Jak działają przetargi komornicze? Kto może wziąć w nich udział?

Choć droga od rozpoczęcia trwania długów do skierowania sprawy do komornika sądowego i wykonania tytułu wykonawczego jest długa, wciąż wiele osób nie radzi sobie z należnymi spłatami i wpada w jeszcze większe spirale zadłużenia. Według Rejestru Dłużników BIK InfoMonitor aż 2,73 mln osób w Polsce posiada niespłacone należności na łączną kwotę wynoszącą 5,8 mld zł (dane za 2020 rok).

Czym skutkuje brak spłaty należności?

Brak spłaty rat kredytowych i pożyczkowych, zapłaty rachunków za media czy należności za towary kończy się wszczęciem postępowania egzekucyjnego, które jest prowadzone przez komornika sądowego. Ma on prawo do zajęcia wynagrodzenia, konta bankowego i nieruchomości oraz ruchomości dłużnika. By móc uzyskać z nich pieniądze, organizowane są przetargi komornicze. Sprawdź, czym one są oraz na czym polegają.

Przetarg komorniczy – co to jest?

Jeśli zajęcia wynagrodzenia dłużnika i przejęcie środków zgromadzonych na jego rachunkach bankowych nie poskutkowało w egzekucji wymaganych należności, komornik sądowy zajmuje przedmioty należące do majątku osoby zadłużonej. Sposobem na ich spieniężenie są właśnie przetargi, czyli inaczej licytacje komornicze, które odbywają się na podstawie wniosku egzekucyjnego wierzyciela oraz tytułu wykonawczego.

Licytacje komornicze są rodzajem publicznej sprzedaży, w której może wziąć udział każda osoba zainteresowana. O terminie i przedmiocie licytacji informują stosowne obwieszczenia. Ich przebieg jest ściśle uregulowany przez Kodeks postępowania cywilnego. Przetarg komorniczy przeprowadzany jest przez komornika na zasadzie licytacji – a więc wygrywa go osoba, która zaoferuje najwyższą kwotę za dany przedmiot, przelicytowując pozostałych uczestników.

Co może być przedmiotem przetargu komorniczego?

Przedmiotem licytacji może być każda rzecz należąca do dłużnika, której pozbycie nie uniemożliwi jej wykonywania pracy oraz codziennych czynności niezbędnych do życia. Publiczna sprzedaż może dotyczyć zarówno ruchomości, czyli np. samochodu, motocyklu, rowery, łodzi, dzieł sztuki, odzieży, biżuterii, sprzętu RTV, sprzętu AGD, zegarków, mebli, antyków jak i nieruchomości, do których należą domy, mieszkania, działki, grunty, magazyny czy gospodarstwa rolne.

Do ich licytacji może dojść w terminie min. 2 tygodni od momentu uprawomocnienia ich zajęcia przez komornika sądowego. Termin ten nie obowiązuje w przypadku przedmiotów, które mają krótki termin przydatności lub mogą ulec zepsuciu, jak również inwentarza żywego.

Egzekucji nie mogą zaś zostać podlegać m.in. zapasy żywności i opału na okres miesiąca, wózek inwalidzki, odzież robocza, pościel i ubrania niezbędne na co dzień dla dłużnika i osób będących na jego utrzymaniu czy przedmioty niezbędne do odbywania praktyk religijnych.

Kto może wziąć udział w przetargu komorniczym?

Licytacje komornicze są otwarte i publiczne, co oznacza, że może w nich wciąć udział każda osoba, która jest zainteresowana nabyciem przedmiotu przetargu. Wyjątkiem jest uczestnictwo osób blisko spokrewnionych z dłużnikiem lub komornikiem. Wykluczeni z przetargu są zatem ich małżonkowie, rodzice, dzieci oraz rodzeństwo.

Według obowiązujących przepisów w licytacji nie mogą również brać udziału osoby, które nie dopełniły formalności związanej z zakupem przedmiotów poprzedniej licytacji. Warto również dodać, że na licytacji nie trzeba zjawić się osobiście – można być reprezentowanym przez daną osobę, pod warunkiem dyspozycji pełnomocnictwa.

