Umiarkowany stopień niepełnosprawności – jakie ulgi przysługują?

Wszelkie obowiązujące w Polsce ulgi i uprawnienia dla osób z niepełnosprawnością zależą w głównej mierze od jej stopnia. Wyróżnia się 3 stopnie niepełnosprawności, które ustalane są na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności, którego temat przybliżymy poniżej.

Umiarkowany stopień niepełnosprawności – czym jest?

Do stopni niepełnosprawności należy:

• znaczny stopień niepełnosprawności – I grupa inwalidzka,
• umiarkowany stopień niepełnosprawności – II grupa inwalidzka,
• lekki stopień niepełnosprawności – III grupa inwalidzka.

Niepełnosprawność to trwała lub okresowa niezdolność do wypełniania ról społecznych spowodowana stałym lub długotrwałym naruszeniem sprawności organizmu. Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zaliczane są osoby z naruszoną sprawnością organizmu, które są zdolne do pracy w warunkach pracy chronionej lub wymagającej czasowej, bądź nie są zdolne do pracy lub wymagają częściowej pomocy innych osób, by móc pełnić role społeczne.

Co to jest orzeczenie o niepełnosprawności?

Orzeczenie o niepełnosprawności to ocena stanu zdrowia, uwzględniająca zarówno fizyczne, jak i psychiczne i społeczne aspekty funkcjonowania człowieka. Oznacza to, że występowanie tylko jednej z tych cech, np. choroba, nie zawsze musi oznaczać niepełnosprawność, dlatego ustalane są jej stopnie. O występowaniu danego stopnia orzeka w pierwszej instancji powiatowy lub miejski zespół orzekania o niepełnosprawności, zaś w drugiej instancji – wojewódzki zespół do orzekania o niepełnosprawności.

Postępowanie orzecznicze jest zatem dwuinstancyjne i zespołowe, bowiem skład posiedzenia musi się składać z minimum dwóch specjalistów, którzy nazywani są członkami składu orzekającego. W składzie musi zasiadać co najmniej jeden lekarz oraz inny lekarz, pedagog, psycholog, doradca zawodowy lub pracownik socjalny.

Z czym się wiąże umiarkowany stopień niepełnosprawności?

Posiadanie umiarkowanego stopnia niepełnosprawności udokumentowanego stosownym orzeczeniem o niepełnosprawności wiąże się z szeregiem ulg i uprawnień wynikających z przepisów Kodeksu pracy i programów rządowych. Co można do nich zaliczyć?

Umiarkowany stopień niepełnosprawności a praca

Osoba z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności może podjąć pracę w warunkach chronionych, telepracę, ale również zostać zatrudniona u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, o ile uzyska on pozytywną opinię Państwowej Inspekcji Pracy o odpowiednim przystosowaniu stanowiska pracy. Wymagana jest tutaj także zgoda lekarza medycyny pracy.

Wymiar czasu pracy osoby posiadającej umiarkowany stopień niepełnosprawności wynosi 7 godzin dziennie, co daje łącznie 35 godzin tygodniowo. Osoba ta nie może być zatrudniona na nocne zmiany, czyli wykonywać pracy w godzinach między 21.00 a 7.00 oraz nie może wykonywać nadgodzin, czyli pracować powyżej 35 godzin tygodniowo.

Od tych zapisów są jednak wyjątki wynikające z art. 16 Ustawy o rehabilitacji. 7-godzinny dzienny czas pracy nie obowiązuje w przypadku:

1. Pracy polegającej na pilnowaniu – związanej z czynnościami polegającymi na pilnowaniu lub monitorowaniu mienia.
2. Gdy lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne pracowników lub lekarz sprawujący opiekę nad tą osobą na wniosek osoby zatrudnionej wyrazi zgodę na jej dłuższy czas pracy.

Oprócz skróconego wymiaru godzin pracy istnieją również inne przywileje przysługujące zatrudnionym osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Należą do nich:

• dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w każdym roku kalendarzowym,
• dodatkowa 15-minutowa przerwa w pracy, którą można wykorzystać w dowolny sposób,
• możliwość skorzystania ze zwolnienia z pracy z zachowaniem wynagrodzenia w przypadku chęci skorzystania z turnusów rehabilitacyjnych – do 21 dni roboczych w roku;
  w razie potrzeby wykonania zabiegów leczniczych, usprawniających, wykonania badań specjalistycznych, naprawy i zakupu sprzętów ortopedycznych możliwych do realizacji tylko w godzinach pracy – czas zwolnienia uzależniony jest od czasu trwania badania lub zabiegu oraz czasu niezbędnego na dojazd.

Ważne jest to, że skorzystanie ze zwolnienia z pracy wiąże się z wypłatą należnego wynagrodzenia obliczanego na takich samych zasadach, na jakich oblicza się ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy. Pracodawca ma prawo żądać udokumentowania, tzn. przedstawienia skierowania na badania lub turnus rehabilitacyjny. Pracodawca nie może zaś żądać, by pracownik wyjeżdżał na turnus w czasie urlopu wypoczynkowego.

