Z pojęciem cesji można się spotkać podczas podpisywania umowy o kredyt hipoteczny, ubezpieczenie, faktoring czy leasing. Na czym polega i co warto o niej wiedzieć? Podpowiadamy!
Cesja – co to takiego?
Cesja (z łac. cessio, co oznacza dobrowolne ustąpienie), nazywana również przelewem, jest rodzajem umowy cywilnoprawnej, która umożliwia dokonanie przeniesienia praw do wierzytelności z cedenta na cesjonariusza na podstawie umowy zawartej między tymi osobami. Cedent to osoba, która podejmuje się cesji – na podstawie podpisanej umowy dobrowolnie zrzeka się swoich praw, przelewając je na inną osobę. Cesjonariusz owe prawa przyjmuje, jest ich nabywcą. Zgodnie z zapisami umowy, na podstawie cesji przekazywane są wszystkie prawa i obowiązki związane z wierzytelnością, ale także wiążące się z nią ryzyka.
Pojęcie cesji jest uregulowane przez przepisy art. 509 – 517 Kodeksu Cywilnego. Wynika z nich, że dłużnik nie musi wyrazić zgody na przelew wierzytelności, co oznacza, że wykonanie cesji może się odbyć bez jego zgody, o ile umowa nie zawiera żadnych zakazów.
Jak wygląda umowa cesji?
To, jak powinna wyglądać umowa cesji, nie jest uregulowane w Kodeksie Cywilnym. Warto jednak pamiętać o kilku istotnych elementach. Przede wszystkim należy zastosować taką formę umowy cesji, jaka miała miejsce podczas stwierdzania wierzytelności. Jeśli więc np. umowę leasingu zawarto na piśmie, umowa cesji również musi zostać sporządzona i podpisana w ten sposób. Kolejny ważny element to określenie w dokumencie stron umowy – cedenta oraz cesjonariusza, na którego zostaną przeniesione prawa. Nie należy zapominać o podaniu dokładnej ceny oraz terminu przelewu transakcji, a także stosunku prawnego, z jakiego wynika wierzytelność.
Co może być przedmiotem cesji?
Przekazanie wierzytelności może się odbyć na podstawie sprzedaży, zamiany lub darowizny – forma cesji jest dowolna. Może ona dotyczyć wszystkich zbywalnych roszczeń, całości lub części wierzytelności, ale także niezapłaconych jeszcze należności wynikających z długoterminowych usług, np. umowy zawartej z firmą telekomunikacyjną dotyczącej korzystania i dostępu do internetu, telefonu czy telewizji kablowej. Podczas przeprowadzki często rodzi się problem, co zrobić z zakupioną usługą telewizji czy internetu, gdy usługodawca nie umożliwia korzystania z usług w nowym miejscu zamieszkania, a zerwanie umowy wiąże się z koniecznością zapłaty wysokich kar. Wówczas możliwe jest sporządzenie umowy cesji i przeniesienie praw na nowego lokatora, który zgodził się korzystać z usług w opuszczanym przez nas lokum.
W Kodeksie Cywilnym określone są wierzytelności, których nie można scedować. Należą do nich wierzytelności niezbywalne, czyli np. wynagrodzenie od pracodawcy, roszczenia z tytułu szkód na osobie, prawo odkupu i pierwokupu, prawo dożywocia czy służebności osobiste oraz wszelkie inne, które zostały zawarte w umowie między wierzycielem a dłużnikiem.
Jakie są rodzaje cesji?
Przedmiotem cesji może być np. umowa polisy ubezpieczeniowej zawarta w związku z wnioskowaniem o kredyt gotówkowy lub hipoteczny, leasing czy faktoring. Na czym polega przeniesienie umowy w poszczególnych przypadkach?
Cesja leasingu – na czym polega?
