Jednym z ważnych celów postawionych przez Unię Europejską jest osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 roku. Unijny plan działania dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym, czyli takiej, w której minimalizuje się zużycie surowców pierwotnych oraz ilość odpadów, zawiera się w tak zwanym Europejskim Zielonym Ładzie. Zainicjowany przez Komisję Europejską w grudniu 2019 roku plan działania składa się z propozycji wielu zmian, które mają być sukcesywnie wdrażane w całej Wspólnocie.
Potrzeba jego realizacji jest pilna – jak czytamy w raporcie Global Resources Outlook 2019, jeśli nadal będziemy eksploatować zasoby w obecnym tempie, do 2050 roku będziemy potrzebować zasobów równych trzem Ziemiom. Parlament Europejski tłumaczy: „Ograniczone zasoby i kwestie klimatyczne wymagają przejścia od społeczeństwa typu take-make-dispose (weź-wyprodukuj-wyrzuć) do neutralnej pod względem emisji dwutlenku węgla, zrównoważonej środowiskowo, wolnej od toksyn gospodarki o całkowicie zamkniętym obiegu do 2050 roku”.
Cel: neutralność klimatyczna w 2050 roku
Dążenie do neutralności klimatycznej w 2050 roku wyraża się na wielu płaszczyznach. Istotnym elementem zmian są też ogólnounijne przepisy dotyczące opakowań. Zmiany dotyczące ich produkcji, sposobów wykorzystania i przetworzenia mogą mieć znaczący wpływ na zamknięcie gospodarki obiegu surowców i osiągnięcie celów związanych z neutralnością klimatyczną.
Rola opakowań w Europejskim Zielonym Ładzie
W listopadzie 2022 roku Komisja Europejska, w ramach kolejnych etapów wdrażania Zielonego Ładu, zaproponowała nowe unijne przepisy dotyczące opakowań. Zawierają one propozycje ulepszenia projektowania opakowań, w tym wyraźne oznakowanie, które wspierać ma prawidłową utylizację, a następnie recykling czy użycie tworzyw nadających się do przetworzenia. Parlament Europejski w lutym 2023 roku wezwał także do zaostrzenia przepisów dotyczących recyklingu i ustanowienia wiążących celów na 2030 roku w zakresie wykorzystania i konsumpcji materiałów.
Odpowiedzialność środowiskowa producentów
Strategia zrównoważonego rozwoju stanowi dziś jeden z kluczowych filarów aktywności firm w sektorze spożywczym. Tetra Pak, jeden z liderów w branży przetwórstwa i pakowania żywności, wspiera budowę gospodarki o obiegu zamkniętym między innymi poprzez stałe zwiększanie udziału surowców odnawialnych w opakowaniach oraz inwestycje w infrastrukturę recyklingu. Producentom żywności oferuje też technologie jej przetwarzania, które mogą przyczynić się do ograniczenia zużycia wody i energii w procesach przetwórczych. Takie podejście nie tylko pozwala oszczędniej gospodarować zasobami planety, ale też zapewnia potencjał do odzysku cennych surowców. Projektując opakowania nadające się do recyklingu i ściśle współpracując z partnerami zajmującymi się recyklingiem, Tetra Pak zachęca konsumentów do stosowania praktyk odpowiedzialnego gospodarowania odpadami.
W służbie recyklingu: Tetra Pak i Stora Enso z nową linią przetwórczą
Flagowym projektem Tetra Pak, związanym z domykaniem obiegu surowców w gospodarce, jest wspólna inwestycja – otwarta w czerwcu 2023 r. nowa linia do recyklingu kartonów po napojach w zakładzie produkcyjnym Stora Enso w Ostrołęce. Inwestycja o wartości około 29 milionów euro pozwala potroić moce przerobowe recyklingu opakowań w Polsce – z 25 tysięcy do 75 tysięcy ton w skali roku. Zapewni to możliwość przyjęcia całego wolumenu kartonów po napojach sprzedawanych w Polsce, a także dodatkowych wolumenów z sąsiednich krajów, w tym Czech, Węgier, Słowacji, Litwy, Łotwy i Estonii.
Jak to działa? Nowoczesna linia recyklingowa w zakładzie produkcyjnym Stora Enso w Ostrołęce prowadzi rozdział materiałów z kartonów po napojach, oddzielając włókna od polimerów i aluminium (tzw. polyAl). Odzyskane w tym procesie włókna są następnie poddawane recyklingowi, z czego powstaje surowiec do produkcji innych wyrobów tekturowych. Zakres działań nowego zakładu został poszerzony dzięki zaangażowaniu czeskiej spółki Plastigram Industries – wspólnie z Tetra Pak wprowadza ona na skalę przemysłową rozwiązanie służące do przekształcania frakcji polyAl w nowe produkty.
Lars Holmquist, wiceprezes ds. zrównoważonego rozwoju w Tetra Pak, w czerwcu tego roku podkreślał: – Od kilkudziesięciu lat pracujemy nad zwiększeniem mocy przerobowych recyklingu kartonów po żywności płynnej, inwestując w nowy sprzęt i zakłady wspólnie z podmiotami zajmującymi się recyklingiem, dostawcami technologii i innymi partnerami.
W 2022 roku firma Tetra Pak przeznaczyła na projekty zbiórki i recyklingu odpadów na całym świecie prawie 30 milionów euro, a w kolejnych latach planuje zwiększyć tę kwotę nawet do 40 milionów euro rocznie. Działając w ramach Alliance for Beverage Cartons and the Environment (ACE), przedsiębiorstwo wspiera dążenie branży do tego, by do 2030 roku zwiększyć unijny wskaźnik zbiórki kartonów po napojach do recyklingu do 90 proc., a wskaźnik recyklingu do 70 proc.