Teoretycznie urlop wypoczynkowy powinien być wykorzystany w roku, za który przysługuje. Praktyka pokazuje jednak, że pracownikom pozostają dni wolne, które przechodzą na następny rok. To legalne, ale urlop trzeba wykorzystać, Kodeks pracy podaje termin 30 września.
Zwłaszcza w 2020 roku wielu pracowników nie wzięło urlopu, ponieważ w pandemicznym roku nie zaplanowali urlopów. Sytuacja prawna nie zmienia się jednak, zaległe dni muszą zostać wykorzystane.
Urlop trzeba wykorzystać
Portal TVN24 Biznes poprosił o interpretację Główny Inspektorat Pracy. Jego rzecznika Danuta Rutkowska przysłała wyjaśnienie: „Przepis art. 168 Kodeksu pracy stanowi, że urlopu zaległego należy pracownikowi udzielić najpóźniej do 30 września następnego roku kalendarzowego. W takim przypadku pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania z pracownikiem terminu wykorzystania urlopu, lecz musi udzielić mu urlopu w terminie określonym w przywołanym wyżej przepisie. W wyroku z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt I PK 124/05, Sąd Najwyższy stwierdził jednoznacznie, że pracodawca ma prawo wysłać pracownika na urlop zaległy nawet bez jego zgody”.
Kara za brak wolnego dla pracownika
A zatem na zaległy urlop trzeba iść do 30 września (tego dnia zacząć urlop, najpóźniej). Wg GIP pracownik, który o urlopie nie poinformuje, może nań zostać wysłany przymusowo.
Co ważne, niewykorzystany urlop może być dla pracodawcy poważnym obciążeniem. Nieudzielenie pracownikowi należnego urlopu jest wykroczeniem (mandat może wynieść nawet 30 tys. zł).
Za niewykorzystany urlop nie można dostać ekwiwalentu pieniężnego, chyba, że nastąpi rozwiązanie umowy o pracę. Także w okresie wypowiedzenia pracodawca może wysłać pracownika na przymusowy urlop. Jeśli tego nie zrobi, wypłaca ekwiwalent.
Co jeśli pracownik nie chce wykorzystać urlopu?
Inną interpretację niż GIP prezentuje wielu prawników, którzy twierdzą, że pracownika nie można przymusowo wysłać na zaległy urlop. To możliwe tylko w kresie wypowiedzenia. Bez tego pracownika można nakłonić do wzięcia urlopu, wymagając, by w okresie od 1 stycznia do 30 września wskazał stosowny termin. Jeśli tego nie zrobi, można go ukarać karą porządkową upomnienia lub nagany (art. 108 kp) i ponowić polecenie. Kolejny krok to nawet groźba rozwiązania umowy o pracę.
Czytaj też:
Katarzyna Cichopek pojechała w góry. Internauci krytykują aktorkę