Na jakim etapie dekarbonizacji ciepłownictwa systemowego jest Fortum?
Fortum rozpoczęło swoją przygodę z dekarbonizacją około 10 lat temu. Zainwestowaliśmy w elektrociepłownie w Zabrzu i Częstochowie, w których mamy współspalanie węgla z paliwami alternatywnymi, takimi jak biomasa czy RDF. Dzisiaj idziemy dalej. Dywersyfikujemy nasze rozwiązania w kierunku transformacji energetycznej i dekarbonizacji.
Świetnym przykładem jest rozwiązanie, które zastosowaliśmy we wrocławskim systemie ciepłowniczym. Wrompa, wrocławska pompa ciepła na ścieki nieoczyszczone to wielkoskalowa, pionierska pompa ciepła. Pionierska bo nie ma takiej drugiej w polskich systemach ciepłowniczych. To rozwiązanie stosowane w krajach nordyckich, które przenieśliśmy do Polski. Nasza Wrompa jest świetnym przykładem na to, jak można dekarbonizować i dywersyfikować źródła ciepła w systemach ciepłowniczych. Ma moc 12,5 MW i może pokryć zapotrzebowanie na ciepło w takim mieście jak Wrocław nawet do 5 proc.
Mamy bardzo ambitny plan, żeby do końca 2027 r. w ogóle przestać spalać węgiel. Idziemy w kierunku zastąpienia węgla biomasą, ale również w kierunku elektryfikacji. Niektóre tego typu projekty są już w realizacji, choćby modernizacja elektrociepłowni w Częstochowie.
Wróćmy jeszcze na chwilę do samej Wrompy. Czy można prosto zobrazować naszym widzom i czytelnikom, jak ona działa, jak wytwarza ciepło, które później trafia do mieszkańców Wrocławia?
W ściekach, które są obecne w każdym mieście w Polsce jest pewna energia cieplna, którą można odebrać i wykorzystać. Temu właśnie służy sama pompa ciepła – odbiera ciepło i przekazuje je do systemu ciepłowniczego Wrocławia. Nasza Wrompa jest urządzeniem na ścieki nieoczyszczone. Dlatego system, który zbudowaliśmy, składa się nie tylko z samej pompy, ale również systemu podczyszczania ścieków. Musimy najpierw oczyścić ścieki, aby mogły być wykorzystywane jako źródło ciepła.
Jedna Wrompa daje moc porównywalną do około tysiąca przydomowych pomp ciepła. Właściwie działa podobnie, jak te zamontowane przy domach tylko w mega skali. Składa się z takich samych elementów, jak parownik, sprężarki, skraplacz. Proces jest również podobny, jak w przydomowej pompie ciepła – odbieramy ciepło i kierujemy systemem ciepłowniczym, sieciami, węzłami do kaloryferów mieszkańców Wrocławia.
Mówiąc o samych inwestycjach, to jakie bariery napotykacie na drodze? Co można by w kraju poprawić, żeby sam proces dekarbonizacji i planów inwestycyjnych przyspieszył?
Ważna jest stabilność otoczenia – regulacyjnego i prawnego. Każdy inwestor musi mieć to na uwadze. W Polsce procesy administracyjne są niestety nadal wydłużone. Powinniśmy jednak iść nie tylko w kierunku uproszczenia procedur, ale też wprowadzenia jednolitej strategii precyzującej kierunki rozwoju sektora energii i ciepła, żeby inwestorzy mieli stabilność podejmowania decyzji inwestycyjnych. Według różnych scenariuszy, wiemy, że transformacja sektora ciepłowniczego będzie bardzo kosztowna. Może wynieść od 300 do 600 mld zł, więc decyzje inwestycyjne są potrzebne tu i teraz. Jednocześnie potrzebna jest stabilność otoczenia, żeby mogły być w ogóle podejmowane.
A jakie plany inwestycyjne ma Fortum w Polsce?
W naszym programie inwestycyjnym mocno akcentowane jest odejście od węgla. Pierwszym elementem strategii, który już realizujemy jest modernizacja elektrociepłowni w Częstochowie. Tam przechodzimy na 100 proc. biomasy, czyli zrębki drzewnej. Chcemy ten projekt zrealizować z końcem przyszłego roku. Przygotowujemy się również do przebudowy elektrociepłowni w Zabrzu i dekarbonizacji mocy szczytowych w kierunku elektryfikacji. Sięgamy po doświadczenia naszych kolegów i koleżanek z Finlandii, którzy realizują u siebie bardzo intensywny program inwestycyjny skoncentrowany właśnie na elektryfikacji ciepłownictwa.