Ponieważ telefon komórkowy stał się nieodłącznym atrybutem codziennego życia niemal każdego człowieka, musi mu dotrzymywać kroku w dynamicznie zmieniającej się rzeczywistości. Od swojego miniaturowego centrum dowodzenia użytkownik oczekuje nie tylko najlepszej jakości połączeń telefonicznych i internetowych oraz pojemnej baterii umożliwiającej kontakt ze światem przez jak najdłuższy czas bez konieczności ładowania urządzenia.
Odczuwa on także potrzebę posiadania zarazem aparatu, a także kamery wideo, jakich nie powstydziliby się topowi producenci tego typu sprzętów, doznań muzycznych porównywalnych z hi-endowymi zestawami hi-fi oraz rozmaitych funkcji ułatwiających zarówno życie codzienne (np. smart dom, monitoring zdrowia), jak i prowadzenie firmy (takich jak choćby terminal płatniczy lub zarządzanie harmonogramem dnia). Nieustanny postęp technologiczny, a także, choć w nieco mniejszym stopniu, zmieniający się design sprawiają, że czas użytkowania telefonów komórkowych coraz bardziej się skraca. Według danych Basel Convention obecnie telefon jest użytkowany średnio zaledwie przez dwa lata i po tym czasie jest zastępowany nowym. Ponieważ urządzenie szybko traci na wartości i maleje jego funkcjonalność, zazwyczaj nie jest odsprzedawane. W najlepszym wypadku trafia do szuflady, a w najgorszym, zwłaszcza gdy jest uszkodzone, do kontenera na śmieci.
Surowce odnawialne z miejskich kopalni – komórki są w cenie
Według szacunków Komisji Europejskiej każdy obywatel Unii co roku wytwarza ok. 24 kg odpadów sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Zgodnie z obowiązującym w UE prawem takiego sprzętu, w tym telefonów komórkowych, nie należy wyrzucać do kosza. Elektrośmieci trzeba właściwie zagospodarować, tzn. oddać do odpowiedniego punktu selektywnej zbiórki odpadów. Stamtąd są one przekazywane do wyspecjalizowanych zakładów, w których powinny zostać przetworzone, tak aby można było odzyskać nadające się do recyklingu surowce oraz unieszkodliwić substancje potencjalnie niebezpieczne. Jeśli urządzenia wbrew ustalonym zasadom trafiają na wysypisko, zawarte w nich pierwiastki mogą doprowadzić do skażenia gleby i wody, stanowiąc zagrożenie dla żyjących w nich organizmów i zdrowia człowieka.
Do wyprodukowania nowoczesnego telefonu komórkowego używa się obecnie ok. 40 surowców. Są to nie tylko m.in. plastik i szkło, lecz także kosztowne surowce odnawialne, takie jak kobalt, gal, miedź, metale szlachetne (złoto, srebro, pallad platyna) oraz metale ziem rzadkich. Przekazanie zużytych sprzętów do recyklingu przynosi zatem wiele korzyści zarówno ekologicznych, jak i ekonomicznych. Pozwala bowiem na korzystanie z zasobów tzw. miejskich kopalni, czyli w zastraszającym tempie rosnących „złóż” elektroodpadów, a tym samym na spowolnienie eksploatacji pierwotnych zasobów Ziemi. Wydobycie naturalnych złóż jest ponadto znacznie kosztowniejsze niż pozyskanie surowca metodą recyklingu. Dzięki ponownemu wykorzystaniu surowców zmniejsza się także skala nieetycznego, często naruszającego prawa człowieka i dewastującego środowisko sposobu ich wydobywania w krajach Trzeciego Świata.
Jak bezpłatnie się pozbyć starej komórki, a nawet na tym zyskać
Uszkodzone lub przestarzałe telefony można oddawać wyłącznie do wyznaczonych punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK), które znajdują się m.in. w sklepach RTV i AGD, punktach serwisowych, miejscach wyznaczonych przez gminy oraz np. w salonach operatorów telefonii komórkowej.
T-Mobile, jeden z największych globalnych operatorów telefonii komórkowej, w ramach realizowanej przez firmę strategii społecznej odpowiedzialności biznesu umożliwia wszystkim użytkownikom telefonów bezpłatne pozbycie się zalegającego zużytego sprzętu z poszanowaniem prawa i środowiska. Zgodnie z głoszonym przez firmę hasłem „Działamy w trosce o naturę z T-Mobile” stary model telefonu można oddać w dowolnym salonie T-Mobile Polska. Ponadto dla osób, które chciałyby skorzystać z oferty T-Mobile, operator przygotował akcję „Oddajesz – dostajesz”. W zamian za stary telefon otrzymamy zniżkę na zakup nowego. Wystarczy za pomocą specjalnej aplikacji w telefonie lub bezpośrednio w salonie wycenić swój stary sprzęt, a kwotę, za którą operator go od nas odkupi, będzie można przeznaczyć na nowe urządzenie. Co ważne, T-Mobile daje także gwarancję usunięcia z telefonu wszystkich zapisanych w nim danych. Nie ma więc obaw, że jakiekolwiek informacje zapisane w telefonie dostaną się w niepowołane ręce. W T-Mobile można także skorzystać z innej opcji – oddać stary telefon w salonie, wybrać dopasowany do swoich potrzeb abonament na usługi telekomunikacyjne i otrzymać ekozniżkę w wysokości 100 zł na zakup dowolnego urządzenia z oferty T-Mobile.
Aby zachęcić jak najwięcej osób do przekazywania telefonów do recyklingu oraz edukować już od najmłodszych lat, jak ważna jest świadomość ekologiczna, wystartował właśnie konkurs „Zbieraj baterie i telefony!” będący częścią Ogólnopolskiego Programu Edukacyjnego dla Szkół i Przedszkoli. Placówki oświatowe, które w roku szkolnym 2024/2025 (do 16 maja 2025 roku) uzbierają i przekażą do recyklingu najwięcej telefonów (kryterium oceny będzie ich waga), otrzymają atrakcyjne nagrody. Organizator wraz z T-Mobile Polska, który jest partnerem akcji, przeznaczyli aż 200 tys. zł w bonach podarunkowych oraz 100 nagród rzeczowych (projektory, roboty edukacyjne, stacje i stojaki rowerowe, Xbox-y oraz stoły do gry w piłkarzyki). W konkursie przewidziano nagrody główne oraz wyróżnienia w kilku kategoriach (małe, duże i średnie szkoły oraz małe i duże przedszkola). Dodatkowo nauczyciele zwycięskich placówek, którzy byli koordynatorami akcji, otrzymają nagrody finansowe w wysokości 400 zł.
W konkursie mogą wziąć udział zarówno publiczne, jak i prywatne placówki oświatowe: szkoły podstawowe, przedszkola, zespoły szkolne, szkoły średnie i ośrodki szkolno-wychowawcze. Przystępując do konkursu, każda placówka otrzyma materiały edukacyjne, które ułatwią pedagogom edukację ekologiczną dzieci.
Tego typu akcje, organizowane przez rozmaite podmioty w całym kraju, są dobrą okazją do pozbycia się zalegających na dnie szuflad, zapomnianych telefonów, oraz tworzenie kultury recyklingu w miejsce eksploatowania mocno już ograniczonych zasobów naszej planety.