Powrót po 10 latach
Wprowadzenie tego zapisu ma związek z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z października ubiegłego roku. TK orzekł wówczas, że dożywotnie usunięcie z powodów dyscyplinarnych z samorządu zawodowego, bez prawa ubiegania się o ponowny wpis na listę osób wykonujących ten zawód, jest niezgodne z konstytucją. Ponadto pielęgniarka, która utraciła prawo wykonywania zawodu, będzie mogła ubiegać się o ponowny wpis na listę osób wykonujących zawód 10 lat po uprawomocnieniu się orzeczenia.
Samorząd obowiązkowy
Zgodnie z zapisami ustawy, sprawy dotyczące odpowiedzialności zawodowej będą rozpoznawały okręgowe sądy pielęgniarek i położnych oraz Naczelny Sąd Pielęgniarek i Położnych. Przynależność do samorządu jest obowiązkowa. Doprecyzowano też kompetencje samorządu - Naczelnej Izby Pielęgniarek i Położnych oraz okręgowych izb pielęgniarek i położnych. Określono, że kadencja organów izb trwa cztery lata. Minister zdrowia będzie mógł zaskarżyć do Sądu Najwyższego (pod zarzutem niezgodności z prawem) uchwałę organu izby w ciągu trzech miesięcy od dnia jej otrzymania.
Pielęgniarka jak funkcjonariusz publiczny
W czwartek Senat poparł też ustawę, według której pielęgniarki i położne będą chronione tak jak funkcjonariusze publiczni. Ustawę poparło 92 senatorów, żaden nie był przeciw ani się nie wstrzymał. Senat zaproponował dziewięć poprawek do ustawy, głównie o charakterze porządkującym - dostosowujące terminologię do innych aktów prawnych: ustawy o szkolnictwie wyższym i kodeksu pracy.
Uznanie pielęgniarek i położnych za funkcjonariuszy publicznych oznacza, że zgodnie z Kodeksem karnym za ich znieważanie podczas i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Za naruszenie nietykalności cielesnej funkcjonariusza publicznego podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych grozi kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat trzech.
Zabezpieczenia przed dyskryminacją
Do ustawy wprowadzono zabezpieczenia przed dyskryminacją pielęgniarek i położnych pracujących na podstawie umowy o pracę. Ma to związek z ustawą o działalności leczniczej, która umożliwia zatrudnianie pielęgniarek w szpitalach na podstawie kontraktów. Pracodawca nie będzie mógł podejmować "działań dyskryminujących ze względu na sposób wykonywania zawodu przez pielęgniarkę lub położną", a zmiana formy zatrudnienia nie może być uzasadnieniem dla zwolnienia.
Zgodnie z ustawą pielęgniarki i położne będą zobowiązane, w oparciu o posiadane kwalifikacje zawodowe, do udzielenia pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka mogłaby spowodować stan nagłego zagrożenia zdrowotnego. Mogą odmówić wykonania świadczenia zdrowotnego niezgodnego z ich sumieniem lub z zakresem posiadanych kwalifikacji, po uprzednim powiadomieniu na piśmie przełożonego, chyba że życia chorego jest zagrożone. Pielęgniarki i położne będą miały prawo wglądu do dokumentacji medycznej pacjenta oraz do uzyskania od lekarza pełnej informacji o stanie zdrowia chorego, rozpoznaniu, proponowanych metodach diagnostycznych, leczniczych, rehabilitacyjnych, zapobiegawczych i dających się przewidzieć następstwach podejmowanych działań, w zakresie niezbędnym do udzielanych przez siebie świadczeń zdrowotnych i pielęgnacyjnych.
Formy zatrudnienia
Ustawa przewiduje, że pielęgniarki i położne mogą wykonywać zawód: w ramach umowy o pracę, na podstawie umowy cywilnoprawnej, w ramach indywidualnej lub grupowej praktyki. Warunkiem prowadzenia indywidualnej praktyki jest wpis do odpowiedniego rejestru. Grupowa praktyka pielęgniarska może być prowadzona w formie spółki cywilnej, spółki jawnej lub spółki partnerskiej. Dopuszczona zostaje także możliwość wykonywania zawodu w zakładzie opieki zdrowotnej na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z pacjentem, członkiem jego rodziny lub opiekunem prawnym. Zapisano, że zawody pielęgniarki i położnej są samodzielnymi zawodami medycznymi. Minister zdrowia ma w rozporządzeniu określać czynności wykonywane przez pielęgniarkę lub położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego. Ustawa porządkuje także istniejące już przepisy.
zew, PAP