Co to są obligacje przychodowe i w jaki sposób mogą pomóc sfinansować inwestycje?

Co to są obligacje przychodowe i w jaki sposób mogą pomóc sfinansować inwestycje?

Pieniądze
Pieniądze Źródło: Pixabay
Obligacje przychodowe mogą emitować samorządy i spółki komunalne. Środki z emisji muszą trafić na realizację danej inwestycji. Co to są obligacje przychodowe i na czym polegają?

Aby zrealizować daną inwestycję, zawsze potrzebne jest odpowiednie finansowanie. Podmioty mogą wykorzystać w tym celu środki własne – mówimy wtedy o finansowaniu własnym, albo środki, które pochodzące spoza firmy – czyli mowa tu o finansowaniu dłużnym. Jedną z form takiego finansowania, która często jest wykorzystywana np. przez różne firmy, jest emisja obligacji. W ten sposób podmioty mogą zapewnić sobie finansowanie i środki na rozwój.

Są różne rodzaje obligacji. Inwestorzy mogą więc wybrać te obligacje, które najlepiej pasują do ich celu inwestycyjnego. Jedną z kategorii wskazaną w Ustawie o obligacjach są obligacje przychodowe. Mimo że są one w Polsce nadal mniej popularne niż w innych krajach, to warto nadmienić, że są one korzystnym sposobem sfinansowania przedsięwzięć przez emitenta. Czym zatem są obligacje przychodowe i kto może je wyemitować?

Co to są obligacje przychodowe?

Jaka jest definicja obligacji przychodowych i czym się one charakteryzują? Ten rodzaj obligacji został wprowadzony w Polsce w 2000 roku. Przede wszystkim jak wszystkie obligacje, także i obligacje przychodowe to papiery wartościowe, które są emitowane w serii. Działają one na takiej samej zasadzie jak inne obligacje, a więc emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza i tym samym zobowiązuje się do wypełnienia określonego świadczenia względem niego. Obligacje przychodowe są specyficzną odmianą obligacji komunalnych. Taki rodzaj obligacji mogą emitować zarówno samorządy, jak i spółki komunalne.

Czym zatem różnią się obligacje przychodowe od zwykłych obligacji? Przede wszystkim głównym wyróżnikiem obligacji przychodowych jest to, że środki, które emitent uzyska na skutek emisji, muszą zostać przeznaczone na finansowanie realizacji określonego przedsięwzięcia. Dodatkowo muszą być wskazane konkretne źródła ich spłaty, czyli np. mogą to być opłaty z taryfy wodno-kanalizacyjnej czy też opłaty parkingowe.

Oprócz tego jedną z ważniejszych cech obligacji przychodowych jest zapewnienie ich posiadaczom pierwszeństwa w zaspokajaniu roszczeń ze wskazanego przez emitenta majątku, a także ze strumienia stałych przychodów otrzymywanych przez emitenta.

Kolejną istotnym wyróżnikiem tego rodzaju obligacji jest to, że istnieje możliwość zmniejszenia odpowiedzialności przez emitenta z tytułu emisji obligacji. Może zostać ona ograniczona do kwoty określonych przychodów, albo do wartości majątku danego przedsięwzięcia.

Warto zaznaczyć, że choć obligacje przychodowe są dostępne w ofercie od ponad dwudziestu lat, to niestety nie cieszą się aż tak dużą popularnością, jakby mogło się zdawać. Powstały na podstawie istniejących rozwiązań w Stanach Zjednoczonych tzw. revenue bonds, czyli obligacji gwarantowanych dochodami.

Jaki może być cel emisji obligacji przychodowych?

Obligacje przychodowe mogą zostać wykorzystane w celu sfinansowania wszelkiego typu inwestycji infrastrukturalnych – zwłaszcza takich, w ramach których można wyodrębnić określony majątek projektu. Oczywiście dzięki nim można sfinansować dowolny obszar działalności podmiotu z zaznaczeniem, że musi on realizować zadania o charakterze użyteczności publicznej. W związku z tym, że zazwyczaj takie inwestycje wiążą się z dużym nakładem środków finansowych, to obligacje przychodowe mogą być idealnym narzędziem do ich realizacji. Dzięki nim można uzyskać długoterminowe finansowanie, nawet do kilkunastu lat – w zależności od sytuacji finansowej emitenta.

Gdy obligacje przychodowe zostaną wyemitowane, emitent musi ogłosić to w dwóch dziennikach, w tym co najmniej jednym ogólnopolskim. Dodatkowo wskazać łączną wysokość zadłużenia z tytułu obligacji, a także podać konkretne przedsięwzięcie.

Co jest niezbędne do emisji obligacji przychodowych?

Aby móc wyemitować obligacje przychodowe, trzeba spełnić pewne wymagania, a dodatkowo dopełnić wszelkich formalności. Przede wszystkim przyszły emitent musi wskazać dokładny cel emisji – w jakim celu chce pozyskać środki. Cel ten musi być jak najbardziej sprecyzowany. Kolejnym elementem jest wskazanie, w jaki sposób będą obliczane przychody. Dodatkowo ważny elementem jest podanie części dochodów lub majątku przedsięwzięcia, z którego części obligatariusz będzie mógł dochodzić swoich roszczeń finansowych z prawem pierwszeństwa.

