Świat nie został urządzony sprawiedliwie. Przynajmniej jeśli chodzi o handel. Południe produkuje, a Północ konsumuje, wydając bardzo dużo. A jednak rzeka pieniędzy wydanych na Północy nie trafia na Południe, w większości zostaje na miejscu. Północ i Południe świata to oczywiście nazwy umowne, bo i na południu trafiają się państwa bardzo bogate (Australia, Nowa Zelandia, RPA), a na północy biedne.
Praca jest niesprawiedliwie wynagradzana
Jak czytamy na stronach Fairtrade.org.pl niesprawiedliwość światowego handlu ma swoje wymierne przykłady. Pracownik plantacji kawy zarabia 0,5 dolara dziennie, czyli około 100 dolarów rocznie. Tyle kosztuje kilkadziesiąt filiżanek napoju kupowanego w kawiarniach chociażby w Polsce. Z każdej filiżanki kawy (kosztującej kilka- kilkanaście złotych), którą wypija się w kawiarni, jej producent otrzymuje jedynie 5-25 groszy.
Dlatego właśnie narodziła się idea Sprawiedliwego Handlu. Jej zasady są bardzo proste. Chodzi o to, by uczciwie płacić za produkty ich producentom, dążyć do tego, żeby pracownicy najniższego szczebla otrzymywali sprawiedliwe płace i odpowiednie warunki socjalne, a relacje handlowe były oparte na przejrzystości, uczciwości i szacunku. Nawet jeśli brzmi to utopijnie, jest wiele milionów osób, tysiące organizacji, którym zależy na tym, by Fair Trade był na świecie powszechny.
Standardy Fair Trade
Ci ludzie i organizacje przeszli od słów do czynów. Ruch Sprawiedliwego Handlu opiera się na kilku wspólnych zasadach, które mogą być realizowane na różne sposoby. Dwie organizacje, które reprezentują odmienne podejścia do Sprawiedliwego Handlu, opracowały na kanwie tych reguł zestawy weryfikowalnych standardów. IFAT wypracował standardy, które muszą spełniać organizacje Sprawiedliwego Handlu. Natomiast FLO Int. stworzyło system certyfikacji Fairtrade, oparty o standardy produkcji i wymiany handlowej w odniesieniu do konkretnych produktów.
Najważniejsze zasady Sprawiedliwego Handlu (za Fairtrade.org.pl)
Uczciwa cena jaką otrzymują producenci za swoje produkty
-
jej wysokość powinna być zawsze ustalana z uwzględnieniem lokalnych uwarunkowań, przy udziale producentów i innych zainteresowanych stron
-
powinna pokrywać koszty zrównoważonej ekologicznie i społecznie produkcji
Bezpieczne i oparte na zasadach szacunku praktyki handlowe
-
krótki czas oczekiwania na zapłatę
-
możliwość prefinansowania, jeśli wymaga tego sytuacja
-
bezpośrednie relacje pomiędzy producentami a organizacjami handlowymi
-
skracanie łańcucha pośredników
Sprawiedliwe płace i odpowiednie warunki socjalne
-
płace na plantacjach, gdzie produkuje się towary na zasadach Sprawiedliwego Handlu, powinny zapewniać pracownikom i ich rodzinom wystarczające środki na utrzymanie
-
bezpieczne, nie zagrażające zdrowiu warunki pracy
-
wolność zrzeszania się
-
równe płace w przypadku kobiet i mężczyzn
-
niewykorzystywanie pracy dzieci, zgodnie z Konwencją o Prawach Dziecka oraz na podstawie lokalnego prawa
Demokratyczne zarządzanie organizacją producencką
-
producenci powinni powołać i stopniowo wzmacniać demokratyczną organizację producencką (np. spółdzielnię, stowarzyszenie rolników, związek zawodowy pracowników)
-
decyzje powinny być podejmowane wspólnie, w sposób demokratyczny i transparentny
Dążenie do zwiększania niezależności producentów
-
długofalowym celem Sprawiedliwego Handlu jest takie wsparcie drobnych producentów, aby w przyszłości mogli prowadzić opłacalną działalność także poza ruchem i być konkurencyjnymi na rynku krajowym bądź światowym
Zwiększanie wiedzy i świadomości konsumentów
-
zadaniem organizacji Sprawiedliwego Handlu jest także edukacja i zwiększanie świadomości konsumentów w zakresie podejmowania etycznych wyborów konsumenckich, dostarczanie im informacji o producentach, ich produktach oraz warunkach, w jakich powstały.
Czytaj też:
Holistyczne podejście do ekologii