Seminarium o potencjalnych możliwościach wykorzystania grafenu odbyło się w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Mazowieckiego. Grafen - za badania nad którym przyznano w 2010 r. Nagrodę Nobla z fizyki - to materiał zbudowany z pojedynczej warstwy specyficznie ułożonych atomów węgla. Wykazuje unikalne właściwości: jest wytrzymały, elastyczny, przewodzi prąd oraz ciepło, a do tego jest niemal przezroczysty.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju planuje pomóc polskim firmom w badaniach nad grafenem i wykorzystaniem tego materiału we wdrożeniach. Na początku tego roku zapowiedziano, że w ramach programu GRAF-TECH do polskich firm i instytucji na badania grafenu może trafić 60 mln zł. Dr Włodzimierz Strupiński z ITME podczas konferencji w Warszawie stwierdził, że nawet jeśli finansowanie w ramach programu NCBiR rozpocznie się w ciągu roku, to w tym czasie w branży grafenu może się dużo zmienić. Stwierdził, że jeden rok w przemyśle grafenowym to tyle, co 20 lat w branży samochodowej.
Do czego może przydać się grafen?
Strupiński zaznaczył, że w wielu sferach zastosowań grafenu nie mamy już szans dogonić innych krajów. Np. jeśli chodzi o wykorzystanie grafenu w ekranach dotykowych, nie dogonimy Korei Płd., która prowadzi już nad tym zaawansowane prace. Przyznał jednak, że Polska może dla siebie znaleźć pewne nisze.
Dwie drogi
Jak powiedział dyrektor ITME, dr Zygmunt Łuczyński, są dwie główne drogi prac nad grafenem, z których Polska może skorzystać. Pierwszą z nich są prace nad wysokiej jakości grafenem, który może znaleźć zastosowania w elektronice. W ITME nad takim grafenem prowadzone są już zaawansowane badania. - Ale w Polsce z tym jest kłopot, że nie ma fabryk, które produkują przyrządy elektryczne, takie jak układy scalone, pamięci - przyznał dr Łuczyński. Dr Włodzimierz Strupiński z ITME stwierdził jednak w rozmowie, że Polska mogłaby produkować takie supernowoczesne materiały i eksportować je na zasadzie półfabrykatu czy surowca. Drugim potencjalnym obszarem zastosowań grafenu w Polsce jest inżynieria materiałowa. Tam jakość produkowanego grafenu nie musi być bardzo wysoka. Taki grafen można łączyć z innymi materiałami, np. kauczukiem czy tworzywami sztucznymi. Przez to materiałom tym nadaje się zupełnie inne w własności. Np. dzięki dodaniu grafenu guma może przewodzić ciepło, a to miałoby duże znaczenie np. przy produkcji uszczelek. Dyrektor ITME Przypomniał, że katastrofa wahadłowca Challenger w 1986 r. była spowodowana wyciekiem paliwa przez uszczelkę, która w straciła elastyczność w wyniku przymrozku.
"Do tego typu kompozytów grafen może być z powodzeniem wykorzystywany w Polsce. Pod warunkiem, że znajdzie się firma, która będzie produkowała grafen na skalę przemysłową" - zaznaczył Łuczyński i podkreślił, że w ITME produkowane są jedynie gramy grafenu, a do masowej produkcji potrzebne byłyby tysiące kilogramów tego materiału. Jak zaznaczył dyrektor ITME, produkcją grafenu jest już wstępnie zainteresowana jedna z firma chemicznych. Dyrektor ITME stwierdził też, że jego instytut współpracuje już z operatorem sieci energetycznych. Być może połączenie grafenu z aluminium może usprawnić proces dostarczania energii elektrycznej i zmniejszyć straty energii.
eb, pap