Zdrowie to kluczowy czynnik decydujący o dobrym życiu i o dobrobycie społecznym. To, jak ono jest istotne, uświadomiła nam między innymi pandemia Covid-19, która pokazała też, jak ważne dla bezpieczeństwa kraju jest bezpieczeństwo lekowe oraz współpraca w tym zakresie sektora publicznego z prywatnym, w tym z firmami farmaceutycznymi.
W panelu „Zdrowie jako koło zamachowe gospodarki, demografii i bezpieczeństwa” uczestniczyli:
- Dr hab. n. med. Radosław Sierpiński, prezes Agencji Badań Medycznych
- Agnieszka Grzybowska-Zalewska, prezes Sanofi Polska
- Laurent Renaudie, prezes Sandoz Polska
- Cristiano Costanzo, dyrektor generalny GSK w Polsce
- Aleksander Kwieciński, dyrektor generalny AbbVie Polska
- Justin Gandy, dyrektor zarządzający MSD Polska
- Phil Krzyzek, prezes zarządu Merck Polska
Moderatorami panelu byli: Katarzyna Pinkosz z „Wprost” i Krzysztof Jakubiak z mZdrowie.pl.
Platforma współpracy Warsaw Health Innovation Hub
– Tego typu współpraca jest wręcz niezbędna i my w Polsce się tego właśnie uczymy. W tym celu dwa lata temu stworzony został Warsaw Health Innovation Hub, czyli pierwsza platforma, w ramach której zaczynamy rozmawiać o tym, czego potrzebuje polski system ochrony zdrowia i co mogą zrobić duże firmy, aby rozwijał się on tak, jak zachodnie systemy, na których próbujemy się wzorować. Ważne jest, że przy tym wspólnym stole zasiadają zarówno decydenci, jak i przedstawiciele Agencji oraz biznesu, dzięki temu można porozmawiać o tym, co jest możliwe do zrobienia w Polsce – mówił Radosław Sierpiński, prezes Agencji Badań Medycznych, dodając także, że powstanie platformy jest precedensem w Polsce.
– Myślę, że z tej perspektywy jest to bardzo istotna inicjatywa, dzięki której wszyscy uczymy się, jak stabilna i przewidywalna może być legislacja czy harmonizacja na poziomie europejskim jest niebezpieczna i czy jest potrzebna, jakie stanowisko powinniśmy zająć itd. Taka dyskusja jest potrzebna. Za chwilę będą w niej uczestniczyć 33 firmy, co oznacza, że wszyscy najwięksi gracze w Polsce będą z nami współdziałali. Hub się rozrasta i będziemy do niego zapraszać nie tylko firmy farmaceutyczne, ale także świadczeniodawców, w tym największe prywatne sieci medyczne działające w Polsce, które oferują zarówno świadczenia ambulatoryjne jak i szpitalne, często na bardzo wysokim poziomie. Będzie to dawało możliwość testowania nowych technologii w podmiotach prywatnych, co bywa prostsze i szybsze w porównaniu do placówek publicznych, gdzie obowiązują pewne ograniczające takie rozwiązania procedury – dodał Radosław Sierpiński.
Prezes ABM mówił także o rządowym planie rozwoju biotechnologii, przyjętym w roku 2022 r. z inicjatywy Rady Ministrów. W ramach tego planu wydatkowane zostało już prawie 300 mln zł, które wsparły lokalne firmy farmaceutyczne w zakresie produkcji leków generycznych, a także firmy innowacyjne. W planach jest przeznaczenie na ten cel 2 mld zł.
– Mamy świadomość konieczności pewnej restytucji sektora farmaceutycznego w Polsce, między innymi po to, aby zapewnić bezpieczeństwo lekowe. Wiemy, jak wyglądała sytuacja, gdy wystąpił chwilowy niedobór leków stosowanych u pacjentów z cukrzycą czy leków neurologicznych. Musimy brać pod uwagę czynniki zewnętrzne, takie jak doświadczone podczas pandemii przerwane łańcuchy dostaw czy zawirowania wywołane wojną w Ukrainie i zabezpieczać się w razie wystąpienia tego typu czynników. Taka jest także rola Agencji, dlatego też chcemy wspólnie podejmować dyskusje na ten temat – mówił prezes Sierpiński.
Firmy farmaceutyczne inwestują w Polsce
Na temat inwestowania w Polsce mówili biorący udział w panelu przedstawiciele firm farmaceutycznych, którzy pozytywnie ocenili inicjatywę dotyczącą Warsaw Health Innovation Hub.
– Produkty wytwarzane w naszej fabryce w Polsce trafiają do pacjentów z ponad 100 krajów, stale się rozwijamy, podnosimy jakość wyrobów i wydajność produkcji. Chcemy dalej inwestować i stawiamy sobie wyzwania dotyczące opracowywania nowych leków. Wymaga to inwestowania wielu środków, więc wykorzystujemy różne możliwości. Wiele krajów konkuruje ze sobą, zabiegając o inwestycje, także w zakresie przemysłu farmaceutycznego. Zgadzam się z panem ministrem, jeśli chodzi o konieczność współpracy, i myślę, że mamy wiele wspólnych tematów i możliwości do prowadzenia dyskusji na ten temat – mówił Laurent Renaudie, prezes Sandoz Polska.
