Już w sierpniu do Sejmu trafił projekt nowelizacji ustawy ozapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi, przewidujący utworzenie Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych. Fundusz ma zapewnić środki na wypłaty dla osób, u których doszło do niepożądanych skutków poszczepiennych po podaniu preparatu przeciwko koronawirusowi.
Choć drukowi nadano numer, projekt nie trafił do tej pory do prac w komisjach. W międzyczasie własny projekt przygotowali posłowie PiS i Porozumienia. Trafi pod obrady na najbliższym posiedzeniu Sejmu, najprawdopodobniej 8 grudnia. Propozycja poselska jest zasadniczo zbieżna z projektem rządowym, przy czym rządowa nowelizacja przewidywała więcej rozwiązań poświęconych lepszemu monitorowaniu odmów szczepień.
Szybką ścieżkę dla Funduszu Kompensacyjnego uzgodniono na spotkaniu wiceministra zdrowia Waldemara Kraski z przedstawicielami wszystkich klubów i kół parlamentarnych, jako element „walki z pandemią”.
Warunkiem wypłaty jest co najmniej 14-dniowa hospitalizacja
Świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało zarówno wtedy, gdy działanie niepożądane szczepionki było bezpośrednią przyczyną hospitalizacji, jak i wtedy, gdy następstwem działania niepożądanego było pogorszenie stanu zdrowia wymagające hospitalizacji przez okres nie krótszy niż 14 dni. Podstawą do wypłaty świadczenia przy hospitalizacji trwającej krócej niż 14 dni będzie wyłącznie wstrząs anafilaktyczny, który „który choć jest stanem szybko pod wpływem leczenia ustępującym, stanowi poważne działanie niepożądane” – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Świadczenia w przypadku szczepień rutynowych, ale nie zalecanych
Docelowo świadczeniami kompensacyjnymi będą objęte szczepienia wykonane rutynowo w ramach obowiązkowych szczepień ochronnych przede wszystkim dzieci i młodzieży do 19. roku życia, nieobowiązkowe szczepienia akcyjne, które są przeprowadzane w sytuacji epidemii organizowane przez organy państwa i finansowane ze środków budżetu państwa, takich jak szczepienia przeciw odrze, meningokokom lub Covid-19 oraz szczepienia akcyjne, które mogą być potencjalnie wprowadzane w stanie epidemii w przepisach wydanych na podstawie ustawy zakaźnej (np. przeciw chorobom o szczególnie wysokiej śmiertelności, takiej jaką w przeszłości była ospa prawdziwa).
W przypadku szczepień obowiązkowych realizowanych w ramach rutynowego, corocznego Programu Szczepień Ochronnych świadczenie kompensacyjne będzie przysługiwało również w sytuacji, gdy obowiązkowe szczepienie ochronne zostało wykonane szczepionką inną, niż ta, która została zakupiona przez ministra zdrowia. Świadczenie kompensacyjne nie obejmie natomiast przypadków działań niepożądanych, które wystąpiły po szczepieniu w ramachszczepień zalecanych.
Przyznane w drodze decyzji świadczenie kompensacyjne będzie zaliczane na poczet zadośćuczynienia lub odszkodowania w postępowaniu cywilnym.
Ile wyniesie świadczenie kompensacyjne?
Świadczenie kompensacyjne będzie miało charakter zryczałtowanej kwoty, a jego wysokość zależała przede wszystkim od długości okresu hospitalizacji. Świadczeniem kompensacyjnym zostaną objęte działania niepożądane, które wystąpiły w wyniku szczepień wykonanych przeciwko COVID-19 przeprowadzonych po dniu 26 grudnia 2020 r., oraz pozostałe szczepienia ochronne objęte przepisami projektowanej ustawy przeprowadzone od dnia 1 stycznia 2023 r. Elementem świadczenia kompensacyjnego mogą być także koszty dalszego leczenia lub rehabilitacji po zakończeniu przez pacjenta hospitalizacji do wysokości 10 000 zł, przy czym limit świadczenia kompensacyjnego wyniesie 100 000 zł.
