W ramach projektu przewidziane są ogromne inwestycje, obejmujące przede wszystkim powiaty pucki, wejherowski oraz lęborski. Aby elektrownia jądrowa mogła funkcjonować prawidłowo, konieczne jest także wybudowanie nowoczesnej infrastruktury towarzyszącej, takiej jak drogi wojewódzkie i lokalne, linie kolejowe, sieci elektroenergetyczne, a nawet zaplecze turystyczno-gastronomiczne. Te inwestycje staną się impulsem dla rozwoju Pomorza, również w kontekście turystyki.
Budowa elektrowni i jej dalsza eksploatacja zagwarantują także zatrudnienie dla tysięcy pracowników, głównie z województwa pomorskiego. Wraz z realizacją tych inwestycji rozwijać się będzie szkolnictwo wyższe, techniczne i zawodowe, stanowiące źródło wykwalifikowanej kadry pracowników potrzebnej do obsługi elektrowni jądrowych.
Gminy skazane na sukces
Gminy lokalizacyjne, czyli Choczewo, Krokowa i Gniewino, gdzie powstaje pierwsza polska elektrownia jądrowa, wraz z ogromną infrastrukturą towarzyszącą wkrótce staną się jednymi z najbardziej nowoczesnych i dynamicznie rozwijających się regionów w Polsce. Za sprawą inwestycji i późniejszych wpływów podatkowych wzrośnie też ich zamożność. Już teraz są one miejscem realizacji innych ogromnych projektów związanych z energią odnawialną na skalę krajową. Firmy takie jak Orlen czy PGE Baltica budują tu rozległe farmy wiatrowe na morzu. Natomiast Polskie Sieci Elektroenergetyczne rozwijają sieci przesyłowe, budują stacje transformatorowo-rozdzielcze i Harmony Link, czyli kabel zasilający, który połączy kraje nadbałtyckie z systemem elektroenergetycznym Unii Europejskiej.
Mowa o inwestycjach wartych miliardy złotych. Koszt budowy elektrowni jądrowych w Polsce waha się od 120 do 150 mld zł, w zależności od wyboru technologii i liczby bloków. Te inwestycje przynoszą dziesiątki milionów zł z podatków, które wpłyną do budżetów zarówno gminy gospodarza, jak i gmin sąsiadujących (po 50 proc.). Ponadto generują tysiące miejsc pracy i wykorzystują najnowsze technologie. Podobnie jak Śląsk przez dekady napędzał polską gospodarkę, tak teraz gminy pomorskie stają się przysłowiowym motorem rozwoju dla całego kraju. Co jednak ważne, inwestycje w tych miejscach koncentrują się na budowie czystych i zeroemisyjnych źródeł energii. Przyczyniają się więc do zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska.
Etapy inwestycji
Inwestycja w energetykę jądrową na Pomorzu ma być realizowana stopniowo i składać się z trzech etapów: budowy, eksploatacji oraz likwidacji. Sama faza budowy elektrowni również została podzielona na trzy części: przygotowanie, budowę i uruchomienie. W pierwszym kroku będą wykonywane takie czynności jak: rozpoznanie saperskie w celu usunięcia potencjalnych niebezpieczeństw, prace archeologiczne zabezpieczające i usuwające artefakty, wycinka drzew, przygotowanie terenu, rozbiórka istniejących budynków czy ogrodzenie terenu. Do tego dojdą prace związane z infrastrukturą podziemną, zapleczem socjalnym i magazynowym, a także budową sieci infrastruktury technicznej, odwodnień, zbiorników retencyjnych oraz separatorów. Powstaną też tymczasowe drogi i parkingi.
Następnie rozpocznie się etap główny związany z budową elektrowni, podczas którego zostaną przeprowadzone różnego rodzaju prace budowlano-montażowe. Będą one obejmować przygotowanie podłoża pod obiekty, wykopy pod fundamenty z ewentualną wymianą gruntów, montaż konstrukcji budynków, a także instalacje: wodno-kanalizacyjne, CO, wentylacyjne, przeciwpożarowe, elektryczne oraz teleinformatyczne. Później nastąpi montaż głównych urządzeń, w tym reaktora, turbozespołu, a także sprzętów pomocniczych.