Wśród innych obowiązków, które należy spełnić, warto wskazać konieczność udostępnienia nabywcy obligacji sprawozdania finansowego. Trzeba to zrobić minimum na 14 dni przed datą wypłaty świadczeń i dodatkowo nie może być to rzadziej niż raz w roku. Sprawozdanie to musi zawierać sumę przychodów uzyskanych z przedsięwzięcia.

Oprócz tego emitent obligacji przychodowych musi wynegocjować w banku umowę wsparcia. Jest ona niezbędna, ponieważ stanowi zabezpieczenie uzyskiwania przez emitenta poziomu przychodów, który zapewni terminowość obsługi zobowiązań.

Jak widać zasady emisji obligacji przychodowych nie są bardzo różne od tych, jakie możemy spotkać przy okazji emisji klasycznych obligacji. Pierwszym krokiem jest określenie przez emitenta celu i wartość emisji, czasu inwestycji, a także wszelkich warunków, na jakich będą oferowane obligacje. W kolejnym kroku organ stanowiący zatwierdza uchwałę o emisji obligacji przychodowych, a następnie następuje wystąpienie o wydanie opinii do Regionalnej Izby Obrachunkowej, stworzenie memorandum informacyjnego, wskazanie ratingu oraz zawarcie umowy wsparcia. Ostatnim krokiem jest skierowanie do inwestorów oferty nabycia obligacji przychodowych, a potem ich emisja i wykup.

Kto może emitować obligacje przychodowe?

Obligacje przychodowe wiążą się z pewnymi ograniczeniami, ponieważ ich emisję mogą przeprowadzić tylko te podmioty, które prowadzą działalność o charakterze użyteczności publicznej – zwłaszcza tę o charakterze infrastrukturalnym. Podmioty te wskazane są w art. 25 Ustawy z dnia 15 stycznia 2015 r. o obligacjach. W związku z tym emitentami obligacji przychodowych mogą być m.in.:

  • jednostki samorządu terytorialnego, jak gminy, powiaty czy województwa;
  • związki tych jednostek samorządu terytorialnego;
  • BGK;
  • PFR SA;
  • spółki kontrolowane przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego.

Jakie są zalety, a jakie wady obligacji przychodowych?

Jak każdy rodzaj inwestycji, także obligacje przychodowe mają swoje zalety, jak i wady. Do tych pierwszych należy zaliczyć fakt, że samorządy mają tu pewną wolność wyboru, jeśli chodzi o gospodarowanie finansami. W przypadku tego rozwiązania samorządy mogą same ustalać, na co chcą przeznaczyć środki uzyskane z emisji obligacji. Dzięki temu mogą również spokojnie zaplanować, a następnie zrealizować wyznaczony cel.

Jak wskazano wcześniej, mimo dość długiej obecności na rynku i wielu zalet tego rodzaju obligacji, obligacje przychodowe nie są powszechnie wykorzystywanym sposobem pozyskiwania środków. Do największych zalet wykorzystania tego rodzaju papierów wartościowych można zaliczyć to, że dzięki emisji tych obligacji, możliwe jest zrealizowanie projektów wymagających sporego nakładu finansowego. Dodatkowo środki z emisji obligacji przychodowych mogą zostać wykorzystane jako wkład własny, który jest niezbędny do uzyskania środków unijnych.

Oprócz tego na uwagę zasługuje elastyczność tego rozwiązania. Emitent może dopasować emisję obligacji do swoich potrzeb, konkretnych terminów spłat.

Inną zaletą jest to, że przepływy z tych obligacji są wyłączone z limitu określonego w art. 243 Ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych. Instrument ten nie jest zaliczany do wskaźnika zadłużenia.

Ważnym elementem jest również bezpieczeństwo obligacji przychodowych. Ich niewypłacalność jest praktycznie niemożliwa, ponieważ finanse samorządu kontrolują poszczególne Regionalne Izby Obrachunkowe. Dodatkowo bankructwa gmin czy województw tak naprawdę występują bardzo rzadko. Poza tym inwestorzy mają również dostęp do niezbędnych dokumentów, umożliwiających im zweryfikowanie, czy emitent obligacji przychodowych jest wypłacalny.

Wśród wad obligacji przychodowych należy wskazać dość skomplikowaną konstrukcję prawną i ekonomiczną tego rodzaju obligacji w porównaniu z innymi podobnymi produktami. To często niestety zniechęcająca podmioty do rozpoczęcia emisji obligacji przychodowych.

Dodatkowo emitent obligacji przychodowych ponosi dość duże koszty formalnoprawne. Do tego dochodzą koszty związane z analizą wykonalności projektu, a także wszelkich specjalistów, którzy muszą ustalić warunki emisji.

Jak widać, oprócz wielu zalet są również wady tego rozwiązanie. Jednak należy podkreślić, że obligacje przychodowe są dla samorządów idealnym sposobem na to, aby uzyskać potrzebne finansowanie dużych inwestycji. Są również bezpiecznym źródłem dofinansowania. Obligacje dochodowe mogą być skutecznym i efektywnym sposobem na pozyskanie środków dla wieloletnich projektów, np. projektów infrastrukturalnych czy związanych z ochroną środowiska.

Czytaj też:
Podatek od obligacji – co to takiego i ile wynosi?
Czytaj też:
Obligacje indeksowane inflacją – opinie. Czy warto w nie inwestować?

Autor:
Źródło: WPROST.pl