Skąd takie właśnie liczby? W uzasadnieniu czytamy, że limity zostały oszacowane w oparciu o przybliżone wartości względem wysokości maksymalnego jednorazowego odszkodowania z tytułu uszczerbku na zdrowiu spowodowanego wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową.
Jak ubiegać się o świadczenie?
Wniosek o przyznanie świadczenia kompensacyjnego może być złożony w terminie do roku od dnia, który był ostatnim dniem obserwacji albo hospitalizacji. W każdym przypadku okres na złożenie wniosku upływa w terminie 3 lat od dnia dokonania szczepienia.
Świadczenie będzie przyznawane uzyskiwane w trybie postępowania administracyjnego zakończonego decyzją administracyjną Rzecznika Praw Pacjenta. W toku postępowania zasięgnie on opinii Zespołu do spraw Świadczeń z Funduszu Kompensacyjnego Szczepień Ochronnych. Od niekorzystnej decyzji będzie można odwołać się do sądu.
Niepożądane odczyny poszczepienne w liczbach
Na każde 10 milionów podanych dawek na świecie występuje kilkadziesiąt poważnych odczynów poszczepiennych w postaci rekcji alergicznych, które stanowią trudną do przewidzenia indywidualną reakcję organizmu na podanie szczepionki.
Średnio, każdego roku w Polsce rejestrowanych jest 2 000–3 500 NOP. Jeden NOP występuje średnio raz na 10 000 podanych dawek szczepionki. Częstość występowania NOP zależy od rodzaju szczepionki. W 2016 r. zarejestrowano łącznie 2 341 NOP, w tym trzy przypadki NOP ciężkich. W 2017 r. zarejestrowano łącznie 3 535 NOP, w tym jedenaście przypadków ciężkich. W 2018 r. zarejestrowano łącznie 3 639 NOP, w tym jedenaście przypadków ciężkich. W 2020 zarejestrowano 1 929 NOP, w tym 5 przypadków ciężkich.
Czytaj też:
Obowiązek szczepień przeciw COVID-19 w Polsce. W poniedziałek projekt trafi do Sejmu
W przypadku szczepień przeciwko COVID-19 realizowanych w ramach Narodowego Programu Szczepień, zarejestrowano od dnia 28 grudnia 2020 r. do dnia 27 kwietnia 2021 r. 3 467 NOP, w tym 112 osób było podanych hospitalizacji. U 28 osób wystąpił wstrząs anafilaktyczny bez konieczności hospitalizacji, u 7 osób była wymagana po zdarzeniu hospitalizacja, krótsza niż 14 dni. Dwie osoby były hospitalizowane powyżej 14 dni, jedna osoba powyżej 30 dni. W przypadku 50 zgłoszonych zdarzeń długość hospitalizacji nie została ustalona, a w przypadku 59 osób trwała krócej niż 14 dni. Przyjmując szacowany poziom zaszczepienia populacji aktualnie uprawnionej do podania szczepionki przeciwko COVID-19, w tym roczniki 2004–2005, należy uwzględnić poziom 70 proc. zaszczepienia populacji, co daje podanie 44 mln dawek szczepionek – czytamy w uzasadnieniu projektu.
Fundusz wart co najmniej 5 mln zł
Szacuje się, że do końca roku wśród zgłoszonych NOP zostanie przekazana informacja o wystąpieniu 470 hospitalizacji. U 118 osób wystąpi wstrząs anafilaktyczny bez konieczności hospitalizacji, u 30 osób będzie wymagana hospitalizacja, krótsza niż 14 dni. Dziewięć osób będzie hospitalizowanych powyżej 14 dni, a pięć osób powyżej 30 dni.
Powyższe informacje pozwalają założyć, że przy przewidywanym poziomie zaszczepienia populacji, koszt świadczeń wypłacanych z Funduszu wyniesie 5 211 480 zł, co w przypadku dodatkowo uwzględnienia niedoszacowanych świadczeń w zakresie hospitalizacji o nieznanej liczbie dni (210 przypadków), zwiększa kwotę o dodatkowe 4,2 mln zł – napisano dalej w uzasadnieniu.
Czytaj też:
Gawkowski odpowiada negującym koronawirusa. „Chodźcie ze mną na cmentarz”