Rozruch i eksploatacja
Kolejnym etapem jest rozruch bloku jądrowego. W tym okresie będą przeprowadzane testy w celu upewnienia się, że cała instalacja działa bezpiecznie i zgodnie z projektowymi założeniami. Testy obejmą między innymi urządzenia, konstrukcje i systemy bloku jądrowego, próby funkcjonalne na gorąco, załadunek paliwa jądrowego, testy krytyczności i próby reaktora na niskiej mocy. Następnie moc będzie stopniowo zwiększana aż do uzyskania pełnej zdolności wytwórczej. Po pomyślnym zakończeniu testów będą wydawane odpowiednie zezwolenia, takie jak pozwolenie na rozruch, użytkowanie i eksploatację. Etap ten zakończy się przekazaniem bloku jądrowego do eksploatacji.
Zezwolenia na eksploatację obiektu jądrowego są wydawane przez prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Według szacunków elektrownia może wytwarzać energię przez co najmniej 60 lat. Później nastąpi etap jej likwidacji, który zakończy się przywróceniem terenu do stanu sprzed rozpoczęcia budowy. Wydatki z tym związane, a także z usunięciem wypalonego paliwa jądrowego i odpadów promieniotwórczych zostaną pokryte z funduszu likwidacyjnego. Do tego funduszu będą wpływały opłaty za wyprodukowaną energię elektryczną w okresie użytkowania elektrowni.
Ile powstanie nowych miejsc pracy?
Szacuje się, że w trakcie prac przygotowawczych i projektowych poprzedzających budowę elektrowni liczba pracowników nie przekroczy 1 750 osób. Spośród nich, około 7,5 proc. stanowić będzie personel zarządzający średniego szczebla, a pozostałe osoby to pracownicy zarówno wykwalifikowani, jak i niewykwalifikowani.
Natomiast podczas fazy budowy przewiduje się, że liczba zatrudnionych wzrośnie do około 8 tys. osób, przy czym ta liczba będzie się zmieniać w miarę postępu prac. Z kolei w fazie eksploatacji, czyli po uruchomieniu elektrowni jądrowej, planowane jest zatrudnienie około 860 pracowników. Największą grupą personelu, liczącą około 250 osób, będą stanowić operatorzy.
Na etapie prac przygotowawczych planuje się głównie zatrudnienie pracowników z lokalnego rynku. Będą oni mogli skorzystać z zakwaterowania w istniejących hotelach, kwaterach pracowniczych oraz mieszkaniach prywatnych. Natomiast w trakcie budowy ma powstać baza kontenerowa, która pomieści około tysiąca pracowników. Ponadto, w ramach infrastruktury towarzyszącej, zostanie wybudowana druga baza zakwaterowania, która będzie mogła pomieścić około 50 proc. maksymalnej liczby wszystkich pracowników zaangażowanych w budowę.
Co z turystyką na Pomorzu?
Współistnienie energetyki jądrowej i turystyki jest możliwe bez szkody dla żadnego z tych sektorów. Potwierdzają to przykłady krajów, w których obiekty jądrowe istnieją od wielu lat. Na całym świecie funkcjonuje ponad 400 reaktorów jądrowych, a wiele z nich zlokalizowanych jest w regionach o dużym walorach turystycznych. Elektrownie te działają bezpiecznie w sąsiedztwie uzdrowisk oraz nad wybrzeżem wyróżnionym środowiskowym certyfikatem „Blue Flag”, a nawet na obszarach objętych ochroną UNESCO.
Wpływy z podatków dla gmin mogą dodatkowo przyczynić się do wzbogacenia oferty turystycznej. Może to obejmować inwestycje w ścieżki rowerowe, parki rozrywki i wiele innych atrakcji, które przyciągną turystów. Ponadto w przeciwieństwie do sezonowych i uzależnionych od warunków pogodowych wpływów z turystyki, budowa elektrowni jądrowej stanowi pewne źródło zainteresowania bazą noclegową przez cały rok, co będzie trwać przez kilkadziesiąt lat.
Efekt kuli śnieżnej
Zyska jednak nie tylko turystyka. Budowa elektrowni atomowej to ogromna inwestycja kapitałowa, która wymaga zakupu zaawansowanego sprzętu, materiałów budowlanych i usług związanych z projektowaniem i budową. Rozwijana będzie również infrastruktura towarzysząca, w tym drogowa i teleinformatyczna. To może pobudzić do działania lokalne firmy dostarczające towary i usługi. Inwestycja sprzyja rozwojowi nowych technologii, które mają zastosowanie także poza sektorem energetycznym. Natomiast dodatkowe przychody z podatków i opłat lokalnych będą wspierać budżety gmin i służyć finansowaniu usług publicznych, takich jak edukacja czy opieka zdrowotna. W rezultacie znacznie poprawi się komfort życia mieszkańców.