Definicja wypadku w drodze do/z pracy
Definicję wypadku w drodze do lub z pracy określa ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dokument z dnia 17 grudnia 1998 roku). Wynika z niej, że jest to zdarzenie nagłe i wywołane przyczyną zewnętrzną. W praktyce oznacza to, że aby uznać dane zdarzenie za wypadek w drodze do lub z pracy pracownik nie może się go spodziewać, ani spowodować umyślnie własnym zachowaniem.
Wypadek można uznać wypadkiem w drodze do lub z pracy również tylko jeśli przytrafi się na najkrótszej (lub najdogodniejszej komunikacyjnie) drodze pomiędzy miejscem zamieszkania pracownika a jego zakładem pracy(lub innym miejscem wykonywania działalności stanowiącej podstawę do ubezpieczenia rentowego).
Jeśli powrót do domu lub droga do pracy została przerwana i wówczas zdarzył się wypadek, nie nosi on znamion wypadku w drodze do lub z pracy. Sytuacja zmienia się, jeśli pracownik zboczył z najkrótszej drogi do lub z pracy z powodu życiowo uzasadnionego i przerwa w jego podróży wynosiła możliwie jak najkrócej. Wypadek, który wystąpi w asyście takich okoliczności, wciąż będzie pasował do definicji wypadku w drodze do lub z pracy.
Przykład 1: Jeśli nieuważny rowerzysta potrąci pracownika wracającego z pracy, który nadłożył nieco drogi do domu, aby odebrać dziecko z przedszkola, to zdarzenie to może zostać uznane za wypadek w drodze z pracy. Pracownik przerwał bowiem najkrótszą drogę do domu z powodu życiowo uzasadnionego.
Przykład 2: Pracownik wyszedł za zgodą przełożonego z miejsca zatrudnienia w godzinach pracy i udał się do urzędu, aby załatwić sprawę osobistą. Po jej zakończeniu miał wrócić do miejsca pracy i kontynuować swoje obowiązki. Po drodze zderzył się na chodniku z jadącym za szybko rowerzystą, którego nie zauważył. Wypadek, któremu uległ, najprawdopodobniej nie zostanie uznany za wypadek w drodze do lub z pracy, ponieważ miał miejsce w czasie przerwy w świadczeniu pracy.
Za wypadek w drodze do lub pracy uznaje się jednak także zdarzenie, które miało miejsce podczas regulaminowej przerwy na jedzenie, jeśli pracownik wybrał się w tym czasie do swojego domu lub np. pobliskiej restauracji.
Zdarzenie mające miejsce podczas pracy w delegacji (np. na drodze pomiędzy hotelem a miejscem pracy) także traktowane jest na zasadach wypadku w drodze do lub z pracy.
Jak zgłosić wypadek w drodze do/z pracy? Wymagane procedury
Wypadek w drodze do lub z pracy powinien być zgłoszony pracodawcy niezwłocznie, czyli natychmiast po wystąpieniu lub kiedy tylko ustaną przyczyny uniemożliwiające jego zgłoszenie (np. poszkodowany pozostaje nieprzytomny itp.). Spóźnione zgłoszenie wypadku w drodze do lub z pracy i brak uzasadnionej przyczyny zwłoki może poskutkować nieuznaniem danego zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy.
Po otrzymaniu zgłoszenia o wystąpieniu wypadku w drodze do lub z pracy pracodawca ma 14 dni na ustalenie wszystkich okoliczności i przyczyn zdarzenia i sporządzenie tzw. karty wypadku. To czas, w którym pracownik zostanie poproszony o pisemne opisanie zdarzenia. Warto sporządzić taki dokument jak najbardziej szczegółowo, bo może on zaważyć na uznaniu czy też nieuznaniu wypadku, jako wypadek w drodze do lub z pracy. Pracodawca skontaktuje się również z lekarzami, policją, świadkami i wszystkimi innymi osobami, które mają wiedzę, co do przebiegu i skutków zdarzenia.
Na podstawie materiałów zbieranych przez 14 dni, których zwieńczeniem jest karta wypadku, pracodawca uzna lub nie uzna dane zdarzenie za wypadek w drodze do lub z pracy. Niesie to z sobą różne konsekwencje dla pracownika. W przypadku nieuznania zdarzenia za wypadek w drodze do lub z pracy pracodawca ma obowiązek dołączyć do karty wypadku stosowne uzasadnienie takiej decyzji.
Wypadek w drodze do/z pracy — ile wynagrodzenia przysługuje pracownikowi?
Jeśli pracodawca uzna zdarzenie za wypadek w drodze do lub z pracy, poszkodowanemu pracownikowi, który nie może podjąć się obowiązków służbowych ze względu na stan zdrowia, przysługuje świadczenie chorobowe w wysokości 100% wynagrodzenia, jakie otrzymuje, kiedy jest zdrowy i świadczy pracę.
Jeśli natomiast zdarzenie nie zostanie uznane za wypadek w drodze do lub z pracy, niezdolny do wykonywania swoich obowiązków pracownik nie ma prawa do pobierania 100% wynagrodzenia. Najczęściej, do zakończenia rekonwalescencji, przebywa wówczas na “zwykłym” L4 i pobiera 80% wypłaty (100% dotyczy kobiet w ciąży).
Wypadek w drodze do lub z pracy — ZUS
Okres wypłacania zasiłku chorobowego (100% wynagrodzenia) w wyniku ucierpienia w wypadku w drodze do lub z pracy wynosi 182 dni.Jeśli po upływie tego czasu pracownik wciąż nie może wrócić do pracy, ale istnieje szansa, że będzie to możliwe po zakończeniu leczenia lub rehabilitacji, powinien starać się o przyznanie zasiłku rehabilitacyjnego wypłacanego przez ZUS.Jego stawka jest mniejsza, niż poprzedni zasiłek chorobowy i wynosi 90% wcześniej pobieranego wynagrodzenia przez pierwsze 3 miesiące oraz 75% przez kolejne 9 miesięcy. ZUS nie wypłaca zasiłku rehabilitacyjnego dłużej niż rok kalendarzowy. Po upływie 12 miesięcy poszkodowany pracownik, niezdolny do pracy trwale lub czasowo, może uzyskać od tej instytucji rentę.
Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu powstały w wyniku wypadku przy pracy jest podstawą ubiegania się o odszkodowanie. Takie jednorazowe świadczenie pieniężne nie jest jednak wypłacane przez ZUS, gdy mowa o wypadku w drodze do lub z pracy.
Czytaj też:
Jak rozplanować budżet domowy?