Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o notariacie przygotowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Jego celem jest odciążenie sądów od czynności prostych i bezspornych oraz skrócenie czasu oczekiwania na rozpoznanie tych spraw.
Po wejściu w życie przepisów notariusze będą mogli dokonywać m.in. wpisów hipotek do ksiąg wieczystych. Skróci to radykalnie oczekiwanie na wpis i przyczyni się do obniżenia kosztu kredytów dla tysięcy Polaków.
Możliwe będzie również wydawanie przez notariuszy nakazów zapłaty. Pozwoli to na szybsze dochodzenie swoich roszczeń przez obywateli i przedsiębiorców. Jednocześnie, ze względu na przeniesienie na notariuszy kompetencji sądowych, zwiększony zostanie nadzór nad nimi.
Obecnie uzyskanie wpisu do księgi wieczystej wiąże się z długim oczekiwaniem. Kiedy przepisy zaczną obowiązywać, notariusze będą mogli dokonywać wpisów własności nieruchomości związanych z ustanowieniem odrębnej własności lokali. Dotyczy to także ustanowienia i obciążenia odrębnej własności lokalu ograniczonymi prawami rzeczowymi, a także innymi roszczeniami związanymi z tym lokalem.
Każdy będzie mógł wybrać, czy woli złożyć wniosek o wpis do księgi wieczystej za pośrednictwem notariusza, czy też uczynić to na podstawie obowiązujących procedur za pośrednictwem sądu.
Notarialne nakazy zapłaty
Notariusze zyskają także nowe kompetencje do wydawania notarialnych nakazów zapłaty. Nakazy te będą ograniczone do roszczeń niewątpliwych i bezspornych, które będą wykazywane dokumentami załączonymi do wniosku o wydanie nakazu. Notarialny nakaz zapłaty nie zastąpi orzeczenia sądu, ale jeżeli dłużnik nie wniesie sprzeciwu, nakaz będzie stanowił tytuł egzekucyjny. Po nadaniu mu klauzuli wykonalności, stanie się podstawą do prowadzenia egzekucji przez komornika lub inny organ egzekucyjny.
Rozwiązanie odciąży sądy od rozpoznawania spraw prostych oraz bezspornych, dzięki czemu przyspieszone zostaną postępowania sądowe w innych sprawach. Obywatele zyskają także możliwość szybszego dochodzenia roszczeń, bez konieczności kierowania pozwu do sądu. Skuteczność notarialnego nakazu zapłaty będzie zależała od woli stron. Wniosek o wydanie notarialnego nakazu zapłaty będzie można złożyć do dowolnego notariusza w Polsce, który będzie dysponował zaświadczeniem wydawanym przez Ministra Sprawiedliwości. Wysokość roszczeń, które będą mogły być potwierdzone notarialnym nakazem zapłaty, zostanie ograniczona do 75 tys. zł.
Sprawy rejestrowe zalewają sądy
Obecnie na około 15 mln spraw wpływających do sądów, aż 7,5 mln to sprawy rejestrowe, wieczystoksięgowe czy upominawcze. Dlatego ten projekt znacząco odciąży sądy.
Wniosek o zaświadczenie o upoważnieniu do dokonywania wpisów w księdze wieczystej i wydawania notarialnych nakazów zapłaty będzie mógł złożyć notariusz z 3-letnim stażem nienagannego prowadzenia kancelarii.
Zwiększony nadzór nad notariuszami
Z uwagi na uzyskanie przez notariuszy nowych kompetencji, zwiększony zostanie nadzór nad nimi. Przewidziane będzie obligatoryjne zawieszenie notariusza w czynnościach zawodowych. Minister Sprawiedliwości będzie obowiązkowo zawieszał notariusza m.in., jeżeli prowadzone jest przeciwko niemu postępowanie o umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe.
Powołany zostanie Rzecznik Dyscyplinarny Notariatu, który będzie podejmował działania w przypadku najbardziej poważnych naruszeń prawa, uchybień powagi i godności zawodu notariusza.
Notariuszem będzie mogła zostać osoba, która ukończy 28 lat. Obecnie notariuszem można zostać w wieku 26 lat.
Czytaj też:
Będą kolejne zmiany w sądownictwie. Jest projekt zapowiadany przez Zbigniewa Ziobrę