Zapamiętanie kolejności dziedziczenia to egzaminacyjna zmora studentów prawa, więc docenią inicjatywę Ministerstwa Sprawiedliwości, by skrócić listę uprawnionych do dziedziczenia na mocy ustawy. Skorzystają „przy okazji”, bo przecież nie z myślą o nich resort chce znowelizować przepisy Kodeksu cywilnego, który reguluje spadki.
Rzecz w tym, że w niektórych sytuacjach uprawnionych jest dziś zbyt wielu i często są to naprawdę odlegli krewni, więc nie ma powodu, by mieli korzystać z majątku zmarłego.
Krótsza kolejka spadkobierców
Jak informuje serwis money.pl, projekt nowelizacji Kodeksu cywilnego zostanie opublikowany w najbliższych dniach.
Najistotniejsza zmiana to ograniczenie kręgu spadkobierców dziedziczących na mocy ustawy. Chodzi o sytuację, gdy jeden z dziadków spadkodawcy nie dożywa otwarcia spadku, czyli dnia śmierci spadkodawcy. Dziś zdarza się, że uprawnione do dziedziczenia są stryjeczne i cioteczne wnuki. W ocenie resortu sprawiedliwości to bez sensu, bo zazwyczaj chodzi o ludzi, którzy wcale bądź ledwo co znali zmarłego.
Urzędnicy uważają, że przygotowana zmiana wpłynie korzystnie na ogół spadkobierców. Wykluczając kilka stopni pokrewieństwa, skróci się czas postępowań o stwierdzenie nabycia spadku.
Nie pomagał za życia, nie może dziedziczyć
Ministerstwo ukróci też patologię polegającą na tym, że dziedziczyć może bliski, który latami uchylał się od ciążącego na nim obowiązku alimentacyjnego. Mamy więc na przykład ojca, który po opuszczeniu rodziny nie łożył na dziecko, a gdy ono zmarło nie pozostawiając po sobie dzieci i małżonka, okazuje się, że ten właśnie niezainteresowany synem czy córką rodzic jest powołany do połowy spadku.
Trudno wyjaśnić takie prawo, a jednak od lat ono obowiązuje. Koniec z tą niesprawiedliwością. Projekt nowelizacji będzie przewidywał dodanie nowej przesłanki niegodności dziedziczenia. Będzie nią uporczywe uchylanie się od wykonywania obowiązku alimentacyjnego w stosunku do spadkodawcy.
Sąd rozstrzygnie, czy bliski jest godny czy nie
Wyłączenie uchylającego się od alimentacji bliskiego nie będzie następowało automatycznie – trzeba przecież ustalić, czy naprawdę osoba ta zasłużyła na karę polegającą na odsunięciu jej od dziedziczenia. Zadzieje się to na wniosek osoby mającej interes prawny, która skieruje sprawę do sądu. Sąd powinien ustalić, czy rzeczywiście dochodziło do uchylania się od obowiązku alimentacyjnego, czy też np. ojciec przez kilka miesięcy nie płacił, lecz z obiektywnych powodów jak choćby utrata pracy.
Jeśli projekt ustawy zostanie przyjęty przez Radę Ministrów w czwartym kwartale 2021 r., to jest szansa, że nowe przepisy zaczną obowiązywać już od początku 2022 r.
Czytaj też:
Nowe prawo spadkowe. Koniec z przypadkowym dziedziczeniem długów