Polski Ład to największa od 30 lat reforma systemu podatkowego z historyczną podwyżką kwoty wolnej od podatku.
Zmiany podatkowe dla rodzin
W jaki sposób rodziny zyskają na rozwiązaniach podatkowych? Mąż i żona, którzy wspólnie rozliczają się z fiskusem, zaoszczędzą dzięki wejściu w życie Polskiego Ładu. Nie tylko mogą dwukrotnie odliczyć od PIT kwotę wolną w wysokości 30 000 zł (łącznie aż 60 000 zł), ale skorzystają też z podwyższonego do 120 000 zł progu podatkowego dla każdego małżonka. To jednak nie wszystko.
Dodatkowo została wprowadzona nowa ulga dla rodzin 4+, która polega na zwolnieniu z podatku dochodu do limitu 85 528 zł. Rozwiązanie to dotyczy rodziców, ale też rodziców zastępczych i opiekunów prawnych, którzy wychowują co najmniej czworo dzieci niezależnie od tego, czy są zatrudnieni na etacie, umowie zleceniu, czy są przedsiębiorcami na skali podatkowej, podatku liniowym oraz rozliczającymi się ryczałtem, czy wychowują dzieci razem, czy są samotnymi rodzicami.
Trzeba podkreślić, że nawet przekroczenie kwoty 85 528 zł bez PIT nie zawsze oznaczać będzie konieczność zapłaty PIT, bo rodzic lub opiekunowie prawni, którzy rozliczają się na zasadach ogólnych (według skali podatkowej), dzięki reformie Polskiego Ładu skorzystają z 30 000 zł kwoty wolnej. W sumie więc rodzic lub opiekun prawny rozliczający się według skali nie będzie płacić PIT przy kwocie do 115 528 zł (85 528 zł + 30 000 zł). Przy wspólnym rozliczeniu małżonków kwota bez PIT wynosić będzie aż 231 056 zł (2 x 85 528 zł + 2 x 30 000 zł).
Co ważne, rodzice będą mogli skorzystać z ulgi PIT-0 dla rodzin 4+ za cały rok nawet wtedy, gdy czwarte dziecko pojawi się w rodzinie pod koniec roku np. 31 grudnia. Warto dodać, że mogą oni korzystać z ulgi zarówno w trakcie roku, przy obliczaniu zaliczek na podatek lub dopiero w zeznaniu podatkowym. Sami o tym decydują.
Dodatkowo Polski Ład wprowadził nową ulgę dla rodziców samotnie wychowujących dziecko. Pozwala ona na odliczenie od podatku 1500 zł rocznie. Obowiązujące obecnie rozwiązanie sprawia, że dla samotnych rodziców z miesięcznym wynagrodzeniem brutto do ok. 9100 zł reforma jest korzystna lub neutralna. Uwaga! Trwają prace nad nowymi, korzystnymi rozwiązaniami dla samotnych rodziców. Osoby płacące niższy podatek niż 1500 zł (kwota ulgi) będą mogły otrzymać zwrot niewykorzystywanej ulgi.
Zmiany podatkowe wprowadzone w ramach Polskiego Ładu będą korzystne lub co najmniej neutralne dla zdecydowanej większości polskich rodzin. Neutralność zapewni m.in. specjalne rozwiązanie dla klasy średniej, które amortyzuje zmiany w składce zdrowotnej. Kogo dotyczy nowa preferencja podatkowa?
Ulga dla klasy średniej
Z ulgi dla klasy średniej mogą korzystać pracownicy i przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej, których roczne zarobki mieszczą się w widełkach między 68 412 zł a 133 692 zł brutto. Trwają również prace nad tym, by rozwiązanie to objęło również emerytów i rencistów, zleceniobiorców, osoby otrzymujące opodatkowane świadczenia z ZUS i nauczycieli akademickich oraz by ulga mogła być stosowana przy zbiegu różnych rodzajów umów, np. umowy o pracę z umową zlecenia.
Nowa preferencja podatkowa ma złagodzić skutki zmian w zasadach rozliczania składki zdrowotnej. Kwota 12 800 zł brutto miesięcznie to granica, po której przekroczeniu podatnicy zaczną odczuwać zmiany w składce zdrowotnej. Do kwoty 11 141 zł brutto miesięcznie zarobki ochroni ulga dla klasy średniej. W przedziale od 11 141 zł do 12 800 zł brutto miesięcznie podatnicy nie stracą z uwagi na to, że przy takich zarobkach nadal będą płacić 17-proc. podatek, a nie już 32-proc.
