Rafineria w Trzebini ma wytwarzać w skali roku 30 tys. ton estrów drugiej generacji oraz 7 tys. ton gliceryny technicznej. Do produkcji wykorzystywać będzie surowiec w postaci olejów posmażalniczych i tłuszczów zwierzęcych, co wpisuje się w założenia gospodarki obiegu zamkniętego. Instalacja UCO FAME, pozwalająca wytwarzać biododatki paliwowe ze zużytych olejów spożywczych, to kolejny krok w transformacji Orlen Południe w nowoczesną biorafinerię i realizacja strategicznych celów Grupy Orlen – przekonuje koncern.
Korzyści z efektu synergii
Budowa instalacji w Trzebini rozpoczęła się w listopadzie 2021 roku. Generalnym wykonawcą była polska firma AB Industry, a całkowity koszt inwestycji wyniósł około 127,5 mln zł. To ważne przedsięwzięcie, ponieważ ponowne zagospodarowanie surowców pochodzących z przetwórstwa spożywczego będzie miało korzystny wpływ na środowisko naturalne i będzie realizować założenia gospodarki obiegu zamkniętego. Zgodnie z założeniami Narodowego Celu Redukcyjnego, inwestycja przełoży się na dalsze ograniczenie emisji CO2 w transporcie. Estry drugiej generacji wyprodukowane w instalacji UCO FAME wykazują o 83 proc. mniejszą emisyjność w porównaniu do tradycyjnego oleju napędowego.
Biokomponenty dodawane do tradycyjnych paliw transportowych pozwalają ograniczyć zapotrzebowanie na ropę naftową, a tym samym wspierają niezależność energetyczną i zwiększają dywersyfikację źródeł pozyskania surowców do produkcji paliw. Na tym jednak korzyści się nie kończą, bo gliceryna techniczna, powstająca przy okazji produkcji estrów, będzie mogła być stosowana w Trzebini do produkcji ekologicznego glikolu propylenowego. Glikol propylenowy jest bezpiecznym dla środowiska produktem, wykorzystywanym w wielu gałęziach przemysłu – spożywczej, farmaceutycznej, kosmetycznej, a nawet w medycynie.
Budowa instalacji glikolu została ukończona już w 2021 roku. Jej zdolności wytwórcze wynoszą 30 tys. ton rocznie, co oznacza, że Orlen Południe pokryje w 75 proc. krajowe zapotrzebowanie na ten produkt. Integralną częścią instalacji glikolu jest również pierwszy w Polsce hub wodorowy, wytwarzający między innymi paliwo, którym zasilane są autobusy w Krakowie i aglomeracji śląskiej.
Spółka zainwestowała również w pilotażową instalację do produkcji kwasu mlekowego wytwarzanego przy użyciu mikroorganizmów. Ten bioprodukt jest wykorzystywany jest w różnych gałęziach przemysłu. Kwas mlekowy może być również stosowany do wytwarzania materiałów ekologicznych jako alternatywa dla plastiku.
Strategia 2030
Do 2030 roku nakłady inwestycyjne Grupy ORLEN mają wynieść łącznie ok. 320 mld zł, z czego ok. 40 proc. zostanie przeznaczone na zielone inwestycje, w tym energetykę wiatrową, fotowoltaikę, biogaz i biometan, biopaliwa, elektromobilność oraz zielony wodór. Ma to przyczynić się nie tylko do zmniejszenia emisji, ale również poprawy wyników finansowych we wszystkich kluczowych segmentach działalności. W tej strategii ważną rolę odrywają biopaliwa, których wykorzystanie w transporcie przyczynia się do mniejszych emisji i zrównoważonego rozwoju.
Koncern systematycznie umacnia swoją pozycję jako lidera regionalnego w dziedzinie paliw alternatywnych, m.in. poprzez przeprowadzanie znaczących inwestycji w produkcję biopaliw, takich jak HVO (z ang. Hydro-treated Vegetable Oil, czyli hydrorafinowany olej roślinny), bioetanol, biogaz czy biometan. Realizacje te, planowane do roku 2030, pozwolą na osiągnięcie produkcji biopaliw na poziomie ponad 3 milionów ton oraz 1 miliarda metrów sześciennych biogazu rocznie. Na osiągnięcie tych celów produkcyjnych koncern zamierza przeznaczyć łącznie ponad 25 mld złotych.