GSK w Polsce, która jest częścią globalnej firmy farmaceutycznej, określa się mianem partnera polskiej gospodarki. – Firma, którą reprezentuję, działa w Polsce już od 45 lat, a przełomowym momentem rozwoju był dla nas rok 2021, kiedy rozpoczęliśmy znaczącą inwestycję w globalne centra kompetencji i utworzyliśmy GSK Poland Global Hub. Tylko w ciągu jednego roku liczba pracowników zespołu R&D Hub w Polsce wzrosła o 60 proc., realizujemy tutaj wiele projektów badawczo-naukowych, szczególnie tych dotyczących onkologii. Jesteśmy jednym z największych inwestorów w polskim przemyśle farmaceutycznym – zainwestowaliśmy już ponad 2,23 mld złotych, wspierając gospodarczo-społeczny rozwój kraju – mówił Cristiano Costanzo, dyrektor generalny GSK w Polsce. Dodał też, że Polska jest dla firmy atrakcyjnym krajem oraz że potrzebna jest współpraca innowacyjnych firm farmaceutycznych z instytucjami publicznymi. Mówił także o odpowiedzialności tych firm za stan zdrowia społeczeństwa w Polsce oraz o działaniach na rzecz profilaktyki.
Phil Krzyzek, prezes zarządu Merck Polska, zauważył, że Polska jest krajem, który robi postępy w zakresie opieki zdrowotnej, chociaż jest jeszcze przed nim wiele wyzwań dotyczących innowacji, bezpieczeństwa leczenia i dostępu do nowych terapii.
Mówił, że trzeba podkreślać pozytywy i na nich się skupiać. Ważny jest coraz szerszy dostęp do leczenia, jak i rosnąca liczba innowacji w medycynie, po które mogą sięgnąć pacjenci. Krzyzek zwraca uwagę na to, że niewątpliwej poprawie uległ dialog z zakresie opieki zdrowotnej.
- Pandemia i sytuacja w Ukrainie sprawiły, że system opieki zdrowotnej musiał się przeorganizować – ścieżka legalizacji została skrócona, co oznacza, że skrócił się czas od wprowadzenia rozwiązania medycznego do momentu wykorzystania go przez pacjenta. Rozwiązanie to sprawdziło się na tyle, że funkcjonuje nadal. To nowe podejście wymagało jednak od firm farmaceutycznych i podmiotów legislacyjnych ścisłej kooperatywy. Wszyscy mają wspólny interes w tym, żeby polski pacjent był w lepszej kondycji fizycznej.
Justin Gandy, dyrektor zarządzający MSD Polska mówił o tym, że widzi wiele pozytywnych aspektów współdziałania z sektorem publicznym w ramach Warsaw Health Innovation Hub oraz o możliwości dzielenia się doświadczeniami z uczestnikami tej platformy.
Według przedstawicieli firm farmaceutycznych do inwestowania w naszym kraju zachęcają takie elementy jak transparentność i stabilność regulacji, a także pewność, że decyzje refundacyjne wydawane są na dłuższy czas.
– Warto patrzeć na taką współpracę w dłuższej perspektywie. Inwestowanie w innowacyjne leki sprawi, że będzie zdrowsi jako społeczeństwo, co wpływie na rozwój całego kraju – dodała Agnieszka Grzybowska-Zalewska, prezes Sanofi Polska.
– Naszym wspólnym celem jest zwrócenie uwagi na to, że Polska jest wartościowym krajem do rozwoju biznesu, panuje tu stabilne prawo, przyjazny ekosystem i chętnie podejmujemy dyskusje z przedstawicielami biznesu – podsumował prezes Sierpiński. Dodał też, że ważne jest dochodzenie do kompromisu podczas rozmów z firmami farmaceutycznymi. – Myślę, że coraz częściej takie kompromisy udaje się osiągnąć, a ich efektem jest coraz lepszy dostęp do innowacyjnych terapii – mówił.
Innowacje odpowiadają na pytania systemu
Firma AbbVie obchodzi w tym roku 10-lecie działalności, zarówno na świecie jak i w Polsce, i świętuje ten jubileusz pod hasłem „10-lecie innowacji”. – Nasza firma czerpie z ponad 130-letniej tradycji firmy Abbott, z której się wywodzimy, a 10 lat temu projekty, które realizowane były w zakresie specjalistycznej opieki szpitalnej, zostały przejęte przez utworzoną w tym celu jednostkę, skupiającą się tylko na tej działalności – mówił Aleksander Kwieciński, dyrektor generalny AbbVie Polska.
