i mogą wrócić do rolników jako gleby uprawne.
W Instytucie, w myśl zasady biogospodarki, rośliny wykorzystywane są kaskadowo i bezodpadowo. Każda część rośliny, jak również odpady i produkty uboczne powstałe w procesach przetwórczych tych roślin stanowią cenny surowiec dla określonych sektorów gospodarki. W przypadku konopi przemysłowych, nasiona wykorzystywane są do celów spożywczych, kosmetycznych i reprodukcyjnych, z wiech konopnych wytwarza się olejki CBD, cenną aktywną substancję kannabidiol wykorzystywaną do produkcji kosmetyków.
Z łodyg konopi wydobywa się włókno wykorzystywane w przemyśle odzieżowym, do wytwarzania tekstyliów technicznych i do wzmacniania kompozytów. Powstałe podczas przetwarzania słomy konopnej paździerze służą jako wypełnienie biokompozytów lub elementów budowlanych w budownictwie ekologicznym. Powstała biomasa konopna może być wykorzystywana do celów energetycznych, w tym do produkcji biopaliw płynnych drugiej generacji – bioetanolu. Odpady, których nie da się wykorzystać przemysłowo, służą rolnikom jako naturalny nawóz. Na bazie roślin włóknistych lnu i konopi, Instytut opracował maty sanitarne, które nasączone środkami antyseptycznymi i rozłożone w obszarach objętych zagrożeniem ze strony chorób odzwierzęcych np. ASF, czy ptasia grypa pomagają w zwalczaniu rozprzestrzeniania się tych chorób.
W Instytucie opracowano metodę wydobywania wysokiej jakości długiego włókna konopnego, które wykorzystano do opracowania kosmetyko-tekstyliów o właściwościach nawilżających i poprawiających kondycję skóry osób noszących taka odzież.
Instytut realizuje obecnie wiele projektów, m.in. budowa dronu dedykowanego prowadzeniem upraw konopi, Europejskiego projektu mającego na celu opracowanie biokompozytu z mikrowłóknami lnu i konopi do wytwarzania obuwia, sprzętu sportowego, opakowań, i elementów karoserii samochodów FIAT.
Wyznaczone perspektywiczne kierunki działalności naukowej, rozwojowej i wdrożeniowej IWNiRZ-PIB wynikają między innymi z roli, jaką Instytut pełni z racji nadania statusu Państwowego Instytutu Badawczego. Nadrzędną ideą Instytutu jest opracowywanie i wprowadzanie w życie innowacyjnych rozwiązań służących rozwojowi rolnictwa i biogospodarki. Instytut w ramach swoich kompetencji dzieli się wiedzą oraz świadczy usługi szeroko rozumianemu społeczeństwu, instytucjom rolniczym, firmom biotechnologicznym i farmaceutycznym, podmiotom w sektorach włókienniczym, konstrukcyjnym oraz szeroko rozumianej biogospodarki.
W Instytucie najważniejszym elementem komercjalizacji badań jest Program Konopny, który pozwolił Instytutowi wejść z nasionami konopi odmian, których właścicielem jest Instytut, na rynki całego świata. W okresie 2022 – 2027 planuje się intensyfikację sprzedaży kwalifikowanych, wysokiej jakości nasion konopi włóknistych poprzez zdobywanie nowych rynków.
W myśl za sukcesem Programu Konopnego, w Instytucie powstał Program Zielarski, którego działalność będzie koncentrować się na wytwarzaniu i sprzedaży kwalifikowanego materiału siewnego roślin zielarskich i lnu na międzynarodowych rynkach. Trwają intensywne starania mające na celu popularyzację zielarstwa i ziołolecznictwa zgodnie z priorytetem MRiRW.
Instytut znajduje się obecnie w pierwszej fazie wdrożenia projektu wytwarzania i wprowadzania na polski rynek krajowego surowca farmaceutycznego pochodzącego z ziela lub żywicy konopi innych niż włókniste. W fazie tej przeprowadzony zostanie szereg prac badawczych, których rezultatem będzie m.in. wyhodowanie nowej odmiany konopi innych niż włókniste, do której wyłączne prawa przysługiwać będą Instytutowi. Wyhodowanie takiej odmiany i uzyskanie przez Instytut jej ochrony prawnej pozwoli Instytutowi:
- uniezależnić się od zagranicznych materiałów wyjściowych oraz woli podmiotów zewnętrznych w dostarczaniu Instytutowi takich materiałów, a także zoptymalizować koszty pozyskiwania materiału siewnego konopi innych niż włókniste,
- pozyskać odmianę (lub odmiany) konopi innych niż włókniste spełniającą wszelkie standardy konieczne dla wytwarzania najwyższej jakości surowca farmaceutycznego,
- zapewnić stały i niezakłócony dostęp do materiału siewnego konopi innych niż włókniste wykorzystywanego w przyszłych uprawach, których zbiór przeznaczany będzie do wytwarzania krajowego surowca farmaceutycznego,
- zagwarantować powtarzalność w zakresie jakości pozyskiwanego surowca konopi innych niż włókniste, zwłaszcza w zakresie stabilizacji jego parametrów fizyko-chemicznych.