Renta socjalna dla osób z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności

Osoby z niepełnosprawnością mogą ubiegać się o rentę socjalną, czyli świadczenie pieniężne wypłacane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. To świadczenie wypłacane jest co miesiąc osobom niezdolnym do pracy. Niezdolność musi zostać udokumentowana orzeczeniem o niezdolności do pracy – stałym lub czasowym. Jest ono wydawane przez lekarza orzecznika ZUS, który ustala termin powstania niezdolności do pracy, przewidywany okres jego trwania, związek przyczynowy niezdolności, niezdolność do samodzielnej egzystencji oraz celowość przekwalifikowania zawodowego. Orzeczenie podlega ocenie komisji lekarskiej, która je rozpatruje pozytywnie lub negatywnie.

Wysokość renty socjalnej dla osób z niepełnosprawnością wynosi 100% wysokości najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Podlega ona corocznej waloryzacji.

Co jeszcze przysługuje osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności?

Warto dowiedzieć się, z jakich ulg i przywilejów można skorzystać, będąc osobą z niepełnosprawnością. Co możemy do nich zaliczyć?

• Ulga rehabilitacyjna – możliwość odliczenia w ramach rocznego rozliczania podatku wydatków poniesionych na rehabilitację lub związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, np. odliczenie kosztów zakupu i naprawy sprzętów rehabilitacyjnych, adaptacji i wyposażenia mieszkań i budynków mieszkalnych oraz pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności.

• Ulga podatkowa PCC – zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych w przypadku zakupu wózków inwalidzkich, sprzętu rehabilitacyjnego, samochodów osobowych, motocykli oraz motorowerów.
  
• Zwolnienie z opłat za psa – osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności posiadające psa asystującego są całkowicie zwolnione z podatku lokalnego, jakim jest opłata za psa.
  
  
• Karta parkingowa – może być wydana osobie posiadającej znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się lub choroby narządu wzroku, choroby neurologiczne, układu oddechowego i krążenia lub upośledzenie narządu ruchu. Wydaje się ją również kierowcy przewożącemu osoby z niepełnosprawnościami. Umożliwia parkowanie pojazdu na miejscu oznaczonym symbolem wózka inwalidzkiego.
  
  
• Uprawnienia w komunikacji miejskiej – coraz więcej pojazdów komunikacji miejskiej jest dostosowanych do osób z niepełnosprawnościami. Takie osoby mogą również liczyć na niższe ceny biletów – są one różne w różnych miastach, bowiem ich wysokość ustala rada miasta lub rada gminy.
  
  
• Uprawnienia w komunikacji kolejowej – możliwość skorzystania z asysty zarządcy stacji podczas przemieszczania się po terenie dworca kolejowego, a także asysty drużyny konduktorskiej podczas wejścia i wyjścia do i z pociągu. Wysokość zniżek na bilety komunikacji kolejowej jest ustalana przez konkretnych przewoźników.
  
  
• Uprawnienia w podróżowaniu samolotem – na krajowych i międzynarodowych lotniskach zapewniana jest pomoc dla pasażerów o ograniczonej sprawności ruchowej. W zależności od linii lotniczej ustalane są różne zasady dotyczące przemieszczania się osób na wózkach inwalidzkich, jednak coraz więcej samolotów jest wyposażonych w miejsca dla pasażerów z niepełnosprawnościami oraz liczne udogodnienia.
  
  
• Usługi pocztowe – w przypadku poruszania się za pomocą wózka inwalidzkiego lub uszkodzenia narządu ruchu możliwe jest złożenie wniosku o doręczanie przesyłek pocztowych, tj. listów rejestrowanych, listów nierejestrowanych, przesyłek z deklarowaną zawartością oraz przekazów pocztowych do rąk własnych. Dokument ten należy złożyć w najbliższej placówce pocztowej lub podczas wizyty listonosza.
  
  
• Asystent osobisty osoby niepełnosprawnej – program „Asystent Osobisty Osoby Niepełnosprawnej” umożliwia uzyskanie pomocy asystenta m.in. w celu załatwienia spraw urzędowych, komunikacji z urzędami, przemieszczania się, towarzyszenia w wydarzeniach kulturalnych, udziału w zajęciach sportowych oraz pomocy w czynnościach pielęgnacyjnych, higienicznych itp.
  
  
• Środki z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych – możliwe jest uzyskanie środków z PFRON w zakresie m.in. pomocy w uzyskaniu prawa jazdy czy zakupu i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu. Osoby z dysfunkcją narządu ruchu mogą także wnioskować o przyznanie środków na sprzęt rehabilitacyjny i środki pomocnicze oraz dofinansowanie do likwidacji barier architektonicznych, technicznych i w komunikowaniu się.

Czytaj też:
Profil zaufany, czyli bezpieczne logowanie – co to jest?