Kolejne inwestycje w biopaliwa
W rafinerii w Jedliczu powstaje instalacja do produkcji bioetanolu drugiej generacji, wytwarzanego z surowców niespożywczych, przede wszystkim ze słomy zbóż, w ilości 150 tys. ton rocznie. Będzie to pierwsza tego typu nowoczesna instalacja w Polsce i druga w Europie. Jej roczna wydajność wyniesie około 25 tys. ton bioetanolu, stosowanego jako dodatek do benzyny. Jego produkcja powinna rozpocząć się w 2025 roku. Na tę inwestycję ORLEN przeznaczy ponad miliard złotych.
W ramach realizowanej w Jedliczu inwestycji powstanie nie tylko instalacja główna do produkcji bioetanolu, ale również elektrociepłownia biomasowa i infrastruktura pomocnicza. Energia elektryczna i cieplna będzie wytwarzana w kotle opalanym między innymi ligniną, która stanowi produkt uboczny produkcji bioetanolu. Ponadto inwestycja umożliwia wykorzystanie dużego potencjału polskiego rolnictwa. Na terenie zakładu w Jedliczu bioetanol drugiej generacji będzie powstawał z pozostałości po produkcji rolniczej, przede wszystkim słomy zbóż. Roczne zapotrzebowanie na ten surowiec szacowane jest na ok. 150 tys. ton, co stanowi równowartość zbiorów z 30 tys. hektarów pól.
Z kolei w ubiegłym miesiącu Orlen poinformował o podpisaniu umowy na budowę nowoczesnej tłoczni oleju w Kętrzynie. Nowy zakład będzie przerabiał 500 tysięcy ton rzepaku i wytwarzał rocznie 200 tysięcy ton oleju z przeznaczeniem na produkcję niskoemisyjnych biopaliw. Koszt budowy tłoczni w Kętrzynie wyniesie ok. 850 mln złotych. Inwestycja rozpocznie się w pierwszej połowie 2024 roku, a jej zakończenie planowane jest do połowy 2026 roku.
W skład planowanego kompleksu, oprócz samej tłoczni, wejdą między innymi węzły technologiczne związane z przyjęciem surowców i ekspedycją produktów, produkcją pary technologicznej czy oczyszczaniem ścieków. Zgodnie z przyjętymi założeniami instalacja będzie wytwarzać 200 tys. ton oleju rocznie i zużywać ok. 500 tys. ton rzepaku pozyskiwanego w pierwszej kolejności od polskich rolników.
Orlen inwestuje również w innych lokalizacjach. W Płocku wdrażana jest technologia uwodornienia oleju rzepakowego oraz posmażalniczego. Efektem tych prac ma być biododatek do oleju napędowego lub paliwa lotniczego. Przewidywana wydajność instalacji wynosi około 300 tys. ton uwodornionego oleju rocznie. Inwestycja, która w przybliżeniu ma kosztować 600 mln zł, zostanie ukończona w połowie 2024 roku.
Transport i przeładunek
Biopaliwa stanowią ważny element transformacji energetycznej, jednak ich skuteczne wprowadzenie na rynek wymaga również odpowiedniej infrastruktury transportowej i przeładunkowej. W odpowiedzi na te potrzeby ORLEN planuje zainwestować około 0,5 miliarda złotych w budowę nowego terminalu przeładunkowego dla olejów, paliw oraz bioodpadów w Gdańsku. To strategiczne przedsięwzięcie, które ma na celu wzmocnienie bezpieczeństwa oraz pewności dostaw tych produktów.
Nowy terminal, zlokalizowany na nabrzeżu Rafinerii Gdańskiej, ma rozpocząć działalność w 2025 roku. Jego projektowanie i budowa umożliwią roczny przeładunek ponad miliona ton różnych produktów, w tym olejów bazowych, paliw żeglugowych oraz biododatków do paliw. To ważne przedsięwzięcie, które pozwoli Grupie ORLEN efektywnie obsługiwać rosnący rynek biopaliw i zapewnić nie tylko stabilność, ale także efektywność dostaw tych produktów.