Ulgę można stosować na dwa sposoby – w trakcie roku lub dopiero po zakończeniu roku, przy składaniu rocznego PIT.
Drugie rozwiązanie jest skierowane do tych osób, które nie są w stanie przewidzieć, jak dużo zarobią w 2022 r. Jeśli bowiem korzystaliby z ulgi w trakcie roku, a na koniec okazałoby się, że zarobili mniej niż 68 412 zł albo więcej niż 133 692 zł, to musieliby się liczyć z koniecznością dopłaty podatku w zeznaniu rocznym.
Żeby korzystać z ulgi, nie trzeba składać żadnego oświadczenia, jest naliczana automatycznie. Policzy ją dla pracownika pracodawca. Można ją stosować również dopiero po zakończeniu roku, przy składaniu rocznego PIT. A co z osobami, które nie chcą z niej skorzystać? Wystarczy, że w ciągu roku napiszą pisemny wniosek do pracodawcy, żeby nie stosował im ulgi miesięcznie. Wówczas ulga przestanie być rozliczana najpóźniej od kolejnego miesiąca.Jeśli jednak nasze dochody są stabilne to warto z ulgi dla klasy średniej korzystać co miesiąc, a nie czekać do końca roku. Dlaczego? Bo wtedy otrzymywać będziemy wyższe miesięczne wynagrodzenia, zamiast dostać wyrównanie na koniec roku.
Dzięki preferencjom dla klasy średniej zmiany podatkowe będą neutralne również dla wspólnie rozliczających się małżonków. Z tych preferencji mogą korzystać obydwoje małżonkowie, nawet gdy zarabia tylko jeden z nich. Warunkiem jest złożenie wspólnego zeznania podatkowego oraz to, aby po podziale kwoty przychodów uprawniających do ulgi na pół, przychód mieścił się w przedziale od 68 412 zł do 133 692 zł. Nawet jeśli istnieje dysproporcja między przychodami małżonków i np. jeden przekracza limit ulgi, a drugi w ogóle nie zarabia, to również mogą skorzystać z odliczenia.
PIT-2 obniża zaliczkę
Ulga dla klasy średniej i PIT-2 to zupełnie różne pojęcia, między którymi nie należy stawiać znaku równości. Formularz PIT-2 jest oświadczeniem pracownika, w którym wyraża on zgodę, aby pracodawca przy wyliczeniu zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych uwzględnił kwotę wolną od podatku. W efekcie złożenia tego formularza, pracownik dostaje wynagrodzeniewiększe, bo comiesięczne zaliczki są pomniejszane o przypadającą na każdy miesiąc kwotę wolną. Jeszcze w ubiegłym roku zmniejszenie to wynosiło 43,76 zł. Różnica ta nie była więc tak mocno zauważalna. Jednak od stycznia 2022 r. kwota wolna od podatku wynosi 30 000 zł, z związku z tym kwota zmniejszająca podatek rocznie wyniesie 5100 zł. Miesięcznie jest to kwota niemal 10 razy wyższa niż rok temu i wynosi 425 zł.
PIT-2 przeznaczony jest dla podatników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jednak nie dotyczy każdego. Istnieją pewne ograniczenia, np. fakt, że podatnik nie może pobierać emerytury ani renty (chyba, że oświadczy, że złożył w organie rentowym wniosek o niezmniejszanie zaliczki na podatek o 1/12 kwoty zmniejszającej zaliczkę na podatek), nie może otrzymywać żadnych świadczeń z Funduszu Pracy i Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, a dochody osiągane przez niego muszą pochodzić z innych źródeł niż działalność gospodarcza, dzierżawa czy najem.
Deklarację co do zasady składa się raz, wraz z rozpoczęciem zatrudnienia. Pracownik może złożyć oświadczenie także w ciągu roku. Oświadczenie zachowuje ważność w kolejnych latach (aż do jego odwołania lub wycofania przez pracownika). Jeżeli ktoś nie złoży formularza PIT-2, to też ostatecznie nie musi się martwić, gdyż odliczy kwotę 5100 zł w rocznym zeznaniu podatkowym. Oznacza to, że miesięczna pensja będzie mniejsza o 425 zł, a wyrównanie otrzyma po rozliczeniu rocznego PIT.
