Udział energii odnawialnej w globalnym miksie energetycznym z roku na rok wzrasta. Na OZE przestawiają się zarówno państwa, jak i wielkie przedsiębiorstwa. Strategia ta obejmuje także produkcję czystego wodoru do pozyskiwania energii i zasilania pojazdów wodorowych. Dzięki projektowi budowy elektrolizera w Jaśle, Grupa LOTOS wspiera rynek zielonego wodoru i przyczynia się do dekarbonizacji polskiej gospodarki.
Budowa unikatowej instalacji
Projekt badawczo-rozwojowy VETNI (po islandzku wodór) to perspektywiczne rozwiązanie wykorzystujące czysty wodór na potrzeby transportu miejskiego. Jego celem jest opracowanie wysoce efektywnej instalacji w oparciu o elektrolizery stałotlenkowe, zasilane energią elektryczną z odnawialnych źródeł.
LOTOS realizuje go w konsorcjum z Instytutem Energetyki oraz krakowską Akademią Górniczo-Hutniczą w Jaśle. Parametry elektrolizera pozwolą na produkcję ok. 16 kg czystego wodoru na dobę o czystości 99,999 proc., co pozwoli zatankować kilka samochodów zasilanych wodorem. Sam projekt ma wyznaczać nowe kierunki modernizacji obiektów przemysłowych. Będą obejmować przystosowanie ich do nowych celów wynikających z rozwoju gospodarki wodorowej.
- Strategicznym wyzwaniem Grupy LOTOS jest właściwe przygotowanie się do zbliżających się rewolucyjnych zmian na rynku paliwowym. Budowa silnej pozycji konkurencyjnej musi odbywać się poprzez wdrażanie unikalnych, innowacyjnych rozwiązań technologicznych, tworzonych we współpracy z najlepszymi partnerami, w co w pełni wpisuje się projekt VETNI - mówi Zofia Paryła, prezes zarządu Grupy LOTOS.
Na miejsce inwestycji nie bez powodu wybrano Jasło. Miasto ma świetne uwarunkowania techniczne, w tym potwierdzona ze spółką LOTOS Infrastruktura dostępność pary technologicznej o wymaganych dla elektrolizera parametrach. Ponadto elementy do elektrolizera będzie produkował Oddział Ceramiki CEREL, znajdujący się w bliskiej odległości od Jasła, w Boguchwale.
– Chcemy osiągnąć dwa cele. Pierwszym jest opracowanie, budowa i weryfikacja w rzeczywistych warunkach pracy unikalnej instalacji ze stałotlenkowymi elektrolizerami, które są najbardziej sprawnymi urządzeniami do produkcji wodoru. Drugim celem jest realizacja postulatów Polskiej Strategii Wodorowej, w szczególności w zakresie dekarbonizacji procesów i zwiększania udziału niskoemisyjnych paliw w wielu gałęziach gospodarki – mówi prof. Jakub Kupecki, kierownik Centrum Technologii Wodorowych Instytutu Energetyki.
Nowy kierunek modernizacji
Jak zapewniają autorzy projektu, VETNI jest przedsięwzięciem unikalnym na skalę światową ze względu na głęboką integrację elektrolizerów SOE z istniejącym procesem, który będzie przystosowany do nadania mu nowej roli. Wykorzystanie obiektu rafineryjnego jako źródła pary w instalacji wytwarzania wodoru pozwala nie tylko na poprawę efektywności procesu, ale także na zagospodarowanie aktywów przemysłowych w nowych zastosowaniach, w tym dla potrzeb wytwarzania wodoru i paliw pochodnych.
Projekt ma wyznaczać nowe kierunki modernizacji obiektów przemysłowych, obejmujące ich przystosowanie do nowych celów, które będą wynikały z sukcesywnego rozwoju gospodarki wodorowej.