Realizacja tej fazy wdrożenia projektu wytwarzania i wprowadzania na polski rynek krajowego surowca farmaceutycznego pochodzącego z ziela lub żywicy konopi innych niż włókniste wymaga w pierwszej kolejności uzyskania:
- zezwolenia na wytwarzania, przetwarzanie, przerabianie, przywóz, dystrybucję oraz obrót środkami odurzającymi i substancjami psychotropowymi wydawanego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego w trybie przepisów art. 35 ust. 1 pkt. 1) ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej: UPN),
- zezwolenia na zbiór ziela i żywicy konopi innych niż włókniste w celu prowadzenia badań naukowych wydawanego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego w trybie przepisów art. 36 ust. 1 UPN.
- zezwolenia na prowadzenie uprawy konopi innych niż włókniste w celu prowadzenia badań naukowych wydawanego przez Głównego Inspektora Farmaceutycznego (dalej: GIF) w trybie przepisów art. 49a i n. UPN.
Uzyskanie powyższych zezwoleń warunkowane jest posiadaniem przez wnioskodawcę odpowiedniego zaplecza osobowego oraz technicznego.
Poznański Instytut:
- dysponuje wykwalifikowaną kadrą badawczo-naukową, spełnia wszelkie wymogi organizacyjne pozwalające na realizację tej fazy wdrożenia – w Instytucie powołany został specjalny zespół fachowców pod kierownictwem prof. dr hab. n. med. Ryszarda Słomskiego,
- przygotował komplet wniosków o wydanie odpowiednich zezwoleń do GIF oraz treść tych wniosków skonsultował z tą instytucją,
- spełnia większość wymogów dotyczących zaplecza technicznego dla prowadzenia planowanych prac badawczych. W tym ostatnim zakresie konieczne jest jednak poniesienie przez nasz Instytut dodatkowych nakładów pozwalających na pełne dostosowanie posiadanej przez Instytut infrastruktury technicznej do wymogów prawa. Instytut znajduje się obecnie w bardzo zaawansowanej fazie pozyskiwania finansowania na ten cel.
Instytut jako jedyny ośrodek badawczy w Polsce posiada niemal 90-cio letnie doświadczenie w pracach obejmujących konopie. Dysponuje wiedzą i umiejętnościami, niezbędnym know-how w zakresie hodowli nowych odmian i uprawy konopi oraz zbioru, przetwórstwa i analityki surowca konopnego. Pierwsza polska odmiana konopi została otrzymana w Instytucie w 1967 roku. Od tego czasu prowadzono badania o coraz bardziej kompleksowym charakterze. Instytut swoje zadania wypełnia od lat jako lider i partner w szeregu projektach Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz innych o zasięgu międzynarodowym. Należy szczególnie podkreślić rolę Instytutu w pracach nad zastosowaniem produktów konopnych dla celów medycznych w ramach projektu ONKOKAN (INNOMED/I/11/NCBR/2014). Realizacja poszczególnych zadań projektu umożliwiła pozyskanie wyselekcjonowanego i standaryzowanego surowca konopnego oraz wytworzenie ekstraktu zgodnie z procedurami farmaceutycznymi. We współpracy z partnerami konsorcjum przeprowadzono ocenę skuteczności i mechanizmów działania ekstraktów na modelu zwierzęcym i komórkowym oraz opracowano formulację preparatu mukoadhezyjnego do podawania pacjentom. Instytut nieustannie rozwija swoje know-how poprzez wykorzystanie nowoczesnych technologii obejmujących otrzymywanie i namnażanie kultur in vitro konopi. W Instytucie opracowano metodę regeneracji konopi, która umożliwia klonowanie pojedynczych osobników oraz testowanie ich w warunkach szklarniowych pod kątem możliwości wykorzystania jako materiał rodzicielski do prac hodowlanych lub jako surowiec farmaceutyczny. Instytut dysponuje własną kolekcją chemotypów konopi zróżnicowanych pod względem profilu kannabinoidów oraz metodami selekcji najbardziej wydajnych i obiecujących linii konopi.
Wszystkie te osiągnięcia nie zamykają Instytutowi oczu na możliwość współpracy innymi placówkami naukowo-badawczo-wdrożeniowymi w Polsce. Wyrazem woli takiej współpracy było zorganizowanie przez Instytut w dniu 20 października 2022 r. Ogólnopolskiej Konferencji Naukowo-Wdrożeniowej „Konopie w medycynie” pod patronatem honorowym Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Do udziału w tej konferencji zaproszono przedstawicieli wszystkich polskich instytutów badawczych związanych z rolnictwem, a także przedstawicieli organów administracji publicznej (w tym Głównego Inspektora farmaceutycznego oraz Głównego Inspektora Sanitarnego), a także przedstawicieli świata nauki.
Instytut, wykorzystując wieloletnie doświadczenie badawczo wdrożeniowe jako cel nadrzędny przedkłada transfer technologii oraz współrealizację programów badawczych i produkcji we współpracy z partnerami zewnętrznymi w tym spółkami prawa handlowego z udziałem skarbu państwa. Powyższe starania mają na celu pozyskiwanie dodatkowych źródeł finansowania działalności badawczej jak również wniesienie wkładu w rozwój gospodarki narodowej.