Uchwalenie nowej ustawy, która wprowadza świadczenie wspierające osoby z niepełnosprawnościami, wychodzić ma naprzeciw potrzebom jednostek najbardziej tego potrzebującym oraz ich rodzin. Rozwiązanie to ma na celu zapewnić takim osobom pewnego rodzaju rekompensatę za ograniczenia, które wynikają z niepełnosprawności. Czym jednak dokładnie będzie świadczenie wspierające? Jaka będzie jego wysokość? Kiedy i w jaki sposób będzie można o nie zawnioskować? Na te wszystkie pytania odpowiadamy w niniejszym artykule.
Czym zgodnie z nową ustawą ma być świadczenie wspierające?
Świadczenie wspierające to świadczenie kierowane do osób niepełnosprawnych mających potrzebę wsparcia w pokryciu części wydatków niezbędnych do zaspokojenia im szczególnych potrzeb życiowych. Uzasadnienie projektu wskazuje tu na osoby, które mają największe trudności w samodzielnym funkcjonowaniu.
Świadczenie to przysługiwać ma więc każdej osobie niepełnosprawnej (legitymującej się odpowiednim orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność), która ukończyła 18 rok życia i ma potrzebę takiego wsparcia.
Świadczenie w odróżnieniu od wielu innych programów trafiać będzie przy tym bezpośrednio do osób niepełnosprawnych, nie zaś do ich opiekunów.
Wysokość świadczenia wspierającego
Wysokość świadczenia wspierającego, zgodnie z podpisaną przez Prezydenta ustawą, bazować będzie na kwocie renty socjalnej (która obecnie, od 1 marca 2023 r., wynosi 1588,44 zł brutto) i zależeć będzie od decyzji ustalającej odpowiedni poziom potrzeby wsparcia dla każdej konkretnej osoby niepełnosprawnej, która o to zawnioskuje.
Decyzje te wydawać będą wojewódzkie zespoły do spraw orzekania o niepełnosprawności, a kwoty z nich wynikające wynosić będą od 40 proc. do 220 proc. wysokości renty socjalnej.
Zespoły te, na podstawie analizy danej osoby, jej sytuacji życiowej, możliwości oraz potrzeb, przyznawać będą punkty obrazujące skalę potrzeby wsparcia.
Ilość punktów zależeć będzie przy tym między innymi od: wieku osoby niepełnosprawnej, rodzaju niepełnosprawności oraz zdolności do samodzielnego wykonywania określonych czynności i zadań związanych z codziennym funkcjonowaniem.
Zakresy punktowe, odpowiadające konkretnym procentom renty socjalnej, wyglądać mają następująco:
- Od 70 do 74 punktów – świadczenie wspierające wynoszące 40 proc. renty socjalnej;
- Od 75 do 79 punktów – świadczenie wspierające wynoszące 60 proc. renty socjalnej;
- Od 80 do 84 punktów – świadczenie wspierające wynoszące 80 proc. renty socjalnej;
- Od 85 do 89 punktów – świadczenie wspierające wynoszące 120 proc. renty socjalnej;
- Od 90 do 94 punktów – świadczenie wspierające wynoszące 180 proc. renty socjalnej;
- Od 95 do 100 punktów – świadczenie wspierające wynoszące 220 proc. renty socjalnej.
Komu nie będzie przysługiwało świadczenie wspierające?
Nie wszystkim osobom, legitymującym się odpowiednim orzeczeniem potwierdzającym niepełnosprawność, nowe świadczenie będzie przysługiwać.
Świadczenia wspierającego nie otrzymają osoby:
- Umieszczone w domu pomocy społecznej, w rodzinnym domu pomocy, zakładzie opiekuńczo-leczniczym, zakładzie pielęgnacyjno-opiekuńczym, placówce zapewniającej całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, zakładzie karnym, zakładzie poprawczym, areszcie śledczym oraz schronisku dla nieletnich;
- Uprawnione do otrzymywania świadczenia o podobnym charakterze za granicą (chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej);
- Których inne osoby uprawnione są do otrzymywania za granicą świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką nad osobą uprawnioną do otrzymania świadczenia wspierającego (chyba że dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej).
W jaki sposób będzie można starać się o świadczenie wspierające?
Świadczenie wspierające wypłacać będzie Zakład Ubezpieczeń Społecznych i to do tej instytucji składać będzie się wnioski o jego uzyskanie.
Wnioski złożone będą mogły przy tym zostać wyłącznie w formie elektronicznej i zawierać powinny:
- Odpowiednie dane osoby niepełnosprawnej, w tym jego: imię, nazwisko, nazwisko rodowe, datę urodzenia, adres miejsca zamieszkania, obywatelstwo, płeć, numer PESEL (lub jeśli dana osoba nie posiada numeru PESEL – numer i serię dokumentu potwierdzającego jego tożsamość), adres poczty elektronicznej, numer telefonu oraz numer rachunku płatniczego;
- Numer decyzji ustalającej poziom wsparcia.
Powyższe oznacza, że osoba starająca się o świadczenie wspierające najpierw będzie musiała otrzymać decyzję od właściwego wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Dopiero w miesiącu, w którym decyzja taka stanie się ostateczna, możliwe będzie zawnioskowanie do ZUS-u o nowe świadczenie.
Kiedy świadczenie wspierające wchodzi w życie?
O uzyskanie świadczenia wspierającego osoby niepełnosprawne będą mogły starać się od dnia 1 stycznia 2024 roku. Ustawa zakłada przy tym szereg przepisów przejściowych, w tym również tych o możliwości pozostania przy obecnie funkcjonujących świadczeniach i zasiłkach na dotychczasowych zasadach.
Zmiany w świadczeniu pielęgnacyjnym – opiekuni w końcu będą mogli pracować!
Co bardzo ciekawe, ustawa oprócz wprowadzenia nowego świadczenia, zmienia także świadczenie już funkcjonujące w polskim systemie prawnym. Mowa tu o świadczeniu pielęgnacyjnym. Ustawodawca przychylił się tu do bardzo głośnych w ostatnich miesiącach próśb opiekunów osób niepełnosprawnych i umożliwił im podejmowanie aktywności zawodowej, która wcześniej, przy pobieraniu tego świadczenia, była niemożliwa.
Czytaj też:
Osoby z niepełnosprawnością otrzymają dodatkowe środki. Sejm podjął decyzję