Polski ład a ulga rehabilitacyjna
Nowości zostały wprowadzone również w uldze rehabilitacyjnej. W jej ramach został rozszerzony zakres wydatków, które mogą być odliczone w zeznaniu rocznym osoby niepełnosprawnej. Ze względu na podwyższenie kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł ulgi rehabilitacyjnej nie wykorzystają osoby osiągające niższe przychody. Ulga nadal jednak będzie przysługiwać niepełnosprawnym oraz osobom, na których utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne. Mogą one odliczyć od dochodu nie tylko wydatki dotychczas ujęte w wykazie zamieszczonym w ustawie PIT, ale także nowe, poniesione na:
- odpłatne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne (dotychczas tylko zabiegi rehabilitacyjne);
- wypożyczenie sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych (np. wypożyczenie koncentratora tlenu);
- zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych (do wysokości kwoty nieprzekraczającej rocznie 2280 zł);
- odpłatny przewóz osoby niepełnosprawnej i dzieci niepełnosprawnych do lat 16, niezależnie od celu podróży (np. do lekarza);
- pobyt opiekuna osoby niepełnosprawnej (I grupa inwalidztwa lub dziecko niepełnosprawne do lat 16) i tej osoby na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładach lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładach rehabilitacji leczniczej;
- odpłaty przejazd środkami transportu publicznego opiekuna osoby niepełnosprawnej (I grupa inwalidztwa lub dziecko niepełnosprawne do lat 16) w związku z pobytem osoby niepełnosprawnej na turnusie rehabilitacyjnym, w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego lub zakładzie rehabilitacji leczniczej.
Na pomoc mogą również liczyć Zakładowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i Zakładowy Fundusz Aktywności, które zostaną zasilone ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W 2022 r. PERFON będzie finansował wsparcie z własnych środków. Od 2023 r. będzie mógł otrzymać dotację z budżetu państwa na ten cel w wysokości do 150 mln zł.
Rozwiązanie to zagwarantuje środki na ZFRON i ZFA, a w konsekwencji umożliwi udzielanie koniecznego wsparcia w rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej niepełnosprawnym pracownikom, w tym niepracującym pracownikom tych zakładów. Ochroni ponad 900 pracodawców, którzy zatrudniają niemal 100 tys. osób z niepełnosprawnościami.
Trzeba też podkreślić, że w 2022 r. Organizacje Pożytku Publicznego (OPP) nie odczują zmian.. Otrzymają środki z 1 proc. według wcześniejszych zasad (na podstawie rozliczeń podatku za 2021 r.). Od 2023 r. pieniądze dla OPP nie będą mniejsze niż obecnie.
Emerytura i renta do 2,5 tys. zł bez PIT
Kwota wolna w wysokości 30 tys. zł powoduje, że emeryci i renciści, którzy pobierają świadczenia do 2500 zł brutto miesięcznie, nie będą płacili podatku PIT. W Polsce takich osób jest 6 mln. Przy wysokości świadczenia 2 500 zł brutto miesięcznie, roczny zysk to ok. 2250 zł, „na rękę”. To niemal emerytura ekstra.
Polski Ład ochroni również osoby, którzy otrzymują świadczenia od 4 920 zł aż do 12 800 zł brutto miesięcznie.Emerytury do tej kwoty otrzymuje aż 99,95 proc. seniorów w Polsce.
Podatkowy Polski Ład to również zachęta do kontynuacji pracy. Doświadczeni seniorzy, którzy mimo nabycia uprawnień do emerytury czasowo zrezygnują z jej pobierania i pozostaną aktywni zawodowo, będą mogli skorzystać ze specjalnej ulgi.
Takie osoby nie będą płacić podatku od przychodów z pracy na etacie, zleceniu lub działalności gospodarczej – do kwoty 85 528 zł rocznie. Dodatkowo pracujący seniorzy, niepobierający emerytury i rozliczający się według skali podatkowej, będą płacić podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł zarobków (30 tys. zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi). W sumie pracujący seniorzy zaoszczędzą w tym roku co najmniej 800 mln zł.
Polski Ład to realna korzyść i poprawa sytuacji wielu polskich rodzin, pracowników, emerytów i rencistów. Na reformie zyska 18 mln Polaków, a w ich portfelach zostanie rocznie ok. 17 mld zł więcej.
Więcej informacji znajdziesz na wiecejwportfelach.gov.pl.