Inflacja jest zjawiskiem, które występuje w ekonomii i polega na wzroście ogólnego poziomu cen towarów i usług. Wraz ze wzrostem cen spada jednocześnie wartość pieniądza, a jego podaż rośnie. Ujmując to najprościej: gdy mamy do czynienia z inflacją, to za tę samą kwotę co np. miesiąc czy rok wcześniej, można kupić mniej (spadek wartości pieniądza).
Inflacja i inne powiązane z nią zjawiska
Przeciwieństwem inflacji jest deflacja. Gdy w gospodarce występuje deflacja, przeciętny poziom cen spada, a to przekłada się na wzrost siły nabywczej pieniądza.
Z kolei z inflacją związane są jeszcze:
- stagflacja – to zjawisko makroekonomiczne, które występuje w gospodarce dotkniętej inflacją, ale też stagnacją (może objąć całą gospodarkę, ale też niektóre jej elementy, to zjawisko, w którym np. produkcja czy dochody są stałe, ale niskie);
- slumpflacja – zjawisko występuje przy inflacji i spadku PKB w państwie.
Rodzaje inflacji
Inflacja ma też różne rodzaje, zależne od tego, jakie są jej przyczyny. Są to:
- inflacja popytowa – wzrost cen napędza nadmierny popyt;
- inflacja kosztowa – za wzrost cen odpowiadają rosnące koszty produkcji;
- inflacja strukturalna – łączy w sobie cechy dwóch poprzednich, wynika ze źle dostosowanej struktury produkcyjnej.
Rozróżnia się też pewne typy inflacji:
- inflację pełzającą – wzrost cen nie przekracza w skali roku kilku procent;
- inflację kroczącą – wzrost cen powyżej kilkunastu procent;
- inflację galopującą – wzrost cen dwucyfrowy przy jednoczesnym spowolnieniu gospodarczym;
- hiperinflacji – momentalna utrata wartości pieniądza, gwałtowny wzrost cen.
Jak oblicza się inflację?
Najczęściej w przypadku inflacji jako jej miarę stosuje się wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych, czyli CPI (Consumer Price Index). Według tej miary szacuje ją Główny Urząd Statystyczny i oblicza ją na podstawie średniej ważonej zmian cen towarów i usług, które kupuje typowe gospodarstwo domowe.