Cesja leasingu to jeden ze sposobów na uwolnienie się od obowiązku spłacania rat leasingowych oraz posiadania i korzystania z leasingowanego pojazdu. Osoba, która korzysta z leasingu powinna znaleźć odpowiednią osobę, która jest zainteresowania przejęciem przedmiotu oraz umowy, która jego dotyczy. Firma leasingowa musi zaakceptować wniosek o cesję i wyrazić zgodę na przekazanie umowy nowej osobie. Weryfikowana jest jego sytuacja finansowa oraz kalkulowana jest jego wypłacalność. Koszty związane z przeniesieniem umowy na nowy podmiot leżą po stronie cedenta. Do opłat tych należą m.in. kwota za odstąpienie od umowy oraz opłata manipulacyjna.
Cesja kredytu – co to jest?
Najczęstszą sytuacją, która zmusza do skorzystania z cesji kredytu jest rozstanie lub rozwód małżonków bądź pary. Jeśli wnioskowali oni o wspólny kredyt, umowa zobowiązuje ich do wspólnego uiszczania rat kredytowych do końca jej trwania, tzn. do całkowitej spłaty zobowiązania. Jeśli więc jedna ze stron umowy wyprowadzi się i zaprzestanie spłaty kredytu, np. hipotecznego, konieczne będzie podpisanie cesji umowy.
Jak wygląda cesja kredytu? Przede wszystkim należy uzgodnić, która strona umowy pozostaje kredytobiorcą i zobowiązuje się do spłaty pozostałych rat. Następnie bank musi wyrazić zgodę na przeprowadzenie cesji, co ma miejsce na podstawie weryfikacji dłużnika. Konieczna będzie analiza jego zdolności kredytowej, by móc określić, czy przepisanie umowy na jedną osobę nie zagrozi utraty płynności w spłacie zobowiązania i czy będzie ona w stanie pokryć comiesięczną ratę ze swoich dochodów.
Cesja ubezpieczenia – kiedy ma miejsce?
Cesja ubezpieczenia to zobowiązanie ubezpieczyciela do wypłaty środków z części lub całości odszkodowania na rzecz osoby trzeciej. Najczęściej jest to bank obsługujący kredyt samochodowy lub hipoteczny lub firma leasingowa.
Dzięki sporządzeniu cesji ubezpieczenia bank lub inna instytucja finansowa zabezpiecza pożyczone środki w razie wystąpienia sytuacji zagrażających spłaty zobowiązania, np. utraty pracy czy choroby kredytobiorcy lub zniszczenia przedmiotu kredytu, np. pojazdu czy nieruchomości.
Faktoring – cesja. Co warto wiedzieć?
Faktoring jest usługą coraz popularniejszą wśród firm i przedsiębiorców. Polega na wykupieniu faktur z odroczonym terminem płatności przez firmę faktoringową, nazywaną również faktorem. Wówczas kontrahent sprzedający dany towar lub usługę otrzymuje od faktora natychmiastową zapłatę, a ten egzekwuje należność od kontrahenta, który daną usługę lub przedmiot nabył. Pozwala to na utrzymanie płynności finansowej w firmie i otrzymanie środków wcześniej, tzn. przed terminem zapłaty. Ryzyko związane z nieterminową zapłatą i niewypłacalnością kontrahenta przeniesione jest na faktora dzięki zawarciu umowy cesji wierzytelności.
Konsekwencje cesji – co warto wiedzieć?
Podpisanie umowy cesji wiąże się z konsekwencjami z niej wynikającymi. Osoba przenosząca wierzytelność na drugą osobą lub firmę całkowicie zrzeka się wszelkich praw do danego przedmiotu lub usługi bądź wybranej części, jeśli dług jest podzielny. Wiąże się to zarówno z nabyciem wszelkich korzyści wynikających z umowy przejęcia, ale również ryzykiem związanym z niewypłacalnością lub upadłością podmiotu.
Należy także powiadomić odbiorcę o przejęciu wierzytelności przez innego wierzyciela, by uniknąć sytuacji, kiedy dłużnik spłaci należność na konto pierwszego wierzyciela. Przykładowo, dłużnik może zapłacić należność pierwszemu wierzycielowi, przez co środki te nie trafią do firmy faktoringowej obsługującej dług. Wówczas firma faktoringowa naliczy dodatkowe koszty i będzie prowadzić działania windykacyjne działające na niekorzyść dłużnika.
Czytaj też:
Spadek – co warto wiedzieć? Jak zrzec się spadku?