Wadium – obowiązek licytującego

Podstawowym warunkiem wzięcia udziału w przetargu komorniczym jest uiszczenie opłaty, czyli wniesienie wadium. Wynosi ono 10% oszacowanej kwoty wartości licytowanego przedmiotu. Nie dotyczy to jednak przedmiotów poniżej 5 000 zł. Wpłaty należy dokonać osobiście w kancelarii komornika lub zdalnie za pomocą przelewu na wskazany numer rachunku bankowego.

Termin na wniesienie wadium kończy się jeden dzień przed terminem przetargu. Osoby, które nie wygrają licytacji otrzymują zwrot wniesionych kosztów, zaś wygrany licytant pokryje koszt wylicytowanego przedmiotu pomniejszony o wysokość wniesionego wadium.

Obwieszczenie o przetargu – gdzie szukać?

Informacje o danej licytacji są podawane do wiadomości publicznej. Można je znaleźć zarówno bezpośrednio w budynku komornika lub właściwego sądu, jak i w internecie – na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej oraz komornika, a nawet w lokalnych portalach online czy w lokalnej prasie. W obwieszczeniu o przetargu musi się znaleźć informacja o dacie, adresie miejsca, w którym się on odbędzie, przedmiocie licytacji, szacunkowej wartości przedmiotu oraz cenie wywoławczej oraz wysokości wadium, które należy uiścić. Należy również podać informację o tym, czy jest to pierwsza czy druga licytacja.

Kiedy podawana jest informacja o przetargu?

Obwieszczenie o przetargu komorniczym podaje się do wiadomości nie później niż w terminie dwóch tygodni przed planowaną datą licytacji. Jeśli jej przedmiotem będzie nieruchomość, każda osoba zainteresowana jej posiadaniem, ma prawo dokonać jej oględzin – w określonych godzinach i terminach – jak i mieć dostęp i wgląd do wszelkich dokumentów i aktów podstępowania egzekucyjnego. Tymi dokumentami dysponuje komornik sądowy i to właśnie u niego w kancelarii można się z nimi zapoznać.

Jak przebiegają licytacje komornicze?

Przebieg przetargu komorniczego jest ściśle określony przez odpowiednią ustawę. Co ważne, może się on odbyć nawet w sytuacji, gdy pojawi się tylko jeden licytant, czyli osoba zainteresowana nabyciem przedmiotu licytacji. Jeśli jednak osób chętnych będzie więcej, odbywa się licytacja od kwoty początkowej, która w pierwszej turze nie może być niższa niż równowartość 75% wartości przedmiotu.

Każde kolejne podbicie kwoty nie może być niższe niż 1% ceny wywoławczej. Wygrywa osoba, która zaoferuje najwyższą kwotę, ta zostanie zaakceptowana i przybita przez komornika, a po trzykrotnym wezwaniu do licytacji nie zgłosi się żaden licytant oferujący wyższą kwotę. Osoba, która wygra przetarg komorniczy danego przedmiotu staje się jego pełnoprawnym właścicielem.

W sytuacji, gdy na pierwszej licytacji dany przedmiot nie zostanie sprzedany, zostaje wyznaczony drugi termin. Podczas drugiego przetargu zmienia się cena danej rzeczy – zostaje ona obniżona do 50% szacunkowej wartości przedmiotu.

Zapłata za wygrany przetarg komorniczy

Zapłata odpowiedniej kwoty za wylicytowany przedmiot musi nastąpić w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania do zapłaty. Należy ją uiścić za pomocą przelewu bankowego na podany rachunek sądu.

W przypadku, gdy dłużnik lub komornik będzie miał wątpliwości, co do poprawności przetargu lub któraś ze stron uzna, że cena przedmiotu jest zbyt niska, istnieje możliwość wniesienia skargi na udzielenie przybicia. Wówczas licytant, który zaoferował najwyższą kwotę i wygrał licytację, może zrezygnować z zakupu i otrzymać zwrot gotówki, jeśli skarga nie została rozstrzygnięta w terminie 14 dni.

Czytaj też:
Zmiany w rządzie Morawieckiego. Prezydent Duda powołał nowego ministra