We wtorek premier Mateusz Morawiecki przedstawił założenia ustawy o pomocy dla kredytobiorców. O tym pomyśle mówił po raz pierwszy dwa tygodnie temu i zapowiedział, że obejmie on cztery elementy: ustawowe wakacje kredytowe, zwiększenie wartości Funduszu Wsparcia Kredytobiorców, dopłaty do kredytów i zastąpienie wskaźnika WIBOR innym mechanizmem służącym do obliczania wysokości oprocentowania pożyczek.
W pierwszej kolejności ustawa obejmie wakacje kredytowe i zwiększenie z 600 mln do 2 mld zł Funduszu Wsparcia Kredytobiorców. Zastąpienie WIBOR-u innym wskaźnikiem ma nastąpić z początkiem 2023 roku.
Albo banki ustalą nowy wskaźnik, albo stosowana będzie stawka Polonia
– Wprowadzimy mechanizmy od 1 stycznia 2023 r., które pomogą obywatelom w spłacie kredytu poprzez niższą wartość referencyjną. Wskaźnik WIBOR zostanie obniżony do wypracowanej nowej stawki. Jeśli sektor bankowy tego nie wypracuje, to będzie to stawka Overnight Polonia. To są oszczędności roczne w wysokości około 1 mld zł dla Polaków i koszt, który poniosą banki – powiedział Mateusz Morawiec ki.
Stawka Polonia. Czym jest ten wskaźnik referencyjny?
Stawka Polonia jest obliczana na podstawie średniej ważonej poszczególnych operacji przeprowadzonych na rynku pieniężnym o terminie O/N (overnight). Stawka referencyjna POLONIA ma odzwierciedlić wahania kosztu pieniądza, czyli ceny depozytów na rynku międzybankowym o terminie O/N.
Uczestnicy Fixingu Stawki Referencyjnej POLONIA mają obowiązek przesłać do NBP informacje na temat złożonych oraz przyjętych w danym dniu roboczym niezabezpieczonych depozytów międzybankowych o terminie O/N do godziny 16:45. Stawka Polonia publikowana jest w serwisie informacyjnym NBP jeszcze tego samego dnia roboczego ok. godz. 17:00.
Stawka WIBOR jest z kolei ustalana o godz. 11:00, przez co nie oddaje stanu rynku międzybankowego podczas całego dnia obrotu, a to w przypadku depozytów mających krótki termin (O/N) ma bardzo duże znaczenie.
Polonia jeszcze nie spełnia legalnej definicji wskaźnika referencyjnego
Czy Polonia rzeczywiście może zastąpić WIBOR? Komisja Nadzoru Finasowego już w 2019 roku została skonfrontowana z takim pytaniem i wyjaśniła, że stawka O/N Polonia nie spełniała legalnej definicji wskaźnika referencyjnego. To dlatego, że nie była stosowana w określonych przez BMR umowach kredytu ani w instrumentach finansowych lub funduszach inwestycyjnych.
W przepisach BMR pojawiają się dwa pojęcia: indeks oraz wskaźnik referencyjny. Stawka Referencyjna POLONIA spełnia definicję tylko tego pierwszego pojęcia.Jeśli jednak na mocy prawa lub decyzji banków stawka POLONIA NBP zacznie być stosowana w kredytach hipotecznych jako element stopy procentowej rozumianej jako suma marży i indeksu, to wtedy zostanie spełniona definicja legalna wskaźnika referencyjnego w rozumieniu BMR.
Czytaj też:
Będzie pomoc dla kredytobiorców. Premier przedstawił szczegóły