- Rozwój nowoczesnych technologii energetycznych oraz paliowych był zawsze w centrum zainteresowania AGH w Krakowie. Efektywność użytkowania energii jest jedną z miar rozwoju cywilizacyjnego i gospodarczego, natomiast dostępność energii i opanowanie nowych, niskoemisyjnych technologii warunkują dalszy zrównoważony rozwój - mówi prof. Konrad Świerczek, prodziekan ds. współpracy i nauki Wydziału Energetyki i Paliw Akademii Górniczo-Hutniczej im. Stanisława Staszica w Krakowie.
- Projekt charakteryzuje się wysokim stopniem innowacyjności oraz bazuje na polskich rozwiązaniach technologicznych i materiałowych. Długoczasowa stabilność pracy oraz wysoka efektywność działania elektrolizera zostaną zapewnione m.in. poprzez wykorzystanie nowej grupy opracowywanych w AGH materiałów do konstrukcji elektrody powietrznej, w których zminimalizowana zostanie zawartość toksycznego i drogiego kobaltu. Realizacja przedsięwzięcia będzie niewątpliwe ważnym krokiem na drodze transformacji energetycznej w kierunku wykorzystania źródeł niskoemisyjnych – dodaje prof. Świerczek.
Koncepcja została wysoko oceniona przez ekspertów Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. Wniosek o dofinansowanie z Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój otrzymał pozytywną decyzję. Łączny budżet projektu VETNI wynosi ponad 9,5 mln zł, z czego dofinansowanie dla konsorcjum wyniesie około 7,8 mln zł, czyli ponad 80 proc.
Projekt jest współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój 2014-2020, Działanie 1.1 „Projekty B+R przedsiębiorstw”, Poddziałanie 1.1.1 „Badania przemysłowe i prace rozwojowe realizowane przez przedsiębiorstwa”. W portfelu projektowym, w zależności od czynników rynkowych, znaleźć się może również, m.in.: budowa kompleksu benzyn motorowych, budowa kompleksu olefinowego wraz z produkcją ETBE, budowa morskiego terminala przeładunkowego produktów ropopochodnych na Martwej Wiśle czy też inwestycja w instalację olejów przepracowanych.
- Realizacja projektów B+R jest obarczona dużym ryzykiem biznesowym, dlatego też zależy nam na korzystaniu z dostępnego dofinansowania zewnętrznego. Kluczową kwestią decydującą o powodzeniu prac badawczo-rozwojowych jest natomiast właściwy dobór partnerów - mówi Jarosław Wróbel, wiceprezes zarządu ds. inwestycji i innowacji Grupy LOTOS.
Wodór w Grupie LOTOS
Projekt doskonale wpisuje się w założenia projektu „Polskiego porozumienia wodorowego”. Stanowi ono wyraz woli administracji publicznej, przedstawicieli przedsiębiorców i nauki oraz jednostek otoczenia biznesu podjęcia wspólnych działań na rzecz rozwoju gospodarki wodorowej w Polsce. Porozumienie będzie stanowić kluczowy instrument wykonawczy „Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do 2040 r”., określając listę długofalowych działań.
Tymczasem Grupa LOTOS postawiła na wodór już dawno, co pozwoliło jej znaleźć się czołówce największych producentów tego surowca w kraju. Poza projektem VENTI, spółka realizuje projekty zarówno w obszarze produkcji, jak i dystrybucji, czyli Green H2 i Pure H2.
Produkcja wodoru na potrzeby własne Grupy przekracza 14 proc. całkowitego udziału w polskim rynku. Inicjatywy związane z rozwojem paliw alternatywnych, w szczególności właśnie wodoru, stanowią jeden z kluczowych obszarów rozwoju koncern.
Warto podkreślić, że LOTOS nie tylko angażuje się w projekty związane z technologiami wodorowymi, ale bierze też czynny udział w tworzeniu legislacji w tym obszarze i otwiera się na możliwość szerszego rozwoju technologii wodorowych przeznaczonych np. dla transportu szynowego czy żeglugi.
Dalsze rozpowszechnianie artykułu tylko za zgodą wydawcy tygodnika Wprost.
Regulamin i warunki licencjonowania materiałów prasowych.