Zauważył też, że leki są elementem systemu i że samo ich wyprodukowanie nie wystarczy, ważna jest także dostępność, organizacja i opieka zdrowotna. – Na innowacyjność patrzymy dzisiaj trochę inaczej. Każdy lek musi być skuteczny, bezpieczny, zapewniający efekty, których szukamy, najlepiej długotrwałe, ale to, co dzisiaj jest ważne, to system, który umożliwia wyleczenie pacjenta. To system wykorzystuje potencjał leków i właśnie ten system posiada pewne ograniczenia – mówił dyrektor Kwieciński.
– Mamy leki, mamy pieniądze, ale musi nas mieć kto leczyć. Musimy mieć sprawdzone metody leczenia, które umożliwiają wykorzystanie rzadkich zasobów, jakimi są lekarze. Mamy dzisiaj możliwości, aby polepszać standardy opieki, aby można było osiągnąć maksymalny efekt terapeutyczny. Na przykład mamy zbyt mało lekarzy specjalistów w zakresie hematoonkologii, a pacjentów jest coraz więcej. Problemem nie jest więc to, jak ich wyleczyć, ale to, żeby system umożliwił wyleczenie wszystkich – dodał.
W takich sytuacjach rozwiązaniem jest skorzystanie z innowacyjnych terapii, które nie wymagają specjalistycznego podania leku ani angażowania specjalistów w codzienną opiekę nad pacjentami. Terapie takie pozwalają także już od początku określić, jak długo będą trwały i jakie przyniosą efekty.
– Nie jest to problem określić, ilu jest chorych, ale jak wiele pieniędzy potrzebne będzie na ich leczenie w długim horyzoncie czasowym, czy ich wystarczy, i jakich zmian dokonać, aby to się udało. Natomiast gdy korzystamy z innowacyjnych rozwiązań, to wiemy, że leczenie potrwa na przykład rok, a po trzech latach 90 proc. pacjentów nie będzie miało nawrotów choroby, co pozwala lepiej wykorzystać specjalistów. Innowacja pozwala więc odpowiedzieć na pytania i problemy systemu – wyjaśniał Aleksander Kwieciński. Dyrektor AbbVie dodał, że firmy farmaceutyczne chcą być partnerami dla sektora publicznego i chętnie korzystają z zaproszenia do wspólnej dyskusji.
– Mamy doświadczenie, widzimy, jak system opieki zdrowotnej funkcjonuje w innych krajach, obserwujemy tam podobne problemy i możemy wyciągać z tego wnioski. Potrzebujemy miejsca, gdzie będziemy mogli razem z płatnikiem i resortem zdrowia sprawdzić, czy to jest faktyczna innowacja. To jest kierunek, który jest ze strony decydentów bardzo wspierany – zapewnił.
Po panelu nastąpiło podpisanie umowy między Agencją Badań Medycznych a firmą Abbvie, która tym samym dołączyła do Warsaw Health Innovation Hub.
Nowoczesne rozwiązania wspierają gospodarkę i planetę
Około 3,5 mld zł wartości dodanej jest wytwarzane przez innowacyjną branżę farmaceutyczną w Polsce. – Łącznie wszystkie aktywności, które podejmujemy, dają około 10 mld zł, czyli około 0,38 proc. PKB. Jest to więc dość istotny wpływ na gospodarkę, biorąc pod uwagę czynnik ekonomiczny. Poza tym naszą główną misją jest oczywiście dostarczanie innowacyjnym leków – mówiła Agnieszka Grzybowska-Zalewska, prezes zarządu Sanofi Polska.
Inwestycje firmy dotyczą takich działań, które przyniosą także wartość dodaną, czyli zarówno obszary, gdzie występują duże potrzeby terapeutyczne, jak i takie, gdzie stosowane obecnie metody wymagają ulepszenia.
– Na naszych oczach odbywa się rewolucja, pojawia się wiele innowacyjnych rozwiązań w zakresie leczenia. W Sanofi zmieniliśmy podejście do inwestycji, śledzimy doniesienia naukowe i staramy się być pierwsi w danym obszarze, dlatego inwestujemy w badania kliniczne. Jesteśmy jedyną firmą, które nie prowadzi bardzo dużej liczby badań, ale skupia się na pracach dotyczących wąskiego obszaru, dotyczy to chorób przewlekłych, chorób rzadkich, pracujemy nad szczepionkami. Staramy się także wprowadzać zasady odpowiedzialnego biznesu, dbając zarówno o planetę jak i społeczność. Inwestujemy w ludzi i dajemy im możliwość rozwoju, co jest także elementem tworzenia pewnego zasobu – dodała prezes Sanofi Polska.
Działania podjęte przez AbbVie podczas pandemii miały na celu zapewnienie nieprzerwanego dostępu do leków w tym czasie. W roku 2020 firma otworzyła w Polsce hurtownię, pomieszczenia magazynowe zostały dwukrotnie powiększone dwa lata później, co zapobiega brakom w zakresie potrzebnych produktów leczniczych – mówił Aleksander Kwieciński.
Obejrzyj pełen zapis debaty: