W nocy z soboty 24 października na niedzielę 25 października zmieniamy w Polsce czas z letniego na zimowy. W związku z tym w niedzielę będziemy spali o godzinę dłużej. 24 października wieczorem lub 25 października rano powinniśmy cofnąć wskazówki zegarów. By być precyzyjnym należy to zrobić w środku nocy, z godz. 3.00 na godz. 2.00.
Do czasu letniego wrócimy w marcu przyszłego roku. Ale to będzie jeden z ostatnich powrotów, bo zmiana czasu wkrótce odejdzie w niepamięć.
Skąd się wzięła zmiana czasu?
Przyjmuje się, że jako pierwszy o potrzebie stosowania czasu letniego pisał Benjamin Franklin. Tyle tylko, że wielki myśliciel i jeden z ojców założycieli Stanów Zjednoczonych napisał o tym humorystycznie. Po prostu Franklin napisał, by ludzie wstawali i kładli się spać wcześniej.
Potem do sprawy poważniej podszedł Brytyjczyk William Willett. W artykule w broszurze „Waste of Daylight”, wydanej w 1907 r. napisał, że „marnujemy czas”. Jego pomysłu, by czas zacząć dwukrotnie w roku zmieniać, nie udało się w rządzie brytyjskim przeforsować. Zatem jako twórcę zmiany czasu uważa się George’a Vernona Hudsona, który chciał „lepiej wykorzystać długie dni lata”.
Zmiana czasu. Zaczęli ją Niemcy
Jako pierwsi czas letni wprowadzili Niemcy. W czasie I wojny światowej, 30 kwietnia 1916, w Rzeszy i sojuszniczych Austro-Węgrzech oraz na okupowanych terenach Polski i Bałkanów, czas przesunięto o godzinę do przodu. Dzień 1 maja rozpoczął się 30 kwietnia o godzinie dwudziestej trzeciej, a 30 września zakończył się o godzinie 1 w nocy. W 1917 roku zmiana nastąpiła w nocy z 15 na 16 kwietnia (z niedzieli na poniedziałek). Wówczas wskazówki przesuwano jednak z godziny drugiej na trzecią i czas letni obowiązywał do nocy z 16 na 17 września.
Rok później czas letni wprowadzili Brytyjczycy. Także 19 marca 1918 roku Kongres Stanów Zjednoczonych wyjaśnił podział na strefy czasowe w USA i wprowadził na czas trwania wojny obowiązek stosowania czasu letniego w celu oszczędności paliwa służącego do produkcji prądu. Z kolei w 1966 roku Kongres uchwalił Uniform Time Act i wprowadził po raz pierwszy podczas pokoju możliwość korzystania z czasu letniego.
Czas letni i zimowy w Polsce
W Polsce zmiana czasu została wprowadzona między I a II wojną światową w 1919 roku, później w czasie II wojny światowej, podczas okupacji hitlerowskiej w takich samych terminach, jak w Rzeszy Niemieckiej, następnie w latach od 1945 do 1949, od 1957 do 1964, od 1977.
Do 1995 roku czas letni w Polsce był odwoływany w ostatnią niedzielę września (a wprowadzany w ostatnią niedzielę marca). Wcześniej dni zmiany czasu w Polsce były ogłaszane w „Monitorze Polskim”. Na przykład w 1964 zmiana czasu na letni nastąpiła dopiero 31 maja, a na zimowy 27 września.
Kto nie zmienia czasu i kiedy przestaniemy go zmieniać w Polsce?
Czas letni stosowany jest w prawie siedemdziesięciu krajach na świecie (między innymi prawie we wszystkich państwach w Europie). Zmiany czasu w Europie nie przeprowadzają Islandia, Rosja i Białoruś. W roku 2018 Unia Europejska przeprowadziła internetową ankietę, w której zdecydowana większość ankietowanych opowiedziała się za zaprzestaniem zmian czasu. W marcu 2019 Parlament Europejski zatwierdził przepisy znoszące zmianę czasu w państwach unijnych od roku 2021.
Na razie w Polsce – choć dużo się o tym mówi – ostateczna likwidacja zmiany czasu, obowiązującej nieprzerwanie od 1983 roku, nie została zatwierdzona. Czas przestaniemy zmieniać, ale kiedy, tego nie wiadomo.
Czytaj też:
Godziny dla seniorów. Gdzie można zrobić zakupy, a które sklepy są zamknięte?