Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przygotowało projekt nowelizacji ustawy mającej na celu ograniczenie marnowania żywności. Propozycja ta, opublikowana w czwartek, przewiduje zwiększenie kar finansowych za nieprawidłowości oraz nową definicję tego zjawiska, aby lepiej egzekwować przepisy. Celem tych zmian jest bardziej skuteczne przeciwdziałanie marnowaniu żywności, które mimo istniejących regulacji wciąż pozostaje poważnym problemem.
Nowe przepisy dotyczące marnowania żywności
W uzasadnieniu projektu nowelizacji resort podkreśla, że pomimo pięciu lat obowiązywania obecnej ustawy, zjawisko marnowania żywności jest nadal bardzo powszechne. Organizacje pożytku publicznego oraz Główny Inspektor Ochrony Środowiska (GIOŚ) zwracają uwagę na konieczność wprowadzenia bardziej precyzyjnych przepisów, zwłaszcza dotyczących definicji marnowania żywności oraz odpowiedzialności sprzedawców.
Obecne regulacje umożliwiają niektórym sprzedawcom unikanie odpowiedzialności poprzez celowe doprowadzanie produktów do przeterminowania, co pozwala na traktowanie ich jako odpady, za które nie są pobierane dodatkowe opłaty. W nowym projekcie podkreślono, że należy podejmować wszelkie działania, aby przeciwdziałać marnowaniu żywności, zanim stanie się ona odpadem.
Projekt nowelizacji zakłada również zmiany w zakresie odpowiedzialności sprzedawców żywności. Wskazano, że dotychczasowe przepisy uniemożliwiały skuteczną kontrolę jednostkowych punktów handlowych należących do dużych sieci, co prowadziło do trudności w egzekwowaniu przepisów. Obecnie kontrola mogła dotyczyć jedynie jednego punktu w danej sieci handlowej, co znacznie ograniczało możliwość skutecznego nadzoru.
Nowe przepisy eliminują kryterium, które stanowiło, że sprzedawca musi uzyskiwać 50% przychodów ze sprzedaży żywności, aby podlegać ustawie. To rozwiązanie było nadużywane przez sprzedawców, którzy sztucznie manipulowali swoimi danymi, przenosząc przychody między powiązanymi placówkami, takimi jak stacje benzynowe i sklepy spożywcze.
Zwiększenie kar za marnowanie żywności
W projekcie zaproponowano także podwyższenie opłat związanych z marnowaniem żywności. Stawka opłaty za kilogram zmarnowanej żywności ma wzrosnąć z 0,1 zł do 0,5 zł, co według autorów projektu powinno zmotywować sprzedawców do większego zaangażowania w przeciwdziałanie marnowaniu. Nowelizacja przewiduje także wyższe kary pieniężne za marnowanie żywności – mają one wzrosnąć z obecnych 500-10 000 zł do 5000-15 000 zł.
Ponadto, wprowadzono obowiązek zawierania przez sprzedawców umów z organizacjami pozarządowymi na przekazywanie niesprzedanej żywności. Umowy te muszą być podpisane najpóźniej do 31 grudnia na kolejny rok kalendarzowy. W przypadku braku takiej umowy, sprzedawcy mogą być ukarani.
Projekt ustawy przewiduje także przepisy przejściowe, które będą stosowane w przypadku postępowań wszczętych przed wejściem w życie nowych przepisów. Nowelizacja ma wejść w życie trzy miesiące po jej ogłoszeniu, dając tym samym sprzedawcom czas na dostosowanie się do nowych regulacji.